Càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì

Đáp án đúng là: A

Nhiệt độ khi càng lên cao thì càng giảm vì mặt đất và không khí chính là những nơi hấp thụ ánh sáng mạnh nhất. Càng lên cao không khí càng loãng, tức là sự hấp thu ánh sáng càng giảm. Chính vì vậy, lên cao bạn thấy lạnh hơn so với ở dưới.

$\to$ A đúng 

- B sai vì bức xạ Mặt trời vẫn có thể chiếu tới. Nhiệt độ giảm khi lên cao chủ yếu do áp suất không khí giảm và khả năng giữ nhiệt của không khí kém hơn, chứ không phải chỉ vì sự giảm bức xạ Mặt trời.

- C sai vì do sự bay hơi và ngưng tụ của hơi nước, nhưng điều này không trực tiếp dẫn đến việc nhiệt độ giảm. Sự giảm nhiệt độ khi lên cao chủ yếu do áp suất không khí thấp hơn, khiến không khí lạnh hơn, chứ không phải chỉ bởi lượng mưa tăng lên.

- D sai vì gió thổi mạnh ở độ cao lớn có thể tạo ra cảm giác lạnh, nhưng điều này không phải là nguyên nhân chính khiến nhiệt độ giảm. Nhiệt độ giảm khi lên cao chủ yếu do áp suất không khí giảm và sự giãn nở adiabatic của không khí, chứ không chỉ vì gió mạnh.

Hiện tượng nhiệt độ giảm dần khi lên cao trong không khí được gọi là gradient nhiệt độ, thường vào khoảng 6,5 độ C mỗi 1.000 mét. Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do áp suất không khí giảm khi độ cao tăng. Khi lên cao, không khí trở nên mỏng hơn, tức là có ít phân tử không khí hơn để giữ nhiệt. Kết quả là không khí trở nên lạnh hơn.

Bên cạnh đó, nhiệt độ không khí bị ảnh hưởng bởi sự tản nhiệt và sự hấp thụ năng lượng từ mặt trời. Ở độ cao thấp, không khí tiếp xúc gần hơn với bề mặt đất, nơi nhận nhiệt từ mặt trời, khiến nhiệt độ cao hơn. Khi lên cao, khoảng cách từ mặt đất lớn hơn, nên không khí nhận ít năng lượng hơn từ mặt trời và trở lạnh.

Ngoài ra, các yếu tố như độ ẩm và sự có mặt của mây cũng có thể ảnh hưởng đến nhiệt độ ở các tầng không khí khác nhau, nhưng nguyên lý cơ bản vẫn là sự giảm nhiệt độ theo độ cao. Điều này có ảnh hưởng lớn đến khí hậu và điều kiện sống ở các khu vực núi cao.

Càng lên cao, nhiệt độ giảm do sự thay đổi trong cấu trúc của khí quyển. Khi lên cao, áp suất không khí giảm, dẫn đến mật độ không khí cũng giảm. Không khí loãng hơn có khả năng giữ nhiệt kém hơn, làm cho nhiệt độ giảm dần. Bên cạnh đó, bức xạ mặt đất, bao gồm bức xạ nhiệt từ mặt đất, cũng giảm vì không khí mỏng hơn có khả năng hấp thụ và giữ lại nhiệt năng kém hơn. Ngoài ra, sự gia tăng độ cao cũng đồng nghĩa với việc lượng hơi nước và các khí gây hiệu ứng nhà kính trong không khí giảm, góp phần làm giảm khả năng giữ nhiệt của không khí. Vì vậy, nhiệt độ trung bình ở các đỉnh núi và khu vực cao hơn luôn thấp hơn so với mặt đất, tạo ra hiện tượng nhiệt độ giảm theo độ cao.

Xem thêm các bài viết liên quan hay và chi tiết khác:

Lý thuyết Địa lí 10 Bài 11: Thủy quyển, nước trên lục địa

Giải Địa lí lớp 10 Bài 11: Thủy quyển, nước trên lục địa