Ta đã biết, khi vật nằm càng xa thấu kính hội tụ thì ảnh thật của vật

Giải Vật Lí 9 Bài 48: Mắt 

Video Giải Bài C2 (trang 129 SGK Vật Lí 9)

Bài C2 (trang 129 SGK Vật Lí 9): Ta đã biết, khi vật nằm càng xa thấu kính hội tụ thì ảnh thật của vật nằm càng gần tiêu điểm của thấu kính. Vậy em hãy cho biết tiêu cự của thể thủy tinh khi mắt nhìn các vật ở xa và các vật ở gần dài, ngắn khác nhau như thế nào? Biết rằng khoảng cách từ thể thủy tinh của mắt đến màng lưới là không thay đổi và ảnh của vật luôn hiện rõ nét trên màng lưới (hình 48.2).

Lời giải:

Quá trình tạo ảnh của thể thủy tinh được mô phỏng bằng hình vẽ sau: (coi màn PQ như màng lưới trên võng mạc của mắt)

- ∆ABO ~ ∆ A’B’O (g.g), ta có:

$\frac{\text{A'B'}}{\text{AB}}\text{=}\frac{\text{A'O}}{\text{AO}}\Rightarrow \text{A'B'=AB.}\frac{\text{OA'}}{\text{OA}}$

Vì khoảng cách từ thể thủy tinh của mắt đến màng lưới là không thay đổi và ảnh của vật luôn hiện rõ nét trên màng lưới nên ta có AB và OA' không đổi.

Nếu OA lớn tức vật ở càng xa mắt thì ảnh A’B’ nhỏ và ngược lại. (1)

- ∆OIF ~ ∆A'B'F (g.g), ta có: 

$$\begin{gathered} \frac{\text{A'B'}}{\text{OI}}\text{=}\frac{\text{A'B'}}{\text{AB}}\text{=}\frac{\text{F'A'}}{\text{OF'}} \\ \text{=}\frac{\text{OA'-OF'}}{\text{OF'}}\text{=}\frac{\text{OA'}}{\text{OF'}}\text{-1} \end{gathered}$$

Hay $\frac{\text{OA'}}{\text{OF'}}\text{=}\frac{\text{A'B'}}{\text{AB}}\text{+1}$

Vì OA' và AB không đổi, nên nếu A'B' nhỏ thì OF’ lớn và ngược lại. (2)

Từ (1) và (2) ta có nếu OA càng lớn thì A'B' càng nhỏ, OF càng lớn và ngược lại. Nghĩa là khi nhìn các vật ở càng xa thì tiêu cự của mắt càng lớn, khi nhìn các vật càng gần thì tiêu cự của mắt càng nhỏ.

Xem thêm lời giải bài tập Vật lí lớp 9 hay, chi tiết khác:

Bài C1 (trang 128 SGK Vật Lí 9): Nêu những điểm giống nhau về cấu tạo giữa con mắt...

Bài C5 (trang 130 SGK Vật Lí 9): Một người đứng cách một cột điện 20m...

Bài C6 (trang 130 SGK Vật Lí 9): Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự...