Câu hỏi:
19/07/2024 105
So sánh điểm giống và khác nhau giữa các mô hình nhà nước quân chủ ở Việt Nam thời Lý - Trần, Lê sơ và thời Nguyễn.
So sánh điểm giống và khác nhau giữa các mô hình nhà nước quân chủ ở Việt Nam thời Lý - Trần, Lê sơ và thời Nguyễn.
Trả lời:
- Điểm giống nhau giữa các mô hình quân chủ ở Việt Nam:
+ Đều là nhà nước quân chủ chuyên chế tập quyền, vua là người đứng đầu nhà nước, nắm quyền lực tối cao và tuyệt đối.
+ Chính quyền trung ương gồm: các bộ và các cơ quan chuyên môn.
+ Bộ máy nhà nước thống nhất từ trung ương đến địa phương và ngày càng được củng cố, hoàn thiện.
- Điểm khác nhau giữa các mô hình quân chủ ở Việt Nam:
Nhà Lý - Trần
Nhà Lê sơ
Nhà Nguyễn
Mô hình
- Nhà nước quân chủ tập quyền thân dân
- Nhà nước quân chủ tập quyền quan liêu
- Nhà nước quân chủ tập quyền chuyên chế
Chính quyền trung ương
- Kết hợp giữa nguyên tắc đề cao quyền lực của vua và nguyên tắc liên kết dòng tộc.
- Quyền lực của nhà vua bị hạn chế bởi đại thần là hoàng thân quốc thích.
- Bộ máy trung ương còn đơn giản.
- Bộ máy quan lại chủ yếu được tuyển chọn qua hình thức: tập ấm, tiến cử và khoa cử.
- Nhà nước ban hành nhiều chính sách “an dân”.
- Tập trung cao độ quyền lực vào tay vua.
- Từ thời lê Thánh Tông, các chức quan đại thần bị bãi bỏ, quyền lực của quý tộc tôn thất bị hanh chế
- Các cơ quan trung ương được tổ chức và phân định thành ba bộ phận: dân sự (hành chính), quân sự và giám sát.
- Thành lập thêm nhiều cơ quan chuyên môn, cơ quan trung gian.
- Bộ máy quan lại chủ yếu được tuyển chọn qua hình thức: khoa cử.
- Mang tính tập quyền cao độ.
- Các cơ quan giúp việc cho vua được tổ chức tinh gọn.
- Lập và trao quyền nhiều hơn cho các cơ quan giúp việc của vua (Văn thư phòng, Nội các, Cơ mật viện,...) để tập trung quyền lực cho nhà vua.
- Tăng quyền lực cho các cơ quan tư pháp và giám sát nhằm hạn chế lạm quyền.
- Bộ máy quan lại chủ yếu được tuyển chọn qua hình thức: khoa cử.
Chính quyền địa phương
- Quý tộc tông thất trấn giữ những vùng trọng yếu.
- Tính tự trị của làng xã còn cao.
- Cơ cấu quyền lực với ba cơ quan cai quản ba lĩnh vực hành chính, quân đội, tư pháp (Tam ti).
- Tính tự trị, tự quản của làng xã bị thu hẹp.
- Từ sau cải cách của vua Minh Mạng, cấp lớn nhất ở địa phương (tỉnh) do vua và triều đình trực tiếp quản lí.
- Tăng cường quản lí đến từng làng xã.
- Điểm giống nhau giữa các mô hình quân chủ ở Việt Nam:
+ Đều là nhà nước quân chủ chuyên chế tập quyền, vua là người đứng đầu nhà nước, nắm quyền lực tối cao và tuyệt đối.
+ Chính quyền trung ương gồm: các bộ và các cơ quan chuyên môn.
+ Bộ máy nhà nước thống nhất từ trung ương đến địa phương và ngày càng được củng cố, hoàn thiện.
