Phát biểu nào sau đây là đúng về diễn thế sinh thái?

Đáp án đúng là: A

- Diễn thế thứ sinh (một trong 2 loại diễn thế sinh thái) xảy ra do sự thay đổi các điều kiện tự nhiên, khí hậu,... hoặc do sự cạnh tranh gay gắt giữa các loài trong quần xã, hoặc do hoạt động khai thác tài nguyên của con người.

→ A đúng.

- Diễn thế nguyên sinh là diễn thế khởi đầu từ môi trường chưa có sinh vật.

→ B sai.

- Diễn thế thứ sinh là diễn thế khởi đầu từ môi trường đã có một quần xã sinh vật từng sống nhưng đã bị hủy diệt.

→ C sai.

- Diễn thế sinh thái là quá trình thay đổi dần thành phần loài của quần xã theo thời gian, tương ứng với sự biến đổi của môi trường. Sự thay đổi thành phần loài theo thời gian dẫn đến sự thay thế tuần tự các dạng quần xã, từ quần xã tiên phong (giai đoạn đầu) biến đổi qua các dạng quần xã trung gian (giai đoạn giữa) và cuối cùng hình thành nên quần xã tương đối ổn định là quần xã đỉnh cực (giai đoạn cuối).

→ D sai.

* Tìm hiểu về "Diễn thế sinh thái"

1. Khái niệm

- Diễn thế sinh thái là quá trình thay đổi dần thành phần loài của quần xã theo thời gian, tương ứng với sự biến đổi của môi trường.

- Sự thay đổi thành phần loài theo thời gian dẫn đến sự thay thế tuần tự các dạng quần xã, từ quần xã tiên phong (giai đoạn đầu) biến đổi qua các dạng quần xã trung gian (giai đoạn giữa) và cuối cùng hình thành nên quần xã tương đối ổn định là quần xã đỉnh cực (giai đoạn cuối).

- Diễn thế sinh thái có tính quy luật và gắn liền với sự thay đổi của các nhân tố vô sinh (điều kiện chiếu sáng, thổ nhưỡng,...).

Ví dụ: Sau khi núi lửa phun trào trên đảo Krakatau, Indonesia vào năm 1883, toàn bộ hòn đảo bị bao phủ bởi lớp tro bụi núi lửa, nham thạch nguội và hoàn toàn không có sự sống. Các khảo sát ở những năm tiếp theo cho thấy: một số rất ít loài đầu tiên định cư trên đảo gồm vi khuẩn, địa y, tảo,...; năm 1897, quần xã gồm nhiều loài thân cỏ ưa sáng chiếm ưu thế, đất đã có nhiều mùn tích tụ; năm 1906, đã xuất hiện cây thân gỗ, cỏ ưa sáng bị thay thế bằng cỏ ưa bóng; năm 1919, trên đảo đã bắt đầu hình thành quần xã rừng nhiệt đới đặc trưng tương tự như các đảo bên cạnh.

2. Các loại diễn thế sinh thái

- Dựa vào điều kiện môi trường khởi đầu, diễn thế sinh thái được chia thành hai loại là diễn thế nguyên sinh và diễn thế thứ sinh (H 30.1).

a) Diễn thế nguyên sinh

- Diễn thể nguyên sinh là diễn thể bắt đầu từ môi trường trống trơn, nơi không có bất kì loài sinh vật nào sinh sống. Kiểu diễn thế này xảy ra ở những nơi như vùng có đá nham thạch nguội sau khi núi lửa phun trào hoặc trên bề mặt các lớp đá sau khi băng vĩnh cửu tan.

- Diễn thế nguyên sinh diễn ra trong một thời gian dài. Những loài đầu tiên thích nghi với điều kiện nghèo dinh dưỡng như vi khuẩn, dịa y, tảo, rêu,... hình thành nên quần xã tiên phong (giai đoạn mở đầu). Tiếp theo là giai doạn các quần xã tuần tự thay thế nhau (giai đoạn giữa) cho đến khi hình thành quân xã dình cực (giai doạn cuối) (H 30.1a).

b) Diễn thế thứ sinh

- Diễn thể thứ sinh là diễn thế bắt dầu từ nơi quân xã bị tổn hại, có một số loài bị tiêu diệt. Ví dụ, quần xã sinh vật bị thiên tai, hoả hoạn hoặc do các hoạt dộng của con người.

- Do môi trường trước đó đã có quần xã sinh vật tồn tại nên trong điều kiện môi trường thuận lợi, thời gian hình thành quần xã có cấu trúc ổn định ở diễn thế thứ sinh thường nhanh hơn so với diễn thể nguyên sinh.

Xem thêm các bài viết liên quan hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Sinh học 12 Bài 41: Diễn thế sinh thái

Giải SGK Sinh học 12 Bài 30: Diễn thế sinh thái