Chương Thứ Hai Nghị định 80-NgĐ/NH: Nội dung các loại cho vay

 Theo loại cho vay này, Ngân hàng chỉ cho vay vốn để dự trữ và luân chuyển hàng hóa theo kế hoạch nghĩa là cho vay căn cứ vào kế hoạch mua vào, bán ra, kế hoạch tồn kho hàng tháng, hàng quý đã được Hợp tác xã mua bán cấp trên duyệt.

 Những mặt hàng mà Hợp tác xã mua bán kinh doanh của các Công ty Mậu dịch quốc doanh và Hợp tác xã mua bán cấp trên, Ngân hàng cho vay khi trả tiền hàng theo hợp đồng đã ký kết để trả những hóa đơn, giấy nhận nơ.

Còn những mặt hàng mà Mậu dịch quốc doanh và Hợp tác xã mua bán cấp trên giao cho bán giúp thì Ngân hàng không cho vay.

 Những mặt hàng mà Mậu dịch quốc doanh không có bán hoặc không thu mua, Hợp tác xã mua bán cần thiết phải thu mua ngoài để kinh doanh như nông cụ, hàng tiểu thủ công, dụng cụ gia đình v.v… Ngân hàng sẽ cho vay, nhưng với điều kiện các đơn vị đó phải tuân theo kế hoạch chung của Nhà nước và phải chịu sự chỉ đạo của Mậu dịch quốc doanh về phương diện giá cả và bán hàng.

Đối với những mặt hàng mà Mậu dịch quốc doanh thống nhất thu mua của nhân dân và các nhà sản xuất, nhưng vì điều kiện nào đó Mậu dịch quốc doanh không thu mua hết, có thương lượng giao cho Hợp tác xã mua bán thu mua để tự kinh doanh trong phạm vi từng vùng với giá cả, quy cách, phẩm chất đã quy định thì Ngân hàng cũng cho vay.

Đối với nông lâm thổ hải sản thu mua giúp Mậu dịch quốc doanh, Ngân hàng không cho vay số tiền thu mua do Mậu dịch quốc doanh ứng trước.

Muốn xin vay khoản này Hợp tác xã mua bán phải trình bày với Ngân hàng chỉ tiêu thu mua và, kế hoạch bán ra đã được cấp trên trong ngành duyệt y để Ngân hàng xét cho vay.

 Đơn vị Hợp tác xã mua bán cần thu mua một số nguyên, nhiên, vật liệu để chế biến sản xuất thành hàng hóa bán cho nhân dân, Ngân hàng sẽ cho vay.

Tất cả các khoản chi phí về chế biến sản xuất như thuê nhân công, mua sắm dụng cụ v.v… do Hợp tác xã mua bán tự bỏ vốn ra, Ngân hàng không cho vay.

Muốn xin vay khoản này Hợp tác xã mua bán phải trình bày với Ngân hàng kế hoạch sản xuất, chế biến và kế hoạch tiêu thụ đã được cấp trên trong ngành duyệt y để Ngân hàng cho vay.

 Căn cứ vào số lượng hàng hóa cần phải mua và theo giá mua kế hoạch (tức là giá của Mậu dịch quốc doanh bán cho Hợp tác xã mua bán hoặc, giá Nhà nước quy định nếu là hàng hóa mua ngoài) cộng với chi phí vận tải, đóng gói và thuế hàng hóa (nếu phải nộp thay cho người bán) rồi căn cứ vào khả năng vốn của Ngân hàng mà quyết định mức tiền cho vay trong cả tháng.

Trong phạm vi mức tiền được vay trong cả tháng, đơn vị Hợp tác xã mua bán sẽ lần lượt làm giấy nhận nợ từng lần theo nhu cầu thực tế.

Trường hợp phải thu mua vượt kế hoạch được Hợp tác xã mua bán cấp trên duyệt, thì Ngân hàng có thể cho vay thêm nhưng phải đảm bảo chỉ tiêu dư nợ cuối cùng.

 Mức tiền cho vay quy định cho tháng nào chỉ được vay trong tháng ấy, không được cho vay sang tháng khác, mặc dầu mức tiền trong tháng đó chưa dùng hết.

 Các đơn vị Hợp tác xã mua bán vay tiền của Ngân hàng phải nộp tất cả tiền bán hàng và các khoản thu khác vào tài khoản thanh toán trong Ngân hàng, không được giữ tiền tại quỹ quá mức quy định để kinh doanh.

 Quá tuần kỳ trở bớt nợ đã quy định, nếu Hợp tác xã mua bán không nộp tiền bán hàng vào tài khoản trả nợ, Ngân hàng sẽ tiến hành kiểm tra. Nếu Hợp tác xã mua bán để tiền tại quỹ quá mức quy định để kinh doanh thì Ngân hàng có quyền thu nợ về trước hạn.

 Thời hạn cho vay loại này không được quá một tháng, đơn vị vay nhất thiết phải trả hết nợ tháng trước vào ngày điều chỉnh đầu tháng sau.

 Tuần kỳ theo kế hoạch trả nợ mà hai bên đã thỏa thuận, Hợp tác xã mua bán phải trích tài khoản thanh toán của mình hoặc đem nộp tiền mặt tương đương với số hàng hóa đã bán được để trả bớt nợ Ngân hàng.

Trường hợp hàng hóa bán ra mạnh, Hợp tác xã mua bán có thể trả nợ trước kế hoạch đã định.

 Vào ngày 5 hay chậm nhất là ngày 10 đầu mỗi tháng, Ngân hàng điều chỉnh tài khoản cho vay. Căn cứ vào giá trị hàng hóa tồn kho thực tế trong mức kế hoạch trừ đi giá trị hàng hóa chưa trả tiền cho người cung cấp, hàng hóa bị ứ đọng v.v… và trừ đi vốn tự có tham gia của Hợp tác xã mua bán, giá trị còn lại là giá trị tồn kho thực tế để so sánh với số dư nợ Ngân hàng.

Khi làm điều chỉnh nợ, giá trị hàng hóa tồn kho thực tế vượt mức kế hoạch thì phần vượt mức không được nhận làm đảm bảo dư nợ Ngân hàng. Nếu giá trị hàng hóa tồn kho vượt mức kế hoạch do những nguyên nhân khách quan, thì sẽ giải quyết như ở điều 23 về cho vay nhu cầu tạm thời.

 Khi điều chỉnh nợ cho vay có 3 trường hợp:

1. Giá trị hàng hóa tồn kho thực tế trong kế hoạch (phần được vay) bằng dư nợ Ngân hàng, Hợp tác xã mua bán được vay khoản mới bằng số nợ cũ để trả hết nợ tháng trước;

2. Giá trị hàng hóa tồn kho thực tế trong kế hoạch (phần được vay) cao hơn dư nợ Ngân hàng, Hợp tác xã mua bán cũng được vay khoản mới bằng giá trị hàng hóa thực tế (phần được vay) đó, để trả hết các khoản nợ tháng trước, số còn lại sẽ chuyển qua tài khoản thanh toán của Hợp tác xã mua bán;

3. Giá trị hàng hóa tồn kho thực tế trong kế hoạch (phần được vay) thấp hơn số dư nợ, Ngân hàng chỉ cho vay khoản mới bằng giá trị hàng hóa còn lại để trả nợ tháng trước. Phần nợ còn thiếu, Ngân hàng sẽ trích tài khoản thanh toán của Hợp tác xã mua bán để thu về. Nếu tài khoản thanh toán không đủ tiền, Ngân hàng sẽ chuyển số nợ thiếu ấy qua tài khoản “Nợ quá hạn”.

  Đúng ngày điều chỉnh đã ấn định (ngày 5 đầu tháng hay chậm nhât là ngày 10) các đơn vị Hợp tác xã mua bán phải cử đại diện trực tiếp tới Ngân hàng, mang theo bảng kê khai hàng hóa thực tế tồn kho có phân loại (hàng tốt, hàng ứ đọng, hư hỏng, chưa trả tiền cho người cung cấp, người bán chịu chưa lấy hết tiền v.v…) cùng cán bộ Ngân hàng làm điều chỉnh nợ cho vay.

Nếu đơn vị nào không cử người đến điều chỉnh, Ngân hàng sẽ tự động trích tài khoản thanh toán để thu hồi nợ về. Trường hợp tài khoản thanh toán không đủ tiền sẽ chuyển qua tài khoản “Nợ quá hạn” đồng thời tạm đình chỉ việc cho vay đến khi điều chỉnh xong nợ tháng trước.

Trong khoảng thời gian từ 1 đến 5 (hoặc chậm nhất là 10) nếu các đơn vị Hợp tác xã mua bán, chưa có số liệu để làm điều chỉnh, nhưng cần thiết vốn để mua hàng thì Ngân hàng có thể cho vay trong phạm vi 14 mức kế hoạch của tháng đó.

