Bố cục Thần trụ trời hay, chính xác nhất - Cánh diều

Bố cục Thần trụ trời - Ngữ văn lớp 10 Cánh diều

A. Bố cục Thần trụ trời

- Phần 1 ( từ đầu đến “sang núi kia”): Bối cảnh thần trụ trời xuất hiện.

- Phần 2 (tiếp đến ... “ bây giờ là biển cả”): Lí giải sự hình thành trời và đất.

- Phần 3 (Còn lại): Nguồn gốc của di tích núi Thạch Môn.

B. Nội dung chính Thần trụ trời

Thuở ấy, khi chưa có thế gian cũng như muôn vật và loài người, có một vị thần với ngoại hình và sức mạnh phi thường xuất hiện. Thần ngẩng đầu đội trời lên, tự mình đào đất, đập đá tạo thành một cái cột chống trời. Công việc cứ tiếp diễn như vậy, chẳng bao lâu trời và đất đã được phân đôi. Khi trời đã cao và khô, thần đã phá cột đi và lấy đất đá ném tung khắp nơi biến thành những hòn núi, hòn đảo, dải đồi cao, biển rộng. Vì vậy, ngày nay, mặt đất không được bằng phẳng.

C. Tóm tắt Thần trụ trời

Tóm tắt Thần trụ trời (mẫu 1)

Thần trụ trời là truyện thần thoại được lưu truyền khá sớm trong dân gian Việt Nam giải thích sự hình thành trời đất tự nhiên: biển, hồ, sông, núi,… Thuở ấy, chưa có sự xuất hiện của loài người và muôn vật. Trời và đất chỉ là một vùng hỗn độn, tối tăm chưa được phân chia rõ ràng. dân gian đã ghi công của các vị thần này trong câu hát được lưu truyền từ đời này sang đời khác và còn truyền đến ngày hôm nay.

D. Tác giả, tác phẩm Thần trụ trời

I. Tác phẩm Thần trụ trời

1. Thể loại: Thần thoại suy nguyên

2. Tóm tắt tác phẩm Thần trụ trời

Thần trụ trời là truyện thần thoại được lưu truyền khá sớm trong dân gian Việt Nam giải thích sự hình thành trời đất tự nhiên: biển, hồ, sông, núi,… Thuở ấy, chưa có sự xuất hiện của loài người và muôn vật. Trời và đất chỉ là một vùng hỗn độn, tối tăm chưa được phân chia rõ ràng. dân gian đã ghi công của các vị thần này trong câu hát được lưu truyền từ đời này sang đời khác và còn truyền đến ngày hôm nay.

3. Phương thức biểu đạt: tự sự

4. Bố cục tác phẩm Thần trụ trời

- Phần 1 ( từ đầu đến “sang núi kia”): Bối cảnh thần trụ trời xuất hiện.

- Phần 2 (tiếp đến ... “ biển cả mênh mông”): Lí giải sự hình thành trời và đất

- Phần 3 (Còn lại): Nguồn gốc của di tích núi Thạch Môn.

5. Giá trị nội dung tác phẩm Thần trụ trời

- Sự lí giải của con người dựa vào yếu tố tâm linh, thần kì để giải mã các hiện tượng xung quanh cuộc sống.

6. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Thần trụ trời

- Sử dụng thành công yếu tố kỳ ảo hoang đường.

II. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Thần trụ trời

1. Bối cảnh thần trụ trời xuất hiện

- Trời đất hỗn độn, tăm tối, tự nhiên xuất hiện một ông thần to lớn, “bước một bước từ đỉnh núi này sang đỉnh núi khác”

=> Sự xuất hiện hoang đường, kì ảo, đầy liên tưởng, tưởng tượng phong phú.

2. Lý giải sự xuất hiện giữa trời và đất

- Công cụ: Dùng đầu đội trời lên, tay đào đất đá, đắp thành một cái cột to để chống trời

+ “Cột được đắp cao lên chừng nào thì trời tựa như một tấm màn lớn được dâng cao lên chừng nấy.”

=> Trời đất được phân chia làm hai. “Đất phẳng như cái mâm vuông, trời ở trên như cái bát úp, chỗ giáp ranh giữa trời và đất là chân trời.”

