Từ năm 1950 đến nửa đầu những năm 70 của thế kỉ XX, Liên Xô thực hiện nhiệm vụ trọng tâm là

Đáp án đúng là: B

 Mặc dù việc khôi phục kinh tế vẫn là một nhiệm vụ quan trọng, nhưng đến giai đoạn này, Liên Xô đã cơ bản hoàn thành công việc này và chuyển sang giai đoạn phát triển mới.

=> A sai

Sau Chiến tranh Thế giới thứ hai và những thành công ban đầu của kế hoạch 5 năm đầu tiên, Liên Xô tiếp tục đặt mục tiêu xây dựng một xã hội xã hội chủ nghĩa mạnh mẽ.

=> B đúng

 Việc củng cố hệ thống chính trị luôn được Liên Xô chú trọng, nhưng không phải là mục tiêu chính trong giai đoạn này.

=> C sai

Hội đồng tương trợ kinh tế được thành lập từ năm 1949, trước giai đoạn 1950-1975. Việc phát triển Hội đồng này là một phần trong chính sách đối ngoại của Liên Xô, không phải là mục tiêu phát triển kinh tế trong nước.

=> D sai

* kiến thức mở rộng

Kế hoạch 5 năm của Liên Xô: Sâu hơn một chút

Kế hoạch 5 năm là một đặc trưng nổi bật của nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung ở Liên Xô. Chúng là những chương trình phát triển kinh tế dài hạn, được hoạch định chi tiết với mục tiêu cụ thể về sản lượng, công suất và các chỉ tiêu kinh tế - xã hội khác.

Mục tiêu chính của các kế hoạch 5 năm:

Công nghiệp hóa nhanh chóng: Biến Liên Xô từ một nước nông nghiệp lạc hậu trở thành một cường quốc công nghiệp hiện đại.

Tập thể hóa nông nghiệp: Tập trung ruộng đất vào các hợp tác xã để nâng cao năng suất và cung cấp lương thực cho công nhân công nghiệp.

Xây dựng một xã hội xã hội chủ nghĩa: Xóa bỏ giai cấp tư sản, xây dựng một xã hội công bằng, bình đẳng.

Củng cố quốc phòng: Đầu tư mạnh vào quốc phòng, phát triển vũ khí hạt nhân và tên lửa để đối phó với các mối đe dọa từ bên ngoài.

Đặc điểm nổi bật của các kế hoạch 5 năm:

Tập trung: Mỗi kế hoạch thường tập trung vào một hoặc một vài mục tiêu chính.

Chi tiết: Các kế hoạch được hoạch định rất chi tiết, từ mục tiêu tổng quát đến các chỉ tiêu cụ thể cho từng ngành, từng địa phương.

Cưỡng chế: Các kế hoạch được thực hiện một cách nghiêm túc, các doanh nghiệp và tổ chức phải tuân thủ các chỉ tiêu đã đặt ra.

Thành tựu và hạn chế:

Thành tựu:

Công nghiệp hóa nhanh chóng: Liên Xô đã trở thành một cường quốc công nghiệp hàng đầu thế giới, sản xuất ra nhiều loại máy móc, thiết bị hiện đại.

Nâng cao đời sống nhân dân: Mức sống của người dân Liên Xô được cải thiện đáng kể với việc cung cấp nhà ở, giáo dục, y tế miễn phí hoặc giá rẻ.

Củng cố quốc phòng: Liên Xô trở thành một cường quốc quân sự, sở hữu vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo, tạo ra thế cân bằng sức mạnh với Mỹ.

Đạt được những thành tựu lớn trong khoa học kỹ thuật: Liên Xô là một trong những quốc gia đi đầu trong việc nghiên cứu và ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật vào sản xuất và đời sống.

Hạn chế:

Kinh tế kế hoạch hóa tập trung: Gây ra sự thiếu linh hoạt, trì trệ, lãng phí tài nguyên.

Quan liêu, bao cấp: Tình trạng quan liêu, bao cấp phổ biến, làm giảm hiệu quả sản xuất, khuyến khích sự ỷ lại và thiếu sáng tạo.

Thiếu dân chủ: Quyền tự do của người dân bị hạn chế, không có nhiều cơ hội để tham gia vào quá trình hoạch định và thực hiện các kế hoạch.

Chủ nghĩa tiêu dùng phát triển chậm: Mặc dù đời sống vật chất được cải thiện, nhưng việc cung cấp hàng tiêu dùng còn hạn chế, không đáp ứng được nhu cầu đa dạng của người dân.

Cuộc chạy đua vũ trang: Việc đầu tư quá nhiều vào quốc phòng đã làm giảm nguồn lực cho phát triển kinh tế và xã hội.

Nguyên nhân thất bại của các kế hoạch 5 năm cuối cùng:

Cơ chế kinh tế kế hoạch hóa tập trung không còn phù hợp: Khi nền kinh tế trở nên phức tạp hơn, cơ chế này trở nên cứng nhắc và không thể đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển.

Quan liêu, tham nhũng: Tình trạng quan liêu, tham nhũng ngày càng nghiêm trọng, làm giảm hiệu quả của các kế hoạch.

Cuộc chạy đua vũ trang tốn kém: Gây áp lực lớn lên nền kinh tế và làm suy giảm sức cạnh tranh của Liên Xô.

Thiếu đổi mới: Liên Xô chậm chân trong việc tiếp thu và ứng dụng những thành tựu khoa học kỹ thuật mới.

Bài học rút ra:

Kế hoạch hóa kinh tế cần linh hoạt: Cần có sự kết hợp giữa kế hoạch hóa và thị trường để tăng hiệu quả sản xuất.

Đổi mới liên tục: Cần không ngừng đổi mới công nghệ, quản lý để thích ứng với tình hình mới.

Đảm bảo dân chủ: Người dân cần được tham gia vào quá trình hoạch định và thực hiện các kế hoạch.

Ưu tiên phát triển con người: Đầu tư vào giáo dục, y tế để nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

 

Xem thêm các bài viết liên quan hay và chi tiết khác:

Lý thuyết Lịch sử 12 Bài 2: Liên Xô và các nước Đông Âu (1945 - 2000). Liên Bang Nga (1991 - 2000)

Giải Lịch sử 12 Bài 2: Liên Xô và các nước Đông Âu (1945 – 1991) Liên Bang Nga (1991-2000)