Chuyên đề Địa lí 11 (Cánh diều) Tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến phát triển kinh tế - xã hội trên toàn thế giới

Giải Chuyên đề Địa lí 11 Tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến phát triển kinh tế - xã hội trên toàn thế giới

1. Tác động đến kinh tế

Câu hỏi trang 46 Chuyên đề Địa Lí 11: Đọc thông tin, hãy phân tích tác động chủ yếu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đến kinh tế trên thế giới. Liên hệ thực tế ở Việt Nam.

Lời giải:

♦ Tác động của cách mạng 4.0 đến kinh tế thế giới

- Thứ nhất, thúc đẩy nền kinh tế thế giới chuyển nhanh sang nền kinh tế tri thức

+ Nền kinh tế tri thức dựa trên tri thức, kĩ thuật, công nghệ.

+ Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với những thành tựu về vật lí, kĩ thuật số, sinh học làm cơ sở cho sản xuất thông minh trên quy mô lớn; thay đổi mô hình tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa vào sức lao động và tài nguyên sang mô hình tăng trưởng kinh tế dựa vào công nghệ và đổi mới sáng tạo. Từ đó, góp phần đẩy nhanh sự phát triển của nền kinh tế tri thức.

- Thứ hai, làm thay đổi phương thức và phân bố sản xuất

+ Khoa học kĩ thuật và công nghệ, máy móc được sử dụng triệt để sẽ mở ra kỉ nguyên mới của kết nối, tự động hoá linh hoạt, tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất.

+ Sản xuất dựa trên kĩ thuật số sẽ chuyển dịch dần sang những nơi nhiều lao động có kĩ năng và chuyên môn cao. Những nơi có lao động trình độ cao sẽ có sức hấp dẫn, thu hút sự hình thành và phát triển nhiều ngành sản xuất công nghệ cao.

- Thứ ba, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu và thay đổi sự phát triển ngành kinh tế

+ Cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch theo hướng phát triển các ngành công nghệ cao với kĩ thuật, công nghệ và máy móc hiện đại.

+ Cách mạng 4.0 cũng làm thay đổi sự phát triển ngành kinh tế. Cụ thể:

▪ Đối với công nghiệp: tạo các nhà máy thông minh, làm việc với nhau thông qua internet; qua đó giúp cải thiện năng suất, kiểm soát và quản lí công việc tốt hơn.

▪ Đối với nông nghiệp: thúc đẩy việc phát triển các trang trại kĩ thuật số…

▪ Đối với dịch vụ: Tạo điều kiện cho sự xuất hiện của thương mại điện tử, ngân hàng trực tuyến; các phần mềm quản lý giao thông; các ứng dụng công nghệ trong dịch vụ giáo dục, y tế,…

♦ Liên hệ thực tế ở Việt Nam: Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang mở ra nhiều cơ hội cho các nước đang phát triển như Việt Nam. Cụ thể:

- Một số cơ hội:

+ Tăng cường hội nhập sâu rộng với kinh tế khu vực và thế giới

+ Tiếp cận thành tựu công nghệ sản xuất mới, thu hút đầu tư,… để tham gia hiệu quả chuỗi giá trị toàn cầu, tạo cơ sở để Việt Nam có thể đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế, tăng năng suất lao động, góp phần rút ngắn khoảng cách phát triển giữa Việt Nam và các nước trong khu vực và trên thế giới.

+ Nhiều lĩnh vực kinh tế có sự thay đổi tích cực, như: thương mại điện tử, du lịch, công nghệ thông tin, tài chính - ngân hàng, giáo dục, y tế, chính phủ điện tử...

- Một số thách thức:

+ Phải đối mặt với sự cạnh tranh quyết liệt của thị trường bên ngoài.

+ Đặt ra những yêu cầu mới về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

2. Tác động đến xã hội

Câu hỏi trang 47 Chuyên đề Địa Lí 11: Đọc thông tin, hãy phân tích tác động chủ yếu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đến xã hội trên thế giới. Liên hệ thực tế ở Việt Nam.

Lời giải:

♦ Tác động của cách mạng 4.0 đến đời sống xã hội thế giới

- Thứ nhất, về chất lượng cuộc sống:

+ Khoảng cách về không gian địa lí được thu hẹp tối đa; mối giao lưu, quan hệ giữa con người với con người, giữa các cộng đồng, các dân tộc,... được mở rộng.

+ Sự phát triển của khoa học - công nghệ giúp con người có thể làm nhiều loại công việc từ xa. Nhiều phần mềm ứng dụng giúp con người dễ dàng và thuận tiện hơn khi làm việc, sinh hoạt hằng ngày. Tuy nhiên, con người cũng cần hạn chế sự lệ thuộc vào máy tính, điện thoại thông minh, hệ thống mạng internet.

+ Xu hướng tiêu dùng của người dân thay đổi mạnh mẽ. Sự ra đời của thương mại điện tử đã giúp người tiêu dùng lựa chọn, mua sắm hàng hoá bằng hình thức trực tuyến dễ dàng.

- Thứ hai, tác động đến văn hóa

+ Các nền văn hóa xích lại gần nhau hơn; chịu tác động, ảnh hưởng lẫn nhau; từ đó thúc đẩy sự đa dạng văn hóa.

+ Làm cho tri thức thâm nhập sâu vào nền sản xuất vật chất một cách nhanh chóng trong thời gian ngắn, làm biến đổi nhiều đặc điểm văn hóa của con người ở nhiều quốc gia, dân tộc.

- Thứ ba, tác động đến an ninh xã hội

+ Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 cho phép ứng dụng phổ biến công nghệ kĩ thuật số với hệ thống dữ liệu kết nối ở hầu hết các hoạt động của con người và các quốc gia. Nhờ đó, các quốc gia có điều kiện thuận lợi hơn để ứng phó và xử lí hiệu quả với những thách thức về an ninh, an toàn xã hội.

+ Tuy nhiên, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 cũng chứa đựng các nguy cơ tiềm ẩn về an toàn, an ninh thông tin.

♦  Liên hệ thực tế ở Việt Nam

- Thời gian gần đây, số lượng các cuộc tấn công các trang mạng của các cơ quan chính phủ, hệ thống tài chính, ngân hàng, hạ tầng thông tin trọng yếu, doanh nghiệp tại Việt Nam... nhằm đánh cắp thông tin, bí mật nhà nước, đánh cắp thành tựu khoa học - công nghệ, sở hữu trí tuệ... ngày càng gia tăng. Thực trạng này không chỉ đặt ra thách thức đối với an toàn của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp mà còn tiềm ẩn các hoạt động lợi dụng không gian mạng để kích động biểu tình, phát tán thông tin xấu, độc, sai sự thật nhằm tiến hành các hoạt động khủng bố, tuyên truyền chống phá chế độ. 

=> Điều này tác động trực tiếp tới vấn đề ổn định chính trị - an ninh của Việt Nam.

Xem thêm giải bài tập Chuyên đề Địa lí 11 sách Cánh diều hay, chi tiết khác:

II. Một số loại hình du lịch phổ biến trên thế giới hiện nay

III. Một số xu hướng phát triển du lịch trên thế giới và định hướng phát triển du lịch Việt Nam

IV. Định hướng ngành nghề liên quan đến du lịch

I. Quan điểm, đặc điểm, nội dung của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0)

III. Một số xu hướng chính của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (4.0)