Nội dung bài viết

    Xem thêm

    Lý thuyết Địa lí 10 Bài 7 (Chân trời sáng tạo): Ngoại lực

    Tóm tắt lý thuyết Địa Lí lớp 10 Bài 7: Ngoại lực ngắn gọn, chi tiết sách Chân trời sáng tạo sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt Địa Lí 10.

    1 2,976 06/01/2023
    Tải về
    Trang trước
    Chia sẻ
    Trang sau  

    Lý thuyết Địa Lí 10 Bài 7: Ngoại lực

    I. NGOẠI LỰC

    - Khái niệm: là lực sinh ra trên bề mặt Trái Đất, chủ yếu là nguồn năng lượng của bức xạ mặt trời. Các tác nhân ngoại lực bao gồm nhiệt độ, gió, mưa, nước chảy, nước ngầm, băng hà, sóng biển, sinh vật, con người,...

    - Tác động của ngoại lực làm các dạng địa hình bị biến đổi: phá vỡ, san bằng địa hình do nội lực tạo nên và hình thành những dạng địa hình mới.

    - Tác động thông qua 3 quá trình: phong hoá, bóc mòn, vận chuyển và bồi tụ.

    Lý thuyết Bài 7: Ngoại lực - Chân trời sáng tạo (ảnh 1)

    II. TÁC ĐỘNG CỦA NGOẠI LỰC ĐẾN SỰ HÌNH THÀNH ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI ĐẤT

    1. Quá trình phong hoá

    - Khái niệm: là quá trình phá huỷ đá và khoáng vật dưới tác dụng của các tác nhân ngoại lực, xảy ra mạnh nhất trên bề mặt vỏ Trái Đất. Kết quả của quá trình này tạo nên lớp vỏ phong hoá là bước đầu của sự hình thành đất.

    a. Phong hoá lí học

    - Là quá trình phá huỷ đá và khoáng vật thành mảnh vụn bởi các tác nhân vật lí mà không làm thay đổi thành phần hoá học của chúng.

    - Tác nhân chủ yếu: sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, sự đóng băng của nước, sự kết tinh của muối, sự va đập của sóng, nước chảy, gió thổi, hoạt động sản xuất của con người.

    b. Phong hoá hoá học

    - Là quá trình phá huỷ làm thay đổi tính chất, thành phần hoá học của đá và khoáng vật do tác động của nước và các chất khí dễ hoà tan trong nước như CO2, O2,…

    - Thường xảy ra ở vùng khí hậu nóng ẩm có các loại đá dễ thấm nước và dễ hoà tan, dưới tác động của nước trên bề mặt, nước ngầm và khí cacbonic xuất hiện các dạng địa hình cacxtơ.

    Lý thuyết Bài 7: Ngoại lực - Chân trời sáng tạo (ảnh 1)

    c. Phong hóa sinh học

    - Quá trình sinh trưởng của sinh vật làm phá huỷ đá và khoáng vật cả về mặt cơ giới và hoá học.

    2. Quá trình bóc mòn, vận chuyển và bồi tụ

    a. Quá trình bóc mòn

    - Khái niệm: là quá trình di chuyển các sản phẩm phong hoá khỏi vị trí ban đầu của nó nhờ các tác nhân ngoại lực. Tuỳ nhân tố tác động chia ra: xâm thực, mài mòn, thổi mòn,...

    + Xâm thực: bóc mòn do nước chảy tạo nên các rãnh nông, mương xói, khe rãnh xói mòn, các thung lũng sông, suối, các vịnh hẹp băng hà, cao nguyên băng hà, đá lưng cừu,... do băng hà tạo thành.

    + Mài mòn: là quá trình bóc mòn do sóng biển tạo nên các dạng địa hình hàm ếch, nền mài mòn,...

    + Thổi mòn: là quá trình bóc mòn do gió, gió cuốn theo các hạt cát, đập mạnh vào bề mặt đá, phá huỷ đá,… diễn ra mạnh ở những vùng khí hậu khô hạn.

    Lý thuyết Bài 7: Ngoại lực - Chân trời sáng tạo (ảnh 1)

    b. Quá trình vận chuyển

    - Khái niệm: là quá trình di chuyển vật liệu từ nơi này đến nơi khác, có thể xảy ra do mưa lớn kéo dài, nước ngấm sâu làm yếu tính liên kết của đất đá gây hiện tượng đất trượt, đá lở,… hoặc do nước chảy, gió thổi, băng hà,…

    - Có hai hình thức vận chuyển: hoà tan và trôi theo dòng nước, gió thổi hoặc lăn trên bề mặt dốc.

    c. Quá trình bồi tụ

    - Khái niệm: là quá trình tích tụ các vật liệu phá huỷ, dựa vào tác nhân bồi tụ chia ra:

    + Bồi tụ do băng hà: các đồi băng tích, cánh đồng băng tích,...

    + Bồi tụ do nước: các bãi bồi ở ven sông, đặc biệt là hình thành các đồng bằng châu thổ.

    + Bồi tụ do gió: các đồi cát, cồn cát, cao nguyên hoàng thổ,...

    + Bồi tụ do sóng hoặc dòng biển: bãi biển, cồn cát ngầm, doi cát ven bờ biển,...                    

    Lý thuyết Bài 7: Ngoại lực - Chân trời sáng tạo (ảnh 1)

    Xem thêm lý thuyết Địa lí lớp 10 sách Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

    Lý thuyết Bài 8: Khí quyển, sự phân bố nhiệt độ không khí trên trái đất

    Lý thuyết Bài 9: Khí áp và gió

    Lý thuyết Bài 10: Mưa

    Lý thuyết Bài 12: Thủy quyển, nước trên lục địa

    Lý thuyết Bài 13: Nước biển và đại dương

    Tham khảo các loạt bài Địa lí 10 khác:

    Bài viết cùng lớp mới nhất

    Xem thêm
    1 2,976 06/01/2023
    Tải về
    Trang trước
    Chia sẻ
    Trang sau  

    Xem thêm các chương trình khác: