Lời nói đầu:

QCVN 01 : 2011/BYT do Cục Quản lý môi trường y tế biên soạn và được Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành theo Thông tư số: 27/2011/TT - BYT ngày 24 tháng 6 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Y tế.

QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA

VỀ NHÀ TIÊU - ĐIỀU KIỆN BẢO ĐẢM HỢP VỆ SINH

National technical regulation on

Hygienic conditions for Latrines

I. QUY ĐỊNH CHUNG

1. Phạm vi điều chỉnh

Quy chuẩn này quy định những điều kiện bảo đảm hợp vệ sinh đối với các loại nhà tiêu bao gồm nhà tiêu khô, nhà tiêu dội nước.

2. Đối tượng áp dụng

Quy chuẩn này áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân và hộ gia đình xây dựng, sử dụng, bảo quản các loại nhà tiêu.

3. Giải thích từ ngữ

Trong quy chuẩn này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

3.1. Nhà tiêu là hệ thống thu nhận, xử lý tại chỗ phân và nước tiểu của con người.

3.2. Nhà tiêu hợp vệ sinh là nhà tiêu bảo đảm cô lập được phân người, ngăn không cho phân chưa được xử lý tiếp xúc với động vật, côn trùng. Có khả năng tiêu diệt được các mầm bệnh có trong phân, không gây mùi khó chịu và làm ô nhiễm môi trường xung quanh.

3.3. Nhà tiêu khô là nhà tiêu không dùng nước để dội sau mỗi lần đi tiêu. Phân được lưu giữ và xử lý trong điều kiện ủ khô.

3.4. Nhà tiêu khô chìm là loại nhà tiêu khô, hố chứa phân chìm dưới đất.

3.5. Nhà tiêu khô nổi là loại nhà tiêu khô, có xây bể chứa phân nổi trên mặt đất.

3.6. Nhà tiêu khô nổi một ngăn là loại nhà tiêu khô nổi chỉ có 1 ngăn chứa và ủ phân.

3.7. Nhà tiêu khô nổi có từ hai ngăn trở lên là nhà tiêu khô nổi có từ hai ngăn trở lên để luân phiên sử dụng và ủ phân, trong đó luôn có một ngăn để sử dụng và các ngăn khác để ủ.

3.8. Nhà tiêu dội nước là nhà tiêu dùng nước để dội sau mỗi lần sử dụng.

3.9. Nhà tiêu tự hoại là nhà tiêu dội nước, bể chứa và xử lý phân kín, nước thải không thấm ra bên ngoài, phân và nước tiểu được lưu giữ trong bể chứa và được xử lý trong môi trường nước.

3.10. Nhà tiêu thấm dội nước là nhà tiêu dội nước, phân và nước trong bể, hố chứa được thấm dần vào đất.

3.11. Chất độn là các chất sử dụng để phủ lấp, phối trộn với phân, có tác dụng hút nước, hút mùi, tăng độ xốp và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phân hủy các chất hữu cơ, tiêu diệt mầm bệnh có trong phân. Chất độn bao gồm một hoặc hỗn hợp các loại sau: tro bếp, rơm rạ, vỏ trấu, mùn cưa, vỏ bào, lá cây, vỏ trái cây, thức ăn thừa.

3.12. Ống thông hơi là ống thoát khí từ bể hoặc hố chứa phân ra môi trường bên ngoài.

II. QUY ĐỊNH VỀ KỸ THUẬT

1. NHÀ TIÊU KHÔ

1.1. Nhà tiêu khô chìm:

1.1.1. Yêu cầu về vệ sinh trong xây dựng:

a) Không xây dựng ở nơi thư­ờng bị ngập, úng;

b) Cách nguồn nước ăn uống, sinh hoạt từ 10m trở lên;

c) Miệng hố phân cao hơn mặt đất xung quanh ít nhất 20cm;

d) Không để nước mưa tràn vào hố phân;

đ) Mặt sàn nhà tiêu và rãnh thu dẫn nước tiểu nhẵn, không đọng nước, không trơn, không bị nứt, vỡ, sụt lún; nước tiểu được dẫn ra dụng cụ chứa, không chảy vào hố phân;

e) Có nắp đậy kín các lỗ tiêu;

g) Có mái lợp ngăn được nước mưa; cửa và xung quanh nhà tiêu được che chắn kín đáo, bảo đảm mỹ quan;

h) Ống thông hơi có đường kính trong ít nhất 90mm, cao hơn mái nhà tiêu ít nhất 400mm và có lưới chắn côn trùng, chụp chắn nước mưa.

