Đọc lại bài thơ Tràng giang trong SGK Ngữ văn 11, tập một (tr. 59) và trả lời các câu hỏi:

Nêu suy nghĩ của bạn về việc tác giả đổi tên ban đầu của bài thơ là Chiều trên sông thành Tràng giang (Lưu ý: Xem lại phần giới thiệu về bài thơ ở trong SGK Ngữ văn 11, tập một, tr. 60).

Trả lời:

- Bài thơ ban đầu có nhan đề là “Chiều bên sông” gắn liền với bút pháp tả thực cụ thể. “Chiều trên sông” là một cụm từ thuần Việt gợi cảnh chiều tà lãng đãng trên dòng sông.

- Về sau, nhà thơ đổi thành “Tràng giang”:

+ Âm hưởng của từ Hán – Việt gợi sắc thái trang trọng, cổ điển, xa xăm; gợi liên tưởng đến dòng sông Trường Giang trong thơ Đường – một dòng sông muôn thủa, vĩnh hằng, trong tâm tưởng. → Con sông trong bài thơ là con sông vĩnh hằng của lịch sử, văn hóa, chảy trôi qua bao thế hệ, cuộc đời.

+ Cách gọi sáng tạo của nhà thơ với điệp âm “ang” đứng cạnh nhau tạo dư âm vang – xa – trầm – lắng – mênh mang. Con sông không chỉ dài mà còn rộng bát ngát, mênh mông. → Không gian mang tầm vũ trụ.

+ Dòng sông mang nghĩa khái quát nỗi niềm, tâm tư của con người VN giai đoạn trước 1945.

=> Nhan đề Tràng giang có màu sắc trừu tượng, mơ hồ, thích hợp với bài thơ chứa đựng những suy tư mang tầm khái quát. Ngoài ra, việc đổi tên bài thơ đã phản ánh quá trình tác giả hoàn thiện, nâng cấp bài thơ, biến các hình ảnh thơ cụ thể cảm tính thành những hình ảnh mang tính biểu tượng, có hàm ý sâu xa.