SBT Ngữ văn 10 Chiến Thắng Mtao Mxây (Trích Đăm Săn - sử thi Ê-đê) - Cánh diều

Giải SBT Ngữ văn 10 Chiến Thắng Mtao Mxây (Trích Đăm Săn - sử thi Ê-đê) - Cánh diều

Câu 1 trang 11 SBT Ngữ Văn lớp 10 Tập 1: Đăm Săn giao đấu với Mtao Mxây vì mục đích:

A. Trả thù cho người thân yêu trong gia đình

B. Giành lại vợ cho hạnh phúc cá nhân

C. Giành lại vợ và bảo vệ cuộc sống của buôn làng

D. Vì sự sống bình yên của buôn làng

Trả lời:

Chọn đáp án: C. Giành lại vợ và bảo vệ cuộc sống của buôn làng

Câu 2 trang 11 SBT Ngữ Văn lớp 10 Tập 1: Thông tin nào dưới đây nêu đúng những sự kiện chính trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây?

A. Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây giao đấu để giải cứu vợ, dân làng mở tiệc ăn mừng chiến thắng của Đăm Săn

B. Dân làng Mtao Mxây tự nguyện đi theo Đăm Săn, cộng đồng mở tiệc ăn mừng chiến thắng của Đăm Săn

C. Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây giao đấu, ông Trời cứu giúp cho Đăm Săn

D. Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây giao đấu, dân làng tổ chức tang ma cho Mtao Mxây

(*) SGK: viết tắt của cụm từ Sách giáo khoa.

Trả lời:

Chọn đáp án: A. Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây giao đấu để giải cứu vợ, dân làng mở tiệc ăn mừng chiến thắng của Đăm Săn

Câu 3 trang 12 SBT Ngữ Văn lớp 10 Tập 1: Nhân vật Đăm Săn được miêu tả qua những biện pháp nghệ thuật nổi bật nào?

A. So sánh, nhân hoá

B. Ấn dụ, so sánh

C. Ấn dụ, phóng đại

D. So sánh, phóng đại

Trả lời:

Chọn đáp án: D. So sánh, phóng đại

Câu 4 trang 12 SBT Ngữ Văn lớp 10 Tập 1: Phương án nào dưới đây nêu đúng đề tài, chủ đề của văn bản Chiến thắng Mtao Mxây?

A. Sử thi anh hùng, ca ngợi bản sắc văn hoá của cộng đồng người Tây Nguyên

B. Sử thi anh hùng, ca ngợi người anh hùng dũng cảm chiến đầu vì danh dự và hạnh phúc của cộng đồng

C. Sử thi anh hùng, ca ngợi sức mạnh thần kì của người anh hùng Đăm Săn

D. Sử thi anh hùng, ca ngợi sự chiến thắng của cái thiện và khẳng định ông Trời luôn bảo vệ cái thiện

Trả lời:

Chọn đáp án: B. Sử thi anh hùng, ca ngợi người anh hùng dũng cảm chiến đầu vì danh dự và hạnh phúc của cộng đồng

Câu 5 trang 12 SBT Ngữ Văn lớp 10 Tập 1: Những phương án nào dưới đây là lời người kể chuyện trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây?

A. Thế là Mtao Mxây phải đi ra. Bà con xem, khiên hắn tròn như đầu cú, gươm hắn óng ánh như cái cầu vồng.

B. Khoan, diêng, khoan! Để ta xuống. Ngươi không được đâm ta khi ta đang đi xuống đó, nghe!

C. Đến lúc này, Đăm Săn đã thấm mệt. Chàng vừa chạy vừa ngủ, mộng thấy ông Trời.

D. Sao ngươi lại chém cái chão cột trâu? Còn khoeo chân ta, ngươi dành làm gì?

Trả lời:

Chọn hai đáp án:

A. Thế là Mtao Mxây phải đi ra. Bà con xem, khiên hắn tròn như đầu cú, gươm hắn óng ánh như cái cầu vồng.

C. Đến lúc này, Đăm Săn đã thấm mệt. Chàng vừa chạy vừa ngủ, mộng thấy ông Trời.

Câu 6 trang 12 SBT Ngữ Văn lớp 10 Tập 1: Chỉ ra những chi tiết hoang đường trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây.