 Trong trường hợp các đơn vị Hợp tác xã mua bán có ký kết hợp đồng với các Hợp tác xã nông nghiệp, các Hợp tác xã tiểu thủ công, các tập đoàn sản xuất, các tổ đổi công thường xuyên v.v… (theo quy định của tổng xã) để thu mua nông, lâm, thổ, hải sản, hàng tiểu thủ công v.v… mà phải ứng trước tiền, thì sẽ được Ngân hàng cho vay để ứng trước tiền mua hàng hay đặt hàng.

 Muốn xin vay về loại này, đơn vị Hợp tác xã mua bán phải xuất trình hợp đồng đặt hàng đã được đăng ký, và các giấy tờ có liên quan đến việc ứng trước, kèm theo đơn xin vay để Ngân hàng xét.

 Mức cho vay sẽ căn cứ vào số tiền phải ứng trước ghi trong hợp đồng, nhưng tối đa không quá tỷ lệ do tổng xã quy định (tổng xã phải báo cáo cho Ngân hàng biết tỷ lệ tiền ứng trước). Đơn vị vay sẽ nhận lần lần số tiền theo nhu cầu thực tế.

 Ngân hàng sẽ căn cứ vào ngày giao hàng đã ký kết trong hợp đồng để quy định thời hạn cho vay. Nếu Hợp tác xã mua bán không trả nợ đúng thời hạn, thì Ngân hàng sẽ chủ động trích tài khoản thanh toán của Hợp tác xã mua bán để thu hồi nợ về. Nếu tài khoản thanh toán của Hợp tác xã mua bán không đủ tiền thì Ngân hàng sẽ chuyển số tiền thiếu đó qua tài khoản “Nợ quá hạn”.

 Trong khi thực hiện kế hoạch, nếu Hợp tác xã mua bán gặp khó khăn tạm thời về vốn lưu động do hoàn cảnh khách quan gây nên như:

1. Nhu cầu đột biến theo lệnh của cấp trên phải dự trữ vượt mức kế hoạch;

2. Vận chuyển khó khăn hoặc vì thời tiết nên hàng về chậm không bán kịp;

3. Nông dân được mua đòi hỏi các đơn vị Hợp tác xã mua bán phải thu mua vượt mức (sau khi kế hoạch thu mua vượt mức đã được cấp trên trong ngành duyệt y).

 Muốn vay loại này Hợp tác xã mua bán phải tới Ngân hàng trình bày rõ:

- Nguyên nhân đột biến cần phải dự trữ hàng hóa quá kế hoạch;

- Kế hoạch tiêu thụ số hàng hóa đã dự trữ vượt mức;

- Số tiền xin vay và kế hoạch trả nợ.

Ngân hàng căn cứ vào bản trình bày trên để xét và trong phạm vi khả năng vốn dự trữ của Ngân hàng còn có thể cho vay được mà quyết định số tiền cho vay.

 Thời hạn cho vay loại này ấn định tối đa là một tháng. Hợp tác xã mua bán bán hàng đến đâu phải trả nợ Ngân hàng đến đó. Việc trả nợ có thể làm 2, 3 hoặc 4 lần tùy sự thỏa thuận giữa Ngân hàng và Hợp tác xã mua bán.

Nếu quá hạn không trả nợ mà không có lý do chính đáng, không được Ngân hàng đồng ý cho gia hạn thì Ngân hàng sẽ chủ động trích tài khoản thanh toán của Hợp tác xã mua bán để thu hồi nợ về. Trường hợp tài khoản thanh toán không đủ tiền thì Ngân hàng sẽ chuyển số tiền thiếu đó qua tài khoản “Nợ quá hạn”.

 Ngân hàng Quốc gia cho các đơn vị Hợp tác xã mua bán vay thanh toán trong những trường hợp:

- Hợp tác xã mua bán bán hàng chưa nhận được tiền ngay

- Hợp tác xã mua bán mua hàng phải trả tiền trước nhưng hàng chưa đến. Do đó vốn luân chuyển của Hợp tác xã mua bán bị thiếu hụt, gặp khó khăn về tài chính.

 Trật tự cho vay, thủ tục giấy tờ làm theo thể lệ cho vay thanh toán chung của Ngân hàng Quốc gia đối với khu vực kinh tế quốc doanh và Hợp tác xã mua bán.

Ngoài các loại cho vay trên, nếu Hợp tác xã mua bán cần vốn để kiến thiết cơ bản như xây dựng nhà cửa v.v… Ngân hàng sẽ cho vay theo thể lệ cho vay dài hạn.