Khoa học lớp 5 Bài 4 (Cánh diều): Sự biến đổi hoá học của chất

Giải Khoa học lớp 5 Bài 4: Sự biến đổi hoá học của chất

Giải Khoa học lớp 5 trang 20

Câu hỏi mở đầu trang 20 SGK Khoa học lớp 5: Nêu một số cách em có thể làm để biến đổi một tờ giấy.

Trả lời:

Một số cách em có thể làm để biến đổi một tờ giấy: Gấp đôi tờ giấy lại, vo viên tờ giấy, đốt cháy tờ giấy…

1. Sự biến đổi hóa học

Câu hỏi quan sát trang 20 SGK Khoa học lớp 5: Sự biến đổi của đường trong trường hợp nào dưới đây là biến đổi hoá học và trường hợp nào không phải biến đổi hoá học? Vì sao?

Trường hợp 1: Hoà tan đường trong nước.

Trường hợp 2: Đun nóng đường đến khi đường đổi màu và có mùi khét.

Trả lời:

Sự biến đổi của đường trong trường hợp 2 là biến đổi hoá học, trường hợp 1 không phải là biến đổi hóa học. Vì trường hợp 2 có sự thay đổi về màu sắc, mùi vị còn trường hợp 1 thì không.

Giải Khoa học lớp 5 trang 21

Thực hành, thí nghiệm 1 trang 21 SGK Khoa học lớp 5: Tìm hiểu sự biến đổi của gạo

▪ Chuẩn bị:

▪ Tiến hành:

- Quan sát màu sắc, ngửi mùi và nếm vị của gạo và cơm.

- Nghiền nhỏ một thìa gạo bằng bộ chày cối, quan sát màu sắc, ngửi mùi và nếm gạo sau khi nghiền nhỏ.

- Thảo luận:

+ Hạt gạo khi được nghiền nhỏ có sự biến đổi gì so với hạt gạo chưa nghiền?

+ Gạo và cơm có màu sắc, mùi, vị giống nhau không?

+ Khi nấu thành cơm, hạt gạo đã có sự biến đổi gì?

Trả lời:

+ Hạt gạo khi được nghiền nhỏ có sự biến đổi trạng thái so với hạt gạo chưa nghiền: từ dạng hạt trở thành dạng bột.

+ Gạo và cơm có màu sắc, mùi, vị không giống nhau.

+ Khi nấu thành cơm, hạt gạo đã có sự biến đổi về chất hay có xảy ra sự biến đổi hoá học.

Thực hành, thí nghiệm 2 trang 21 SGK Khoa học lớp 5: Tìm hiểu sự biến đổi của vỏ trứng

▪ Chuẩn bị: Ba mảnh vỏ trứng gà (kí hiệu 1, 2, 3), nước, giấm, hai cốc thuỷ tinh (A và B) và một khay đựng.

▪ Tiến hành:

- Đặt vỏ trứng 1 vào cốc A, vỏ trứng 2 vào cốc B, vỏ trứng 3 để nguyên trên khay (hình 4).

- Dự đoán vỏ trứng trong giấm, trong nước hay để nguyên sẽ bị biến đổi hoá học.

- Đổ giấm vào cốc A, đổ nước vào cốc B sao cho ngập vỏ trứng (hình 5). Quan sát hiện tượng xảy ra trên vỏ trứng trong mỗi cốc.

- Sau 5 phút, lấy vỏ trứng trong mỗi cốc ra khay, quan sát, chạm tay vào bề mặt vỏ trứng để cảm nhận và so sánh vỏ trứng 1, 2, 3 với nhau.

- Cho biết vỏ trứng nào bị biến đổi hoá học. Vì sao em biết?

- So sánh kết quả với dự đoán của em.

Trả lời:

- Dự đoán vỏ trứng trong giấm sẽ bị biến đổi hóa học.

- Hiện tượng xảy ra trên vỏ trứng trong mỗi cốc:

+ Vỏ trứng trong cốc giấm (cốc A) sủi bọt trên bề mặt;

+ Vỏ trứng trong cốc nước (cốc B) và vỏ trứng để nguyên trên khay không có hiện tượng gì.

- Sau 5 phút, lấy vỏ trứng trong mỗi cốc ra khay, quan sát, chạm tay vào bề mặt vỏ trứng để cảm nhận ta thấy vỏ trứng trong cốc giấm mềm hơn vỏ trứng ở hai cốc còn lại.

- Vỏ trứng 1 bị biến đổi hóa học do vỏ trứng mềm hơn không còn cứng như ban đầu.

- Kết quả giống với em dự đoán.

2. Một số ví dụ về sự biến đổi hoá học

Giải Khoa học lớp 5 trang 22

Câu hỏi quan sát trang 22 SGK Khoa học lớp 5: Trường hợp nào dưới đây thể hiện sự biến đổi hoá học của chất? Vì sao?

Trả lời:

Trường hợp thể hiện sự biến đổi hoá học của chất:

- Xi măng, cát và nước được trộn với nhau. Vì khi trộn 3 loại với nhau sẽ tạo ra hỗn hợp mới có tính chất khác hẳn các chất ban đầu.

- Đinh sắt bị gỉ. Vì đã có sự tạo thành chất khác (gỉ sắt).

- Than củi bị đốt cháy. Vì đã có sự tạo thành chất khác (tro, khí các – bô – níc …).

Câu hỏi hoặc thảo luận trang 22 SGK Khoa học lớp 5: Trong những cách em làm biến đổi tờ giấy, cách nào làm cho tờ giấy có sự biến đổi hoá học? Vì sao?

Trả lời:

Trong những cách em làm biến đổi tờ giấy, cách làm cho tờ giấy có sự biến đổi hoá học là: đốt cháy tờ giấy. Vì tờ giấy sau khi đốt cháy bị biến đổi thành chất khác (trở thành tro).

Luyện tập, vận dụng trang 22 SGK Khoa học lớp 5: Nêu ví dụ về sự biến đổi hoá học của chất trong thực tiễn và cho biết dấu hiệu giúp em nhận biết sự biến đổi đó theo gợi ý sau.

Trả lời: