Câu hỏi:
23/07/2024 25,667
Sự kiện nào đánh dấu sự sụp đổ của trật tự hai cực Ianta?
A. Tổ chức hiệp ước Vácsava ngừng hoạt động năm 1991
B. Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV) giải thể năm 1991
C. Chiến tranh lạnh chấm dứt năm 1989
D. Liên Xô tan rã, hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới sụp đổ
Trả lời:
Đáp án đúng là: D
Sự kiện Liên Xô tan rã, hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới sụp đổ đã đánh dấu sự sụp đổ của trật tự hai cực Ianta.
D đúng
- A sai vì một trong nhiều sự kiện phản ánh sự suy yếu của khối Xã hội chủ nghĩa, nhưng sự kiện đánh dấu rõ ràng nhất sự sụp đổ của trật tự hai cực Ianta là sự tan rã của Liên Xô cùng năm đó.
- B sai vì chỉ là một trong nhiều tổ chức của khối Xã hội chủ nghĩa chấm dứt hoạt động, nhưng sự kiện đánh dấu rõ ràng nhất sự sụp đổ của trật tự hai cực Ianta là sự tan rã của Liên Xô cùng năm đó.
- C sai vì đánh dấu sự kết thúc căng thẳng đối đầu giữa hai khối Đông và Tây, nhưng sự kiện quyết định nhất đánh dấu sự sụp đổ của trật tự hai cực Ianta là sự tan rã của Liên Xô vào năm 1991.
*) Mâu thuẫn Đông - Tây và sự khởi đầu chiến tranh lạnh
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, hai siêu cường Liên Xô và Mĩ nhanh chóng chuyển từ liên minh chống phát xít sang thế đối đầu và đi tới tình trạng Chiến tranh lạnh.
a. Sự kiện khởi đầu chiến tranh lạnh
- Thông điệp của tổng thống Truman tại Quốc hội Mĩ ngày 12/3/1947. Trong đó, Tổng thống Mĩ khẳng định: sự tồn tại của Liên Xô là nguy cơ lớn đối với nước Mỹ và đề nghị viện trợ cho Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ, biến hai nước này thành căn cứ tiền phương chống Liên Xô.
b. Biểu hiện của sự đối đầu Đông – Tây
* Đối lập về mục tiêu, chiến lược giữa hai siêu cường Xô – Mĩ.
- Liên Xô: chủ trương duy trì hòa bình, an ninh thế giới, bảo vệ những thành quả của chủ nghĩa xã hội và đẩy mạnh phong trào cách mạng thế giới.
- Mỹ: Chủ trương chống phá Liên Xô và phe xã hội chủ nghĩa, đàn áp phong trào cách mạng thế giới, mưu đồ làm bá chủ toàn cầu.
* Đối lập về kinh tế - chính trị giữa các nước Đông Âu - Tây Âu.
- Tháng 6/1947, Mĩ đề ra “Kế hoạch Macsan” nhằm tập hợp các nước Tây Âu vào một liên minh kinh tế - chính trị nhằm chống lại Liên Xô và các nước Đông Âu.
- Tháng 1/1949, Liên Xô và các nước Đông Âu thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế để hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau.
⇒ Ở Châu Âu xuất hiện sự đối lập về kinh tế và chính trị giữa hai khối nước: Tây Âu – tư bản chủ nghĩa và Đông Âu – xã hội chủ nghĩa.
* Đối lập về quân sự giữa các nước Đông Âu – Tây Âu.
- Tháng 4/1949, Mĩ cùng các nước Tây Âu thành lập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhằm chống lại Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu.
- Tháng 5/1955, Liên Xô và các nước Đông Âu thành lập Tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va, đây là một liên minh chính trị - quân sự mang tính chất phòng thủ của các nước xã hội chủ nghĩa ở châu Âu.
⇒ Sự ra đời của NATO và khối Tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va đã đánh dấu sự xác lập của cục diện hai cực, hai phe.
⇒ Chiến tranh lạnh bao trùm thế giới.
Xem thêm các bài viết liên quan hay, chi tiết khác:
Lý thuyết Lịch sử 12 Bài 9: Quan hệ quốc tế trong và sau thời kì chiến tranh lạnh
Giải Lịch sử 12 Bài 9: Quan hệ quốc tế trong và sau thời kì chiến tranh lạnh