Phương pháp: Đọc, tìm ý. 

Cách giải: 

Theo bài thơ, người cha “nói với con” trong ngày con tốt nghiệp. 

Phương pháp: Đọc, tìm ý. 

Cách giải: 

Trong bài thơ, người cha nhắc con “không bao giờ được quên ơn ai” và “phải quên ngay điều vừa làm vui  người khác”. 

Phương pháp: Phân tích, lý giải, tổng hợp. 

Cách giải: 

Những câu thơ: “Người thật sự giỏi phải lẫn vào đám đông/ Chứ không nổi bần bật như con công sặc sỡ” là  lời nhắc của người cha đối với con: người giỏi thật sự là người biết khiêm tốn, khiêm nhường, hòa đồng (“lẫn  vào đám đông”), chứ không phải là kẻ chỉ biết khoe khoang, phô diễn vẻ bề ngoài màu mè, hình thức (“như  con công sặc sỡ”). 

Phương pháp: Phân tích, lý giải, tổng hợp. 

Cách giải: 

Học sinh tự trình bày theo suy nghĩ của bản thân mình, có lý giải. 

Gợi ý: 

- Nhận xét về người cha: là người có lòng yêu thương con, là người sâu sắc, nhiều trải nghiệm với những lời  khuyên đúng đắn, quý giá, kịp thời. 

Phương pháp: Vận dụng kiến thức đã học về cách làm một đoạn nghị luận xã hội.

Cách giải: 

1. Giới thiệu vấn đề: 

- Giới thiệu nhận định: Hành động của tuổi trẻ để đối mặt với những thử thách trong cuộc sống.

2. Giải quyết vấn đề 

* Giải thích: Thử thách là những tình huống, việc làm khó khăn, gian khổ, đòi hỏi con người có nghị lực, khả  năng mới có thể vượt qua. 

* Bàn luận :

- Hành động đầu tiên khi tuổi trẻ đối mặt với thử thách là phải dũng cảm. Chúng ta cần phải có can đảm để  đối mặt với tất cả các loại khó khăn mà mình gặp phải, bởi không có hoàn cảnh khó khăn nào mà chúng ta  không vượt qua được. 

- Khi đối mặt với thử thách, tuổi trẻ phải biết kiên trì đến giây phút cuối cùng. 

- Tuổi trẻ phải biết suy nghĩ tích cực: Sử dụng thái độ tích cực để đối mặt với những khó khăn mà mình gặp  phải. Suy nghĩ tích cực tạo nên cuộc sống tích cực, suy nghĩ tiêu cực ngược lại sẽ tạo thành chướng ngại cho  cuộc đời. 

- Tuổi trẻ cần rèn luyện về ý chí, nghị lực, trang bị về tri thức, kĩ năng, sức khỏe để có đủ năng lực đương đầu  với khó khăn. 

- Phê phán một bộ phận giới trẻ hiện nay không dám đương đầu với thử thách, chỉ biết sống nhờ, sống gửi, lệ  thuộc vào người khác… 

* Bài học nhận thức và hành động:  

- Hiểu được việc đối mặt với thử thách là cơ hội để làm nên thành công. 

- Tích cực học tập và tu dưỡng đạo đức, rèn luyện ý chí, nghị lực; có tinh thần vượt khó; dám nghĩ, dám làm,  dám chịu trách nhiệm. 

3. Tổng kết vấn đề. 

Phương pháp:  

- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng). 

- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Cách giải: 

Yêu cầu hình thức: 

- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản.

- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không  mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. 

Yêu cầu nội dung: 

I. Giới thiệu chung 

- Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn am hiểu về Huế. Ông có sở trường về bút kí. Các sáng tác của ông  thể hiện sự tài hoa và uyên bác. 

- Ai đã đặt tên cho dòng sông được sáng tác sau đại thắng mùa xuân 1975 nên vẫn còn khí thế chủ nghĩa anh  hùng. Tác phẩm thể hiện tình yêu của tác giả với thành phố Huế thân thương. 