- Sự thay đổi: Thần phá cốt đá đi, ném vung đá và đất. Hòn đá văng ra tạo thành một hòn đảo à Chỗ cao chỗ thấp không bằng phẳng à Tạo thành biển

=> Sự lý giải phong phú, giáu tính tưởng tượng

3. Sự hình thành của núi Thạch Môn

- Từ những núi đá đó tạo thành núi Thạch Môn và trở thành di tích lịch sử, lưu truyền đến tận ngày nay.

E. Đọc tác phẩm Thần Trụ Trời

Thuở ấy, chưa có thế gian, cũng như chưa sinh ra muôn vật và loài người. Trời đất chỉ là một vùng hỗn độn, tối tăm và lạnh lẽo. Bỗng nhiên, một vị thần khổng lồ xuất hiện, chân thần cao không thể tả xiết. Thần bước một bước là có thể qua từ vùng này hay từ đỉnh núi này sang đỉnh núi khác.

Thần ở trong đám mờ mọt hỗn độn kia không biết từ bao lâu. Bỗng có một lúc, thần đứng dậy ngẩng đầu đội trời lên, rồi tự mình đào đất, đập đá, đắp thành một cái cột vừa to vừa cao để chống trời. Hễ cột được thần đắp cao lên chừng nào, thì trời dường như một tấm màn rộng mênh mông được nâng dần lên chừng ấy.

Lủi thủi một mình, thần hì hục vừa đào vừa đắp: chẳng bao lâu, cột đá cứ cao dần, cao dần và đẩy vòm trời lên mãi phía mây xanh mù mịt.

Từ đó, trời đát mới phân đôi. Đất phẳng như cái mâm vuông, trời trùm lên như cái bát úp, chỗ trời đất giáp nhau gọi là chân trời.

Khi trời đã cao và đã khô cứng, không hiểu tại sao thần lại phá tan cột, lấy đá và đất ném tung đi khắp nơi. Mỗi hòn đá văng đi, biến thành một hòn núi hay một hòn đảo, đất tung tóe ra mọi nơi thành gò, thành đống, thành những dãy đồi cao. Vì thế mặt đất ngày nay không bằng phẳng, mà có chỗ lồi chỗ lõm. Chỗ thần đào đất, đào đá mà đắp cột ngày nay thành biển rộng.

Cột trụ trời bây giờ không còn nữa. Sau này, người trần gian thường nói rằng vết tích cột đó ở núi Thạch Môn) vùng Hải Dương. Người ta cũng gọi là cột chống trời (Kinh thiên trụ). Vị thần Trụ Trời đó sau này người ta cũng gọi là Trời hay Ngọc Hoàng, bao trùm tất cả, trông coi mọi việc trên trời, dưới đất.

Sau khi thần Trụ Trời chia ra trời đất thì có một số thần khác, nối tiếp công việc còn dở dang, để xây dựng nên thế gian. Các vị thần đó rất nhiều, như thần Sao, thần Sông, thần Biển,…

Vì vậy, dân gian có câu truyền đến ngày nay:

Ông đếm cát
Ông tát bể (biển)
Ông kể sao
Ông đào sông
Ông trồng câu
Ông xây rú (núi)
Ông trụ trời…

F. Ý nghĩa nhan đề tác phẩm Thần trụ trời

Với nhan đề này, người đọc dễ dàng nhận biết được nhân vật chính của câu chuyện đó chính là “Thần trụ trời”. “Thần Trụ Trời” là một tác phẩm dân gian truуền miệng của người Việt được ѕản ѕinh từ thời tối cổ còn tồn tại đến ngàу naу ᴠà được nhà khảo cứu ᴠăn hóa dân gian Nguуễn Đổng Chi ѕưu tầm, kể lại bằng bản ᴠăn trong “Lược khảo ᴠề thần thoại Việt Nam”.

Như ᴠậу “Thần Trụ Trời” là một truуện thuộc thể loại thần thoại của người Việt, có thể đứng độc lập hoặc хếp trong hệ thống thần thoại của các dân tộc anh em khác cùng ѕống chung trên dải đất Việt Nam.

Xem thêm các bài Bố cục Ngữ văn lớp 10 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Bố cục Ra-ma buộc tội

Bố cục Cảm xúc mùa thu

Bố cục Tự tình

Bố cục Câu cá mùa thu

Bố cục Xúy Vân giả dại