Chương 1 Nghị định 78-VP/NGD: Điều khoản chung

 – Mục đích cho vay ngắn hạn của Ngân hàng quốc gia đối với Mậu dịch quốc doanh là phục vụ cho việc củng cố và phát triển không ngừng Mậu dịch quốc doanh, đảm bảo hoàn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch  luân chuyển hàng hóa do Nhà nước duyệt, giúp Mậu dịch quốc doanh dự trữ lực lượng để lãnh đạo thị trường, ổn định vật giá tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển và cải tạo nền kinh tế quốc dân. Đồng thời thông qua công tác cho vay ngắn hạn, Ngân hàng làm nhiệm vụ kiểm soát bằng tiền hoạt động của Mậu dịch quốc doanh để thúc đẩy Mậu dịch quốc doanh củng cố chế độ hạch toán kinh tế, đẩy mạnh tốc độ luân chuyển hàng hóa và tốc độ luân chuyển vốn, sử dụng vốn hợp lý, giảm bớt phí tổn lưu chuyển, tích lũy vốn cho Nhà nước.

– Vốn luân chuyển (tức vốn lưu động) của Mậu dịch quốc doanh tổ chức theo nguyên tắc tham gia theo phần. Mỗi đơn vị Mậu dịch quốc doanh phải có một số vốn riêng nhất định để tham gia vào việc luân chuyển hàng hóa. Số vốn này do Bộ Tài chính cấp phát không được dưới 30% vốn dự trữ hàng hóa theo kế hoạch đã được Nhà nước duyệt y. Phần còn lại không quá 70% do Ngân hàng quốc gia cho vay ngắn hạn (theo quy định tạm thời, số 131-TTg ngày 4-4-1957 cho Mậu dịch quốc doanh nói chung, còn khi áp dụng thì tùy theo tính chất hoạt động từng Tổng công ty mà quy định).

Ngân hàng quốc gia chỉ cho vay về hàng hóa (hàng hóa trong kho, đang vận chuyển trên đường đi, trong màng lưới bán buôn và bán lẻ, hàng đang gia công v .v… )

Vốn dự trữ hàng hóa gồm có tiền mua hàng, phí tổn lưu chuyển hàng hóa và thuế hàng hóa (nếu phải nộp thay cho người bán).

Các khoản khác thuộc vốn luân chuyển (tức vốn lưu động) không phải hàng hóa phải do vốn riêng của Mậu dịch quốc doanh thỏa mãn, không được Ngân hàng quốc gia cho vay. Phần vốn này gồm có phương tiện tiền tệ (tiền mặt đọng tại quỹ hay đang nằm trên đường đi cho đến khi nhập vào Ngân hàng quốc gia), bao bì, dụng cụ rẻ tiền và mau hỏng và các vật liệu khác v .v…

Vốn lưu động của các cơ sở sản xuất và vận tải của Mậu dịch quốc doanh chưa thành một đơn vị hạch toán độc lập thì tạm thời sẽ do Bộ Tài chính cấp toàn bộ. Đến khi các cơ sở đó đã trở thành một đơn vị  hạch toán độc lập thì Ngân hàng quốc gia sẽ cho vay theo thể lệ cho vay Công nghiệp quốc doanh và vận tải quốc doanh.

 – Việc cho vay ngắn hạn các tổ chức Mậu dịch quốc doanh tiến hành theo các nguyên tắc sau đây:

1) Ngân hàng cho vay trực tiếp các đơn vị Mậu dịch quốc doanh đã thi hành chế độ hạch toán kinh tế như các Tổng công ty, các công ty bán buôn cấp I, các công ty cấp II, và các cửa hàng bán lẻ v .v… nghĩa là các đơn vị có kế hoạch luân chuyển hàng hóa, kế hoạch tài vụ, có bảng cân đối tài sản độc lập, có tài khoản thanh toán ở Ngân hàng, có vốn luân chuyển riêng do Nhà nước cấp và được cấp trên (Bộ hay Tổng công ty) cho quyền được trực tiếp vay Ngân hàng.

2) Ngân hàng cho vay vốn theo những mục đích nhất định, có dự định trước trong kế hoạch và theo mức thực hiện kế hoạch.

3) Đơn vị vay tiền của Ngân hàng phải trả số tiền vay đúng kỳ hạn ghi trong khế ước.

4) Số tiền vay của Ngân hàng luôn luôn phải có một số vật tư (hàng hóa) trị giá tương đương để làm đảm bảo.

 – Ngoài các nguyên tắc căn bản trên, còn phải thủ tiêu các hình thức tín dụng thương mại (trừ những trường hợp Nhà nước còn cho phép như ứng trước tiền gia công, đặt hàng cho các xí nghiệp tư doanh, cho nông dân) và thay thế bằng tín dụng Ngân hàng trực tiếp.

– Căn cứ vào tình hành kinh doanh hiện nay của các tổ chức Mậu dịch quốc doanh và dựa theo nội dung kinh tế khác nhau của việc sử dụng vốn, Ngân hàng quy định 5 loại cho vay dưới đây:

1) Cho vay để dự trữ hàng hóa theo kế hoạch và luân chuyển hàng hóa

2) Cho vay ứng trước tiền đặt mua hàng

3) Cho vay về nhu cầu tạm thời

4) Cho vay thanh toán

5) Cho vay sửa chữa lớn