1.1.2. Yêu cầu về vệ sinh trong sử dụng và bảo quản:

a) Sàn nhà tiêu khô, sạch;

b) Không có mùi hôi, thối; không có ruồi, nhặng, gián trong nhà tiêu;

c) Không để vật nuôi đào bới phân trong nhà tiêu;

d) Không có bọ gậy trong dụng cụ chứa nước và dụng cụ chứa nước tiểu;

đ) Bãi phân phải được phủ kín chất độn sau mỗi lần đi tiêu;

e) Giấy vệ sinh sau khi sử dụng bỏ vào lỗ tiêu (nếu là giấy tự tiêu) hoặc bỏ vào dụng cụ chứa giấy bẩn có nắp đậy;

g) Đối với nhà tiêu không thực hiện việc ủ phân tại chỗ thì phải bảo đảm vệ sinh trong quá trình lấy, vận chuyển và ủ phân ở bên ngoài nhà tiêu.

1.2. Nhà tiêu khô nổi

1.2.1. Yêu cầu về vệ sinh trong xây dựng:

a) Không xây dựng ở nơi thư­ờng bị ngập, úng;

b) Cách nguồn nước ăn uống, sinh hoạt từ 10m trở lên;

c) Không để nước mưa tràn vào bể chứa phân;

d) T­ường và đáy ngăn chứa phân kín, không bị rạn nứt, rò rỉ;

đ) Cửa lấy mùn phân luôn được trát kín;

e) Mặt sàn nhà tiêu và rãnh thu dẫn nước tiểu nhẵn, không đọng nước, không trơn trượt, không bị nứt, vỡ, sụt lún; nước tiểu được dẫn ra dụng cụ chứa, không chảy vào bể chứa phân;

g) Có nắp đậy kín các lỗ tiêu;

h) Có mái lợp ngăn được nước mưa, cửa và xung quanh nhà tiêu được che chắn kín đáo, bảo đảm mỹ quan;

i) Ống thông hơi có đường kính trong ít nhất 90mm, cao hơn mái nhà tiêu ít nhất 400mm và có lư­ới chắn côn trùng, chụp chắn nước mưa.

1.2.2. Yêu cầu về vệ sinh trong sử dụng và bảo quản:

a) Sàn nhà tiêu khô, sạch;

b) Không có mùi hôi, thối; không có ruồi, nhặng, gián trong nhà tiêu;

c) Không để vật nuôi đào bới phân trong nhà tiêu;

d) Không có bọ gậy trong dụng cụ chứa nước và dụng cụ chứa nước tiểu;

đ) Bãi phân phải được phủ kín chất độn sau mỗi lần đi tiêu;

e) Giấy vệ sinh sau khi sử dụng bỏ vào lỗ tiêu (nếu là giấy tự tiêu) hoặc bỏ vào dụng cụ chứa giấy bẩn có nắp đậy;

g) Đối với nhà tiêu khô nổi có từ hai ngăn trở lên: Lỗ tiêu ngăn đang sử dụng luôn được đậy kín, các ngăn ủ được trát kín;

h) Đối với các loại nhà tiêu không thực hiện việc ủ phân tại chỗ thì phải bảo đảm vệ sinh trong quá trình lấy, vận chuyển và ủ phân ở bên ngoài nhà tiêu.

