Phân tích tâm sự của tác giả qua hai câu thơ kết.

Hai câu thơ cuối bài kết đọng tâm sự của tác giả: “Chẳng biết ba trăm năm là nữa / Người đời ai khóc Tố Như chăng?”.

- Hai câu thơ thể hiện niềm tự thương mình của Nguyễn Du:

+ Không hỏi quá khứ, hiện tại mà hỏi tương lai, không hỏi trời (vì “thiên tai vấn” - trời khôn hỏi) mà hỏi người đời.

+ Nguyễn Du tự đau, tự thương vì ông cảm thấy bơ vơ giữa thời gian vô định cô đơn, không tri âm tri kỉ trước thực tại.

– Nhà thơ hoài vọng về tương lai mong nhận được sự đồng cảm của hậu thế.

+ Đời sau trong muôn một còn có kẻ khóc “người đời xưa” là chính Nguyễn Du

+ Thời đại Nguyễn Du là thời đại khổ đau, khát khao giải thoát nhưng vẫn bề tắc. Dù bế tắc vẫn không thôi khát vọng giải thoát. Vì vậy, nỗi niềm của Nguyễn Du gửi tới mai sau không phải là sự tuyệt vọng mà là niềm hi vọng được giải toả.