Đáp án D

Cả 5 nhận định đều đúng.

(1) Đúng. Cấu trúc bậc 1 của phân tử prôtêin là chuỗi pôlipeptit (gồm các axit amin liên kết với nhau bằng liên kết peptit).

(2) Đúng. Cấu trúc bậc 2 của phân tử prôtêin là chuỗi pôlipeptit ở dạng co xoắn hoặc gấp nếp. Cấu trúc bậc 2 được duy trì nhờ các liên kết hiđrô.

(3) Đúng. Cấu trúc không gian bậc 3 của phân tử prôtêin là chuỗi pôlipeptit ở dạng xoắn hoặc gấp nếp tiếp tục co xoắn trong không gian 3 chiều.

(4) Đúng. Cấu trúc không gian bậc 4 của phân tử prôtêin gồm hai hay nhiều chuỗi pôlipeptit kết hợp với nhau.

(5) Đúng. Khi cấu trúc không gian ba chiều bị phá vỡ, phân tử prôtêin không thực hiện được chức năng sinh học (đây chính là hiện tượng biến tính của prôtêin).

Đáp án D

Đặc điểm khác nhau giữa prôtêin và lipit là cấu tạo theo nguyên tắc đa phân: Prôtêin được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân với các đơn phân là các axit amin, lipit không được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân.

Đáp án B

A. Sai. Prôtêin được cấu tạo từ các loại nguyên tố hóa học chính là C, H, O, N thường có thêm S và đôi lúc có P.

B. Đúng. Prôtêin chỉ thực hiện chức năng sinh học khi có cấu trúc không gian bậc 3 hoặc bậc 4. Khi prôtêin bị mất cấu trúc không gian (hiện tượng biến tính của prôtêin) thì prôtêin cũng không thực hiện được chức năng sinh học.

C. Đúng. Đơn phân cấu tạo nên prôtêin là khoảng 20 loại axit amin và người và động vật không có khả năng tự tổng hợp nên axit amin mà các axit amin này được lấy từ thức ăn.

D. Đúng. Prôtêin gồm nhiều chuỗi pôlipeptit với hàng trăm axit amin.

Đáp án B

Axit amin là đơn phân cấu tạo nên prôtêin, mỗi axit amin được cấu tạo gồm 3 phần: nhóm cacboxyl (COOH), nhóm amin (NH₂), gốc R. Các loại axit amin giống nhau nhóm cacboxyl, nhóm amin, khác nhau bởi gốc R.

Đáp án đúng là: A

Giải thích: Prôtêin được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân. Tính đa dạng của phân tử prôtêin được quy định bởi số lượng, thành phần, trình tự các axit amin trong phân tử prôtêin.

*Tìm hiểu thêm: "Cấu trúc của protein"

- Protein được cấu tạo từ các đơn phân là 20 loại amino acid. 

- Các amino acid đều được cấu tạo từ một nguyên tử carbon trung tâm liên kết với một nhóm amino (-NH), một nhóm carboxyl (-COOH), một nguyên tử H và một chuỗi bên còn gọi là nhóm. R (H 5.7).

Hai amino acid liên kết với nhau bằng liên kết cộng hoá trị, được gọi là liên kết peptide.

Đáp án đúng là: D

Giải thích: Hiện tượng biến tính của prôtêin là hiện tượng cấu trúc không gian ba chiều của prôtêin (cấu trúc bậc 3 và 4) bị phá vỡ làm cho prôtêin bị mất chức năng. Các yếu tố của môi trường như nhiệt độ cao, độ pH,… có thể gây nên hiện tượng biến tính của prôtêin.

*Tìm hiểu thêm: "Chức năng của protein"

Trong cơ thể, protein có rất nhiều chức năng, có thể nói protein tham gia vào hầu hết tất cả các hoạt động sống của tế bào. Một số chức năng của protein được trình bày dưới đây:

- Cấu trúc: Nhiều loại protein tham gia cấu trúc nên tế bào và cơ thể.

- Xúc tác: Protein cấu tạo nên các enzyme xúc tác cho các phản ứng hoá học trong tế bào.

- Bảo vệ: Các kháng thể có bản chất là protein giữ chức năng chống lại các phân tử kháng nguyên từ môi trường ngoài xâm nhập vào cơ thể qua các tác nhân nhu vi khuẩn, virus,...

- Vận động: Protein giúp tế bào thay đổi hình dạng cũng như di chuyển. Tiếp nhận thông tin: Protein cấu tạo nên thụ thể của tế bào, giúp tiếp nhận thông tin từ bên trong cũng như bên ngoài tế bào.

- Điều hoà: Nhiều hormone có bản chất là protein đóng vai trò điều hoà hoạt động của gene trong tế bào, điều hoà các chức năng sinh lí của cơ thể.

Xem thêm bài liên quan, chi tiết khác:

Lý thuyết Sinh học 10 Bài 5 : Các phân tử sinh học

Đáp án D

- Hiện tượng biến tính của prôtêin là hiện tượng prôtêin bị biến đổi cấu trúc không gian. Các yếu tố của môi trường như nhiệt độ cao, độ pH,… có thể gây nên hiện tượng biến tính của prôtêin.

- Trong các hiện tượng mà đề bài đã đưa, cả 4 hiện tượng đều là hiện tượng biến tính của prôtêin:

(1) Prôtêin trong trứng bị biến tính bởi nhiệt độ.

(2) Prôtêin trong gạch cua bị biến tính bởi nhiệt độ.

(3) Prôtêin trong tóc bị biến tính bởi nhiệt độ.

(4) Prôtêin trong sữa bị biến tính bởi độ pH thấp.

Đáp án: C

Lưu trữ và truyền đạt thông tin di truyền là chức năng của ADN hoặc ARN.

Đáp án D

- Chất được cấu tạo từ axit amin là prôtêin.

- Trong các chất mà đề bài đưa ra, chỉ có insulin là prôtêin.

- Colesteron, ơstrôgen là các stêrôit (lipit), pentôzơ là đường đơn nên không được cấu tạo từ axit amin.

Đáp án A

Ăn quá nhiều prôtêin có thể dẫn đến nhiều bệnh như:

- Tăng cân béo phì: Prôtêin dư thừa thường sẽ được lưu trữ dưới dạng chất béo. Điều này có thể dẫn đến tăng cân theo thời gian.

- Tăng nguy cơ ung thư: Ăn nhiều thịt đỏ và/hoặc thịt chế biến sẵn có liên quan đến ung thư đại trực tràng, vú và tuyến tiền liệt.

- Bệnh tim: Ăn nhiều thịt đỏ và thực phẩm từ sữa béo trong chế độ ăn giàu prôtêin có thể dẫn đến bệnh tim. Nguyên nhân là do tăng tiêu thụ lượng chất béo bão hòa và cholesterol.

- Bệnh gout: Bệnh gout phát triển khi có quá nhiều axit uric trong máu. Sự dư thừa axit uric này có thể do hậu quả của chế độ ăn có nhiều purin hoặc cơ thể sản xuất quá nhiều axit uric.

Đáp án B

A. Sai. Prôtêin được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là axit amin, lipit không được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân.

B. Đúng. Prôtêin và lipit đều có chức năng dự trữ và cung cấp năng lượng cho tế bào và cơ thể (prôtêin được huy động để tạo ra năng lượng khi cơ thể thiếu đường và lipit).

C. Sai. Liên kết hiđrô không có trong cấu trúc của prôtêin bậc 1.

D. Sai. Prôtêin được cấu tạo từ các nguyên tố chính là C, H, O, N thường có thêm S, P.

Chuỗi pôlipeptit sau khi được tổng hợp ra không tồn tại ở dạng mạch thẳng mà chúng co xoắn lại hoặc gấp nếp tạo nên cấu trúc bậc 2. Cấu trúc bậc 2 được duy trì bởi liên kết hiđrô.

Đáp án A

- Tính đa dạng và đặc thù của phân tử prôtêin được quy định bởi số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp các axit amin.

- Cấu trúc bậc 1 là chuỗi các axit amin liên kết với nhau bằng liên kết peptit.

→ Cấu trúc quyết định tính đa dạng và đặc thù của phân tử prôtêin là cấu trúc bậc 1.