- Khái quát vấn đề: Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên.Từ đó, nhận xét “cái tôi”  trữ tình của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường trong bài bút kí. 

II. Phân tích 

1. Cảm nhận về hình tượng sông Hương trong đoạn trích. 

- Vẻ đẹp sông Hương ở trong lòng thành phố Huế:

+ Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế càng duyên dáng, vui tươi được nhân hóa mang tâm trạng như  con người. Khi biết đã tìm đúng đường để về gặp thành phố thân yêu, sông Hương vui tươi lên hẳn lên giữa  biền bãi vùng ngoại ô Kim Long. Sông Hương lúc này đã là một cô gái có tâm hồn, ý thức tìm được chính  mình, đi tìm tình yêu đích thực của mình để được ôm ấp trong lòng một cố đô cổ kính. 

+ Giữa lòng thành phố, sông Hương mang vẻ đẹp cổ kính: Nhà văn so sánh sông Hương với sông Xen của  Pa-ri và sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét để thấy vẻ đẹp riêng của dòng sông Hương là nó thuộc về một thành  phố duy nhất và chỉ một mình nó còn nằm trong tổng thể một đô thị cổ. Nó trôi đi bên cạnh những cây đa cây  cừa cổ thụ tỏa vầng lá u sầm xuống những xóm thuyền xúm xít, mà ở đó vẫn lập lòe trong đêm sương những  ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ. Vẻ đẹp cổ kính ấy của Huế, của sông Hương “không có  một thành phố hiện đại nào còn nhìn thấy được”.  

+ Sông Hương còn có vẻ đẹp sâu lắng, trầm mặc, thơ mộng với dòng chảy chậm rãi. Đặc điểm dòng chảy  chậm ấy được nhà văn lí giải từ nhiều góc nhìn khác nhau. Từ đặc điểm địa lí tự nhiên thì những chi lưu tỏa  ra khắp phố thị cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước. Nhưng mặt khác,  bằng lí lẽ của trái tim tác giả cho rằng “điệu chảy lặng lờ”, “ngập ngừng muốn đi muốn ở” của sông Hương là  do tình cảm của nó dành riêng cho Huế. Sông Hương do quá yêu thành phố thân thương của mình nên dùng  dằng không nỡ rời xa, nó chảy chậm, thật chậm để được ở bên người tình mong đợi. 

- Nghệ thuật: Ngôn ngữ trong sáng, phong phú, uyển chuyển, giàu hình ảnh, giàu chất thơ, giọng văn nhẹ,  hoài niệm. Sử dụng nhiều phép tu từ như: So sánh, nhân hoá, liên tưởng kì diệu,… Tác giả còn vận dụng  những tri thức phong phú, những hiểu biết sâu sắc về nhiều mặt như địa lý, thơ ca, âm nhạc

2. Nhận xét về cái tôi trữ tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường. 

Qua đoạn văn trên, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã thể hiện: 

- “Cái tôi” của một người nghệ sĩ tài hoa ở lối hành văn uyển chuyển mà lịch lãm, ngôn từ giàu hình ảnh, gợi  cảm, trí tưởng tượng liên tưởng độc đáo. 

- “Cái tôi” của một người có tri thức uyên thâm trong việc vận dụng kiến thức địa lí, hội họa, … để ghi lại  chính xác hành trình của sông Hương và đặc điểm dòng sông ở các địa danh mà dòng sông đi qua.

- “Cái tôi” nặng lòng với quê hương xứ sở, ngợi ca tôn vinh những giá trị tinh thần của quê hương.

*Đánh giá: 

Đoạn văn đã khắc họa tinh tế vẻ đẹp sông Hương trên nhiều phương diện với văn phong tao nhã, hướng nội,  tinh tế và tài hoa. Từ đó cho thấy tâm hồn nghệ sĩ tài hoa, uyên bác, có tình cảm sâu nặng với Huế của Hoàng  Phủ Ngọc Tường. 

III. Kết luận 

- Khái quát lại vấn đề. 

- Giá trị nội dung, nghệ thuật.