- Điểm khác nhau giữa các mô hình quân chủ ở Việt Nam:
|
Nhà Lý - Trần |
Nhà Lê sơ |
Nhà Nguyễn |
Mô hình |
- Nhà nước quân chủ tập quyền thân dân |
- Nhà nước quân chủ tập quyền quan liêu |
- Nhà nước quân chủ tập quyền chuyên chế |
Chính quyền trung ương |
- Kết hợp giữa nguyên tắc đề cao quyền lực của vua và nguyên tắc liên kết dòng tộc. - Quyền lực của nhà vua bị hạn chế bởi đại thần là hoàng thân quốc thích. - Bộ máy trung ương còn đơn giản. - Bộ máy quan lại chủ yếu được tuyển chọn qua hình thức: tập ấm, tiến cử và khoa cử. - Nhà nước ban hành nhiều chính sách “an dân”. |
- Tập trung cao độ quyền lực vào tay vua. - Từ thời lê Thánh Tông, các chức quan đại thần bị bãi bỏ, quyền lực của quý tộc tôn thất bị hanh chế - Các cơ quan trung ương được tổ chức và phân định thành ba bộ phận: dân sự (hành chính), quân sự và giám sát. - Thành lập thêm nhiều cơ quan chuyên môn, cơ quan trung gian. - Bộ máy quan lại chủ yếu được tuyển chọn qua hình thức: khoa cử. |
- Mang tính tập quyền cao độ. - Các cơ quan giúp việc cho vua được tổ chức tinh gọn. - Lập và trao quyền nhiều hơn cho các cơ quan giúp việc của vua (Văn thư phòng, Nội các, Cơ mật viện,...) để tập trung quyền lực cho nhà vua. - Tăng quyền lực cho các cơ quan tư pháp và giám sát nhằm hạn chế lạm quyền. - Bộ máy quan lại chủ yếu được tuyển chọn qua hình thức: khoa cử. |
Chính quyền địa phương |
- Quý tộc tông thất trấn giữ những vùng trọng yếu. - Tính tự trị của làng xã còn cao. |
- Cơ cấu quyền lực với ba cơ quan cai quản ba lĩnh vực hành chính, quân đội, tư pháp (Tam ti). - Tính tự trị, tự quản của làng xã bị thu hẹp. |
- Từ sau cải cách của vua Minh Mạng, cấp lớn nhất ở địa phương (tỉnh) do vua và triều đình trực tiếp quản lí. - Tăng cường quản lí đến từng làng xã. |
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Câu 1:
Dựa vào thông tin trong Bảng 1 (tr.52 - 53), em hãy nêu vai trò của nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa giai đoạn 1945 - 1976.
Dựa vào thông tin trong Bảng 1 (tr.52 - 53), em hãy nêu vai trò của nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa giai đoạn 1945 - 1976.
Câu 2:
Lập bảng so sánh các bản Hiến pháp năm 1946, 1992 và 2013 theo gợi ý sau:
Hiến pháp
năm 1946
Hiến pháp
năm 1992
Hiến pháp
năm 2013
Bối cảnh ra đời
Nội dung cơ bản
Ý nghĩa
Lập bảng so sánh các bản Hiến pháp năm 1946, 1992 và 2013 theo gợi ý sau:
|
Hiến pháp năm 1946 |
Hiến pháp năm 1992 |
Hiến pháp năm 2013 |
Bối cảnh ra đời |
|
|
|
Nội dung cơ bản |
|
|
|
Ý nghĩa |
|
|
|
Câu 3:
Em hãy chỉ ra sự khác nhau về đặc điểm, tính chất của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà so với các nhà nước quân chủ ở nước ta. Theo em, sự khác nhau đó nói lên điều gì?
Em hãy chỉ ra sự khác nhau về đặc điểm, tính chất của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà so với các nhà nước quân chủ ở nước ta. Theo em, sự khác nhau đó nói lên điều gì?
Câu 4:
Qua Tư liệu 4, hãy cho biết một số điểm tiến bộ của bộ Quốc triều hình luật.
Qua Tư liệu 4, hãy cho biết một số điểm tiến bộ của bộ Quốc triều hình luật.
Câu 5:
Em hãy cho biết điểm chung của hai bộ Quốc triều hình luật và Hoàng Việt luật lệ.
Em hãy cho biết điểm chung của hai bộ Quốc triều hình luật và Hoàng Việt luật lệ.
Câu 6:
Hãy chia sẻ hiểu biết của em về nhà nước và pháp luật Việt Nam trong lịch sử.
Hãy chia sẻ hiểu biết của em về nhà nước và pháp luật Việt Nam trong lịch sử.
Câu 9:
Có quan điểm cho rằng: bộ Quốc triều hình luật và Hoàng Việt luật lệ có nhiều điểm tiến bộ, nên được tham khảo và áp dụng trong việc quản lí xã hội ngày nay. Em có đồng ý với quan điểm đó không? Vì sao?
Có quan điểm cho rằng: bộ Quốc triều hình luật và Hoàng Việt luật lệ có nhiều điểm tiến bộ, nên được tham khảo và áp dụng trong việc quản lí xã hội ngày nay. Em có đồng ý với quan điểm đó không? Vì sao?
Câu 10:
Em hãy phân tích những đặc điểm của mô hình nhà nước quân chủ tập quyền quan liêu thời Lê sơ.
Em hãy phân tích những đặc điểm của mô hình nhà nước quân chủ tập quyền quan liêu thời Lê sơ.
Câu 13:
Em hãy phân tích những đặc điểm của mô hình nhà nước quân chủ thời Lý - Trần.
Em hãy phân tích những đặc điểm của mô hình nhà nước quân chủ thời Lý - Trần.
Câu 14:
Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời trong bối cảnh nào? Sự ra đời đó có ý nghĩa gì?
Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời trong bối cảnh nào? Sự ra đời đó có ý nghĩa gì?
Câu 15:
Nêu những điểm chung về bối cảnh ra đời và phân tích một số điểm chính của các bản Hiến pháp Việt Nam. Lấy ví dụ minh họa.
Nêu những điểm chung về bối cảnh ra đời và phân tích một số điểm chính của các bản Hiến pháp Việt Nam. Lấy ví dụ minh họa.