Đáp án A

Loại prôtêin có chức năng điều hòa nồng độ các chất trong cơ thể là các hoocmôn.

A. Đúng. Insulin có trong tuyến tụy là loại prôtêin có chức năng điều hòa lượng đường huyết ở trong máu.

B. Sai. Kêratin có trong tóc là loại prôtêin có chức năng cấu trúc.

C. Sai. Côlagen có trong da là loại prôtêin có chức năng cấu trúc.

D. Sai. Hêmoglobin có trong hồng cầu là loại prôtêin có chức năng vận chuyển khí.

Đáp án C

Ví dụ (4) không phải chức năng của prôtêin.

(1) Côlagen cấu tạo nên mô liên kết ở da → Đây là chức năng cấu tạo nên tế bào và cơ thể của prôtêin.

(2) Enzim lipaza thủy phân lipit → Đây là chức năng xúc tác cho các phản ứng hóa sinh của prôtêin.

(3) Insulin điều chỉnh hàm lượng đường trong máu → Đây là chức năng điều hòa của prôtêin.

(4) Glicogen dự trữ ở trong gan → Glicôgen là chất thuộc nhóm cacbohiđrat chứ không phải prôtêin.

(5) Hêmôglôbin vận chuyển O₂ và CO₂ → Đây là chức năng vận chuyển các chất của prôtêin.

(6) Inteferon chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn → Đây là chức năng bảo vệ cơ thể của prôtêin.

Đáp án: B

Cấu trúc của protein bậc 3 được duy trì bởi 3 loại liên kết là liên kết peptit, liên kết hidro và liên kết đisunphua (-S-S-).

Đáp án C

Lời giải:

Tính đa dạng của phân tử protein được quy định bởi số lượng, thành phần, trình tự các axit amin trong phân tử protein.

Đáp án cần chọn là: A

Lời giải:

Dưới tác động của các tác nhân vật lý (tia cực tím, sóng siêu âm, nhiệt độ...) tác nhân hóa học (axit, bazơ, muối kim loại nặng…) protein bị biến tính.

Đáp án cần chọn là: D

Lời giải:

Các hiện tượng thể hiện sự biến tính của protein là: 1,2,3,4

Đáp án cần chọn là: C

Lời giải:

Prôtêin không có chức năng truyền đạt thông tin di truyền

Đáp án cần chọn là: D

Đáp án đúng là: C

Giải thích: Protein có các chức năng như cấu tạo tế bào và cơ thể; dự trữ axit amin, bảo vệ cơ thể, vận chuyển các chất, cấu trúc nên các loại enzim… Còn chức năng lưu trữ vào bảo quản thông tin di truyền là của ADN.

*Tìm hiểu thêm: "Protein - Chất đạm"

a) Chức năng của protein

Trong cơ thể, protein có rất nhiều chức năng, có thể nói protein tham gia vào hầu hết tất cả các hoạt động sống của tế bào. Một số chức năng của protein được trình bày dưới đây:

- Cấu trúc: Nhiều loại protein tham gia cấu trúc nên tế bào và cơ thể.

- Xúc tác: Protein cấu tạo nên các enzyme xúc tác cho các phản ứng hoá học trong tế bào.

- Bảo vệ: Các kháng thể có bản chất là protein giữ chức năng chống lại các phân tử kháng nguyên từ môi trường ngoài xâm nhập vào cơ thể qua các tác nhân nhu vi khuẩn, virus,...

- Vận động: Protein giúp tế bào thay đổi hình dạng cũng như di chuyển. Tiếp nhận thông tin: Protein cấu tạo nên thụ thể của tế bào, giúp tiếp nhận thông tin từ bên trong cũng như bên ngoài tế bào.

- Điều hoà: Nhiều hormone có bản chất là protein đóng vai trò điều hoà hoạt động của gene trong tế bào, điều hoà các chức năng sinh lí của cơ thể.

Xem thêm bài liên quan, chi tiết khác:

Lý thuyết Sinh học 10 Bài 5 : Các phân tử sinh học

Lời giải:

Colesteron và Ơstogen có bản chất là lipit

Pentozo là monosaccarit

Insulin là hoocmon có bản chất là prôtêin

Đáp án cần chọn là: D