2. NHÀ TIÊU DỘI NƯỚC

2.1. Nhà tiêu tự hoại:

2.1.1. Yêu cầu về vệ sinh trong xây dựng:

a) Bể chứa và xử lý phân không bị lún, sụt, rạn nứt, rò rỉ;

b) Nắp bể chứa và bể xử lý phân được trát kín, không bị rạn nứt;

c) Mặt sàn nhà tiêu nhẵn, phẳng và không đọng nước, trơn trượt;

d) Bệ xí có nút nước kín;

đ) Có mái lợp ngăn được nước mưa; cửa và xung quanh nhà tiêu được che chắn kín đáo, bảo đảm mỹ quan;

e) Ống thông hơi có đường kính trong ít nhất 20mm, cao hơn mái nhà tiêu ít nhất 400mm;

g) Nước thải từ bể xử lý của nhà tiêu tự hoại phải được chảy vào cống hoặc hố thấm, không chảy tràn ra mặt đất.

2.1.2. Yêu cầu về vệ sinh trong sử dụng và bảo quản:

a) Sàn nhà tiêu, bệ xí sạch, không dính đọng phân, nước tiểu;

b) Không có mùi hôi, thối; không có ruồi, nhặng, gián trong nhà tiêu;

c) Có đủ nước dội; dụng cụ chứa nước dội không có bọ gậy;

d) Giấy vệ sinh sau khi sử dụng bỏ vào lỗ tiêu (nếu là giấy tự tiêu) hoặc bỏ vào dụng cụ chứa giấy bẩn có nắp đậy;

đ) Nước sát trùng không được đổ vào lỗ tiêu;

e) Phân bùn phải được lấy khi đầy; bảo đảm vệ sinh trong quá trình lấy, vận chuyển phân bùn.

2.2. Nhà tiêu thấm dội nước:

2.2.1. Yêu cầu về vệ sinh trong xây dựng:

a) Không xây dựng ở nơi thư­ờng bị ngập, úng;

b) Cách nguồn nước ăn uống, sinh hoạt từ 10m trở lên;

c) Nắp bể, hố chứa phân được trát kín, không bị rạn nứt;

d) Mặt sàn nhà tiêu nhẵn, phẳng, không đọng nước, trơn trượt;

đ) Bệ xí có nút nước kín;

e) Có mái lợp ngăn được nước mưa; cửa và xung quanh nhà tiêu được che chắn kín đáo, bảo đảm mỹ quan;

g) Ống thông hơi có đường kính trong ít nhất 20mm, cao hơn mái nhà tiêu ít nhất 400mm;

h) Nước thải từ bể, hố chứa phân không chảy tràn ra mặt đất.

2.2.2. Yêu cầu về vệ sinh trong sử dụng và bảo quản:

a) Sàn nhà tiêu, bệ xí sạch, không dính đọng phân, nước tiểu;

b) Không có mùi hôi, thối; không có ruồi, nhặng, gián trong nhà tiêu;

c) Có đủ nước dội; dụng cụ chứa nước dội không có bọ gậy;

d) Giấy vệ sinh sau khi sử dụng bỏ vào lỗ tiêu (nếu là giấy tự tiêu) hoặc bỏ vào dụng cụ chứa giấy bẩn có nắp đậy;

đ) Phân bùn phải được lấy khi đầy nếu tiếp tục sử dụng nhà tiêu, bảo đảm vệ sinh trong quá trình lấy, vận chuyển phân bùn; nếu không sử dụng phải lấp kín.

III. QUY ĐỊNH VỀ KIỂM TRA, GIÁM SÁT

1. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân và hộ gia đình xây dựng, sử dụng nhà tiêu chịu sự kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất của cơ quan có thẩm quyền theo các quy định hiện hành.

2. Việc tiến hành kiểm tra tình trạng bảo đảm vệ sinh, chế độ thông tin và báo cáo phải tuân thủ theo quy định hiện hành.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân và hộ gia đình phải thực hiện đúng các yêu cầu về vệ sinh trong xây dựng, sử dụng và bảo quản nhà tiêu theo các quy định của Quy chuẩn này.

2. Giao Cục Quản lý môi trường y tế chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan hướng dẫn triển khai và tổ chức việc thực hiện Quy chuẩn này.

3. Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Quy chuẩn này đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân và hộ gia đình tham gia xây dựng, sử dụng, bảo quản nhà tiêu trên địa bàn tỉnh, thành phố.

4. Trong trường hợp các quy định tại Quy chuẩn này có sự thay đổi, bổ sung hoặc thay thế thì thực hiện theo quy định văn bản quy phạm pháp luật mới do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành.