Giáo án Hóa 10 Bài 3 (Chân trời sáng tạo 2024): Nguyên tố hoá học

a) Mục tiêu: Huy động kiến thức của học sinh tạo nhu cầu tiếp tục tìm hiểu kiến thức mới về hạt nhân nguyên tử, nguyên tố hóa học, đồng vị.

b) Nội dung: GV chiếu hình ảnh, yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi mở đầu trong SGK.

c) Sản phẩm: Các câu trả lời của HS. Câu trả lời có thể đúng hoặc sai, GV không nhận xét đúng, sai mà dùng câu trả lời đó để dẫn vào bài học.

d) Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV chiếu hình ảnh, yêu cầu học sinh thảo luận và trả lời câu hỏi:

Kim cương và than chì có vẻ ngoài khác nhau. Tuy nhiên, chúng đều được tạo thành từ cùng một nguyên tố hóa học là nguyên tố carbon (C). Nguyên tố hóa học là gì? Một nguyên tử của nguyên tố hóa học có những đặc trưng cơ bản nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS hoạt động cá nhân ghi câu trả lời. GV theo dõi hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận: GV yêu cầu đại diện 1 HS trình bày.

Bước 4: Kết luận và nhận định:

GV không nhận xét đúng, sai mà dùng câu trả lời đó để dẫn vào bài học.

- Nguyên tố hóa học là tập hợp những nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân.

- Số đơn vị điện tích hạt nhân nguyên tử (còn gọi là số hiệu nguyên tử) của một nguyên tố hóa học và số khối được xem là những đặc trưng cơ bản của nguyên tử.

Hoạt động 1: Hạt nhân nguyên tử

a) Mục tiêu: Xác định được điện tích hạt nhân, số khối của nguyên tử.

b) Nội dung: HS nghiên cứu SGK, trả lời câu hỏi của GV.

c) Sản phẩm: Các câu trả lời của HS.

d) Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

Nhiệm vụ 1:

- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và thảo luận theo bàn: Quan sát hình 3.1 trang 20 SGK, cho biết nguyên tử nitrogen có bao nhiêu proton, neutron và electron. Điện tích hạt nhân và số khối của nguyên tử nitrogen là bao nhiêu?

Nhiệm vụ 2:

- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK và thảo luận theo bàn: Hoàn thiện nội dung trong bảng 3.1:

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS hoạt động theo bàn lần lượt thực hiện các nhiệm vụ GV yêu cầu. Các nhóm thảo luận và ghi câu trả lời. GV theo dõi và hỗ trợ cho nhóm HS.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận: GV yêu cầu đại diện 2 nhóm bất kì trình bày kết quả thảo luận của nhóm (mỗi nhóm trình bày kết quả 1 nhiệm vụ), các HS khác chú ý theo dõi.

Bước 4: Kết luận và nhận định: HS nhận xét sản phẩm của nhóm khác. GV nhận xét, đưa ra kết luận, chốt kiến thức.

Kết quả nhiệm vụ 1: Dựa vào hình 3.1 ta thấy: Nguyên tử nitrogen có 7 proton, 7 neutron và 7 electron.

Nguyên tử nitrogen có số đơn vị điện tích hạt nhân Z = số proton = 7.

Điện tích hạt nhân của nguyên tử nitrogen bằng +Z = +7.

Kết quả nhiệm vụ 2:

Kiến thức trọng tâm

- Số đơn vị điện tích hạt nhân (Z) = số proton (P) = số electron (E).

- Điện tích hạt nhân = +Z.

- Số khối (A) = số proton (P) + số neutron (N).

Hoạt động 2: Nguyên tố hóa học

a) Mục tiêu:

- Biết được định nghĩa về nguyên tố hóa học, số hiệu nguyên tử.

b) Nội dung: HS thảo luận nhóm hoàn thiện phiếu học tập số 1

c) Sản phẩm: Lời giải phiếu học tập số 1.

d) Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- Chia lớp làm 4 nhóm.

- Yêu cầu HS nghiên cứu tài liệu SGK trang 21 - 22, thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập số 1:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

- HS nhận nhiệp vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

HS tham gia hoạt động nhóm, thảo luận nhóm và đưa ra câu trả lời ở phiếu số 1. Ghi chép lại những gì học được, những ý hay của bạn.

GV theo dõi và hỗ trợ cho nhóm HS.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận:

- GV gọi đại diện 1 nhóm trả lời câu hỏi trong phiếu học tập.

Bước 4: Kết luận và nhận định:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá sản phẩm của nhóm khác.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá, đưa ra kết luận, chốt kiến thức. Thông tin thêm: Cho đến 2016, con người đã biết 118 nguyên tố hóa học, trong đó có 94 nguyên tố có trong tự nhiên và khoảng 24 nguyên tố nhân tạo.

2. Nguyên tố hóa học

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

1. Nguyên tố hóa học là tập hợp những nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân.

2. Các nguyên tử của cùng 1 nguyên tố có tính chất hoá học giống nhau.

3. B và E thuộc cùng 1 nguyên tố hoá học vì có cùng số đơn vị điện tích hạt nhân.