Trong tế bào, năng lượng ATP được sử dụng vào các việc chính như:

(1) Phân hủy các chất hóa học cần thiết cho cơ thể

(2) Tổng hợp nên các chất hóa học cần thiết cho tế bào

(3) Vận chuyển các chất qua màng

(4) Sinh công cơ học

Những khẳng định đúng trong các khẳng định trên là

Đáp án đúng là : D

- Khẳng định (2), (3), (4) là đúng.

Vì

• Tổng hợp nên các chất hóa học cần thiết cho tế bào: Đúng, vì việc tổng hợp các chất (quá trình đồng hóa) yêu cầu ATP. Quá trình tổng hợp các đại phân tử như protein, lipid và acid nucleic đòi hỏi năng lượng từ ATP.

• Vận chuyển các chất qua màng: Đúng, quá trình vận chuyển chủ động (ví dụ như bơm natri-kali ATPase) cần năng lượng ATP để di chuyển các chất ngược chiều gradient nồng độ.

• Sinh công cơ học: Đúng, ATP cung cấp năng lượng cho hoạt động cơ học như sự co bóp của cơ (thông qua sự hoạt động của các sợi actin và myosin) và hoạt động của các động cơ protein trong tế bào.

- Phân hủy các chất hóa học cần thiết cho cơ thể

• Sai, vì việc phân hủy các chất hóa học là quá trình dị hóa, mà năng lượng được tạo ra từ sự phân hủy chứ không yêu cầu ATP để phân hủy. Thay vào đó, các phản ứng dị hóa sinh ra ATP, chứ không sử dụng ATP
  → D đúng.A,B,C sai

* Năng lượng và sự chuyển hóa năng lượng ở tế bào

1. Các dạng năng lượng trong tế bào

- Một số dạng năng lượng trong tế bào: năng lượng hóa học, năng lượng cơ học, năng lượng điện, năng lượng nhiệt.

+ Năng lượng hóa học là năng lượng dự trữ trong các liên kết hóa học.

+ Năng lượng cơ học, năng lượng điện, năng lượng nhiệt là các dạng năng lượng liên quan đến sự chuyển động của các phần tử vật chất.

- Dạng năng lượng tồn tại chủ yếu trong tế bào là năng lượng hóa học.

2. Sự chuyển hóa năng lượng trong tế bào

- Khái niệm: Sự chuyển hóa năng lượng trong tế bào có thể hiểu là quá trình biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác, từ năng lượng trong hợp chất này thành năng lượng trong hợp chất khác.

- Đặc điểm: Sự chuyển hóa năng lượng luôn đi kèm với sự chuyển hóa vật chất ( toàn bộ các phản ứng đều xảy ra đồng thời với chuyển hóa năng lượng).

- Vai trò: Sự chuyển hóa năng lượng giúp cung cấp các dạng năng lượng cho tế bào sử dụng để thực hiện các hoạt động sống  đảm bảo sự tồn tại, sinh trưởng, phát triển và sinh sản.

 

3. ATP – “đồng tiền” năng lượng

- Hầu hết các hoạt động sống của tế bào đều cần sử dụng năng lượng. Tuy nhiên, tế bào không thể trực tiếp sử dụng năng lượng tích lũy trong các hợp chất hữu cơ mà phải phân giải các hợp chất hữu cơ để tạo ra dạng năng lượng dễ sử dụng hơn trong các ATP.

 

- Cấu tạo ATP: ATP gồm 3 thành phần cơ bản là phân tử adenine, phân tử đường ribose và 3 gốc phosphate. Trong đó, liên kết giữa các gốc phosphate là liên kết cao năng.

- Sự tổng hợp và phân giải ATP:

+ Sự phân giải ATP: Để giải phóng năng lượng, liên kết giữa hai gốc phosphate của ATP bị phá vỡ tạo thành ADP và Pi. Năng lượng giải phóng ra được chuyển hóa trực tiếp cho các hoạt động cần năng lượng của tế bào.

+ Sự tổng hợp ATP: ATP được tái tổng hợp bằng cách nhóm Pi liên kết trở lại với ADP để hình thành ATP. Năng lượng cung cấp cho quá trình này được lấy từ sự phân giải các hợp chất dự trữ năng lượng trong tế bào.

 

- Chức năng của ATP: ATP là “đồng tiền” năng lượng trong tế bào vì ATP dễ dàng giải phóng năng lượng cho tất cả các hoạt động sống cần năng lượng của tế bào như tổng hợp các chất hoá học cần thiết cho tế bào, vận chuyển chủ động các chất qua màng, sinh công cơ học.

Xem thêm các bài viết liên quan,chi tiết khác:

Lý thuyết Sinh học 10 Bài 10: Sự chuyển hóa năng lượng và enzym

Giải sách bài tập Sinh học lớp 10 Chủ đề 6: Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở tế bào - Cánh diều