Sông ngòi nước ta nhiều nước, giàu phù sa là do

Đáp án đúng là: B

- Sông ngòi nước ta nhiều nước, giàu phù sa là do Mưa nhiều trên địa hình đồi núi có độ dốc lớn.

Mưa nhiều cung cấp lượng nước dồi dào, trong khi địa hình đồi núi có độ dốc lớn làm tăng tốc độ dòng chảy, cuốn theo đất đá và khoáng chất, tạo nên sông ngòi nhiều nước, giàu phù sa.

→ B đúng 

- A sai vì khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa chủ yếu ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ sinh thái và nông nghiệp. Yếu tố chính là lượng mưa lớn và địa hình đồi núi có độ dốc lớn, tạo dòng chảy mạnh mẽ, cuốn theo phù sa.

- C sai vì hai mùa mưa khô trong năm chỉ làm ảnh hưởng đến sự phân bổ nước, nhưng không phải yếu tố quyết định làm sông ngòi nước ta nhiều nước, giàu phù sa. Yếu tố chính là lượng mưa lớn và địa hình đồi núi có độ dốc lớn, giúp nước chảy mạnh và mang theo phù sa.

- D sai vì địa hình thấp không tạo ra dòng chảy mạnh, làm giảm khả năng cuốn theo phù sa. Yếu tố chính là địa hình đồi núi cao, dốc lớn, kết hợp với lượng mưa lớn, tạo dòng chảy mạnh và bồi đắp phù sa.

Sông ngòi Việt Nam nhiều nước và giàu phù sa chủ yếu do điều kiện tự nhiên đặc thù. Trước hết, lượng mưa lớn, trung bình từ 1.500 đến 2.000 mm/năm, tập trung theo mùa, cung cấp nguồn nước dồi dào cho sông ngòi. Địa hình đồi núi chiếm khoảng 3/4 diện tích cả nước, với độ dốc lớn, giúp nước mưa dễ dàng tập trung nhanh vào các dòng sông.

Ngoài ra, các con sông chảy qua nhiều vùng địa chất khác nhau, đặc biệt là các khu vực đất feralit và đất bồi tụ, dễ bị xói mòn, làm tăng lượng phù sa trong nước. Các hệ thống sông lớn như sông Hồng, sông Mê Kông có thượng nguồn trên địa hình cao, dẫn nước về đồng bằng, mang theo lượng phù sa đáng kể, bồi đắp cho các vùng đất trũng.

Đặc điểm khí hậu nhiệt đới gió mùa cũng thúc đẩy sự phong hóa mạnh mẽ, gia tăng lượng vật chất được hòa tan hoặc cuốn trôi vào sông ngòi. Tất cả những yếu tố này kết hợp tạo nên hệ thống sông ngòi không chỉ dồi dào về nước mà còn giàu phù sa, góp phần quan trọng vào sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân.

* Mở rộng:

Các thành phần tự nhiên khác

a) Địa hình

- Xâm thực mạnh ở miền đồi núi

+ Trên các sườn dốc, bề mặt địa hình bị cắt xé, đất bị xói mòn, rửa trôi, nhiều nơi chỉ còn trơ sỏi đá; bên cạnh đó là hiện tượng đất trượt, đá lở.

+ Ở vùng núi đá vôi hình thành địa hình cacxtơ với các hang động, suối cạn.

+ Các vùng thềm phù sa cổ: bị chia cắt thành các đồi thấp xen thung lũng rộng.

- Bồi tụ nhanh ở đồng bằng hạ lưu sông: Ở rìa phía nam đồng bằng châu thổ sông Hồng và phía tây nam đồng bằng sông Cửu Long hàng năm lấn ra biển từ vài chục đến gần trăm mét.

b) Sông ngòi

- Mạng lưới sông ngòi dày đặc

+ Trên toàn lãnh thổ có 2360 con sông có chiều dài trên 10km. Dọc bờ biển cứ 20km gặp một cửa sông.

+ Sông ngòi nước ta nhiều, nhưng phần lớn là sông nhỏ.

- Sông ngòi nhiều nước, giàu phù sa

+ Tổng lượng nước 839 tỉ m3/năm (trong đó có 60% lượng nước nhận từ ngoài lãnh thổ).

+ Tổng lượng phù sa hàng năm do sông ngòi ở nước ta là 200 triệu tấn.

- Chế độ nước theo mùa: Mùa lũ tương ứng với mùa mưa, mùa cạn tương ứng với mùa khô. Chế độ mưa thất thường làm cho chế độ dòng chảy cũng thất thường.

c) Đất

- Feralit là loại đất chính ở Việt Nam.

- Quá trình feralit là quá trính hình thành đất đặc trưng cho khí hậu nhiệt đới ẩm. Trong điều kiện nhiệt ẩm cao, quá trình phong hóa diễn ra với cường độ mạnh, tạo nên một lớp đất dày. Mưa nhiều rửa trôi các chất badơ dễ tan (Ca2+, Mg2+, K+), làm đất chua, đồng thời có sự tích tụ ôxi sắt (Fe2O3) và ôxit nhôm (Al2O3) tạo ra màu đỏ vàng. Vì thế loại đất này gọi là đất feralit (Fe-Al) đỏ vàng.

d) Sinh vật

- Hệ sinh thái rừng nguyên sinh đặc trưng là rừng rậm nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh, còn lại rất ít.

- Hiện nay phổ biến lá rừng thứ sinh với các hệ sinh thái rừng nhiệt đới gió mùa biến dạng khác nhau: rừng gió mùa thường xanh, rừng gió mùa nửa rụng lá, rừng thưa khô rụng lá tới xavan, bụi gai hạn nhiệt đới.

- Thành phần các loài nhiệt đới chiếm ưu thế.

- Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm gió mùa phát triển trên đất feralit là cảnh quan tiêu biểu cho thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta.

Xem thêm các bài viết liên quan,chi tiết khác:

Lý thuyết Địa lí 12 Bài 10: Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa (tiếp theo)

Mục lục Giải Tập bản đồ Địa Lí 12 Bài 10: Thiên nhiên nhiệt đới ẩm (tiếp theo)