Trả lời:

Những chi tiết hoang đường trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây là: Đăm Săn nhai miếng trầu sức mạnh lập tức tăng lên gấp bội, Đăm Săn được ông Trời giúp sức khi chiến đấu với Mtao Mxây,...

Câu 7 trang 12 SBT Ngữ Văn lớp 10 Tập 1: Liệt kê những chi tiết miêu tả vẻ đẹp khác thường của nhân vật Đăm Săn.

Trả lời:

Các chi tiết miêu tả vẻ đẹp ngoại hình, sức mạnh và sự giàu có của Đăm Săn:

- Chàng nằm trên võng, tóc thả trên sàn, hứng tóc chàng ở dưới đất là một cái nong hoa; bắp chân chàng to bằng cây xà ngang, bắp đùi chàng to bằng Ống bễ, sức chàng ngang sức voi đực, hơi thở chàng ầm ầm tựa sấm dậy, chàng nằm sấp thì gãy rầm sàn, chàng nằm ngửa thì gãy xà đọc.

- Chàng uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán.

- Một dũng tướng ngực quấn chéo một tấm mền chiến, mình khoác một tấm áo chiến, tai đeo nụ, sát bên mình nghênh ngang đủ giáo gươm, đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch ăn hoa tre; đánh đâu đập tan đó.

- Một trang tù trưởng mới giàu lên, tràn đầy sức trai, tiếng tăm lừng lẫy.

Câu 8 trang 12 SBT Ngữ Văn lớp 10 Tập 1: Màu sắc văn hoá Tây Nguyên được thể hiện qua những chi tiết nào trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây)

Trả lời:

Những chi tiết thể hiện màu sắc văn hóa Tây Nguyên:

- Ngôi nhà của Mtao Mxây.

- Tục giao chiến và biểu hiện của tinh thần thượng võ, tục ăn mừng chiến thắng (mổ trâu, cúng thần, đánh cồng chiêng, uống rượu cần,...).

- Trang phục của nhân vật Đăm Săn, Mtao Mxây,...

- Không gian cộng đồng với những vật dụng đặc trưng....

- Ngôn ngữ, xưng hô,...

Câu 9 trang 12 SBT Ngữ Văn lớp 10 Tập 1: (Câu hỏi 4, SGK) Hãy làm sáng tỏ một đặc điểm nổi bật của thể loại sử thi được thể hiện trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây.

Trả lời:

- Đặc điểm nổi bật của thể loại sử thi được thể hiện trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây:

Nhân vật trung tâm của sử thi là nhân vật anh hùng: Anh hùng văn hóa và anh hùng chiến trận. So với thần thoại và truyền thuyết, nhân vật sử thi có nhiều lớp người, nhiều thế hệ. Trong câu chuyện này, nhân vật Đăm Săn có đầy đủ các yếu tố đó – một vị thủ lĩnh anh hùng

Nhân vật chính của sử thi anh hùng là anh hùng chiến trận. Phẩm chất cao quí của nhân vật là lòng dũng cảm xả thân vì cộng đồng trong việc chiến đấu chống kẻ thù và chinh phục thiên nhiên. Con người anh hùng có vẻ đẹp cường tráng của thể chất. Nhân vật anh hùng là hiện thân của ý chí và sức mạnh cộng đồng. Đó là hình tượng khái quát hóa, lý tưởng hóa, mang ý thức và sức mạnh cộng đồng.

Câu 10 trang 12 SBT Ngữ Văn lớp 10 Tập 1: (Câu hỏi 5, SGK) Phân tích một số câu nói và hành động của dân làng trước chiến thắng của Đăm Săn để làm rõ tình cảm của cộng đồng đối với người anh hùng.

Trả lời:

- Cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây là cuộc chiến tranh mang tính chất thống nhất cộng đồng. Nó không phải là một cuộc chiến tranh xâm lược nhằm mục đích tàn sát, cướp bóc và chiếm giữ. Chính vì thế mà thái độ của nô lệ ở cả hai phía đối với việc thắng thua của hai tù trưởng cũng có những nét riêng:

+ Khi chủ họ bị Đăm Săn đâm chết thì họ nhất tề, tự nguyện đi theo Đăm Săn. Cả ba lần Đăm Săn hỏi ý kiến (con số 3 là con số tượng trưng, có nghĩa là rất nhiều) thì cả ba lần họ đều khẳng định sẽ đi theo Đăm Săn. Thái độ và hành động của đoàn người này chứng tỏ họ luôn mơ ước được trở thành một tập thể giàu có và hùng mạnh. Họ luôn mơ ước có được một người lãnh đạo dũng cảm, tài ba 

+ “Các chàng trai đi lại ngực đụng ngực. Các cô gái đi lại vú đụng vú. Cảnh làng một tù trưởng nhà giàu trông sao mà vui thế’’. Tôi tớ vô cùng phấn khích, hỏi Đăm Săn đánh chiêng nào để mừng chiến thắng. Dân làng tưng bừng náo nhiệt chào đón vị anh hùng của mình mới chiến thắng trở về. Họ đi lại sửa soạn vui mừng tấp nập không chỉ để mừng buôn sóc được mở mang, được hùng mạnh và giàu có mà còn để tiếp đón những người nô lệ mới bằng sự chân thành và hoà hợp. Điều đó cho thấy họ rất vui mừng, hoan hỉ khi người tù trưởng của mình chiến thắng kẻ thù, làm cho bộ tộc thêm hùng mạnh, giàu có. 

Sự đồng tình của tất cả mọi người, từ tôi tớ đến các tù trưởng, tác giả sử thi đã cho thấy chiến thắng của Đăm Săn có ảnh hưởng đến sự phát triển của cộng đồng. Đó là cuộc chiến vì sự lớn mạnh của bộ tộc và được cộng đồng hoan nghênh.

Câu 11 trang 12 SBT Ngữ Văn lớp 10 Tập 1: (Câu hỏi 6, SGK) Đoạn trích phản ánh và ca ngợi điều gì? Điều ấy còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không? Vì sao?

Trả lời:

Đoạn trích khẳng định sức mạnh và ca ngợi vẻ đẹp của người anh hùng Đăm Săn - một người trọng danh dự, gắn bó hạnh phúc gia đình và thiết tha với cuộc sống bình yên, phồn vinh của thị tộc, xứng đáng là anh hùng mang tầm vóc sử thi của dân tộc Ê-đê. Qua đó, đoạn trích còn mang ý nghĩa ca ngợi sức mạnh và tài năng của Đăm Săn trong cuộc đấu với kẻ thù để đem lại hạnh phúc gia đình và dân làng. Điều ấy ắt hẳn vẫn còn ý nghĩa với cuộc sống ngày hôm nay, bởi nó giúp người đọc nhận thức được lẽ sống, niềm vui của người anh hùng sử thi chỉ có được trong cuộc chiến đấu vì danh dự, hạnh phúc và danh dự cho cộng đồng

Xem thêm các bài giải sách bài tập Ngữ Văn lớp 10 sách Cánh diều hay, chi tiết khác:

Hê-ra-clét đi tìm táo vàng (Thần thoại Hy Lạp)

Thần trụ trời (Thần thoại Việt Nam)

Ra-ma buộc tội (Van-mi-ki)

Bài tập tiếng Việt trang 19,20,21

Bài tập viết trang 21,22