Nghị định 79-NgĐ/NH năm 1958 về bản thể lệ và biện pháp cho vay ngắn hạn đối với Hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp do Tổng giám đồc Ngân Hàng Quốc Gia ban hành.

 Ngân hàng Quốc gia Việt Nam cho hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp vay ngắn hạn nhằm giúp đỡ các hợp tác xã giải quyết một phần khó khăn về vốn luân chuyển (tức lưu động) trên số luân chuyển tự có để hoàn thành kế hoạch sản xuất hàng hóa cần thiết và để phục vụ cho đường lối chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa thủ công nghiệp của Đảng và Chính phủ trong thời kỳ qúa độ tiến lên chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.

 Thông qua công tác cho vay ngắn hạn, Ngân hàng quốc gia góp phần giúp đỡ hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp cải tiến dần dần cách lập kế hoạch sản xuất, kế hoạch thu chi tài vụ, tổ chức kế toán, tạo thêm cho hợp tác xã điều kiện cải tiến kỹ thuật, hạ giá thành sản phẩm tăng lợi nhuận.

 Ngân hàng quốc gia Việt Nam cho vay ngắn hạn nghĩa là thời hạn tối đa không được quá 12 tháng.

Ngân hàng quốc gia Việt Nam trực tiếp cho các hợp tác xã sản xuất cơ sở vay theo các nguyên tắc sau đây:

a) Các hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp vay vốn phải sử dụng tiền vay đúng mục đích đã ghi trong kế hoạch và chỉ được nhận tiền vay theo mức thực hiện kế hoạch.

b)  Các hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp phải hoàn trả lại số tiền đã vay đúng thời hạn đã thỏa thuận.

c) Số tiền vay Ngân hàng quốc gia phải được hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp đảm bảo bằng vật tương đương.

  Các hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp vay tiền của Ngân hàng quốc gia Việt Nam phải có những điều kiện sau đây:

a) Phải được cơ quan quản lý sản xuất thủ công nghiệp địa phương cho phép thành lập, và phải thi hành nghiêm chỉnh quy tắc của hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp do Thủ tướng phủ ban hành cũng như các chính sách và thể lệ của các cơ quan kinh tế Nhà nước.

b) Phải có kế hoạch độc lập. Phân biệt rõ vốn cơ bản (cố định) và vốn luân chuyển (lưu động). Lập được kế hoạch sản xuất, bảng cân đối thu chi tài vụ và kế hoạch vay vốn. Phải xây dựng các kế hoạch từng qúy, có chia ra từng tháng.

c) Kinh doanh có lãi để trả nợ ngân hàng.

d) Đã tổ chức được qũy không thể chia.

e) Định mức kế hoạch vốn tự có để hoạt động và mức vốn vay ngân hàng phải do Ban quản trị làm và được cơ quan quản lý sản xuất thủ công nghiệp tỉnh duyệt y.

g) Phải có kế hoạch khấu hao cơ bản (nếu có máy móc, nhà cửa) và khấu hao sửa chữa lớn. Hàng tháng trích khấu hao cơ bản và khấu hao sữa chữa lớn gửi ngân hàng quốc gia hoặc mở tài khoản khấu hao cơ  bản và khấu hao sửa chữa lớn.

h) Thực hiện dần chế độ quản lý tiền mặt và thanh toán qua Ngân hàng trong việc giao dịch với các xí nghiệp quốc doanh và hợp tác xã khác, thủ tiêu dần tín dụng thương nghiệp. Gặp trường hợp khó khăn không thi hành được, Hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp phải hỏi ý kiến của ngân hàng quốc gia.

 Ngân hàng quốc gia cho các hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp vay phần vốn luân chuyển theo kế hoạch trên số vốn luân chuyển tự có của hợp tác xã thể hiện trong bảng kế hoạch thu chi đã được toàn ban quản trị lập ra và được cơ quan quản lý sản xuất thủ công nghiệp duyệt y, để giải quyết nhu cầu vốn sản xuất và lưu thông thường xuyên.

 Căn cứ tình hình trong giai đoạn qúa độ và trình độ hợp tác xã hiện nay, Ngân hàng quốc gia định ra bốn loại cho vay sau đây:

a) Cho vay dự trữ vật tư và các chi phí sản xuất theo kế hoạch, trên số vốn luân chuyển tự có.

b) Cho vay thanh toán.

c) Cho vay nhu cầu tạm thời.

d) Cho vay sửa chữa lớn.

  Ngân hàng cho các hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp vay để dự trữ vật tư trên số vốn luân chuyển tự có theo mức kế hoạch do ban Quản trị dự trù và được cơ quan Quản lý sản xuất thủ công nghiệp tỉnh hay thành phố đồng ý. Nếu sau đó đại hội xã viên điều chỉnh kế hoạch xin vay ít đi thì Ngân hàng chỉ cho vay theo kế hoạch được điều chỉnh lại.

Các hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp trước hết phải sử dụng hợp lý hết số vốn luân chuyển tự có, sau đó còn thiếu bao nhiêu Ngân hàng mới cho vay.

 Các hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp được vay để dữ trữ các vật tư trên mức vốn luân chuyển (lưu động) tự có theo kế hoạch đã định trước.

 Ngân hàng cho các hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp vay các chi phí sản xuất trực tiếp có tính chất thường xuyên trên mức vốn luân chuyển (lưu động) tự có theo kế hoạch đã định trước.

Đối với các hợp tác xã sản xuất công nghiệp thời vụ không sản xuất ít, phải làm nghề khác để sinh sống Ngân hàng quốc gia không cho vay chi phí trực tiếp trong những thời kỳ đình chỉ sản xuất.

 Khi cho vay Ngân hàng áp dụng việc tính mức cho vay theo chênh lệch thu chi tài vụ trong từng thời kỳ nhất định (qúy, tháng) xét riêng từng khoản trong mức độ đó để cho vay.

Ngân hàng đối chiếu với kế hoạch thu chi xem hợp tác xã đó dành bao nhiêu vốn tự có vào mục đích này. Hợp tác xã phải thực tế có số vốn đó và Ngân hàng cho vay phần còn thiếu để thực hiện kế hoạch.

Trong khi tính Ngân hàng sẽ loại ra những khoản dự trữ và thu chi không hợp lý như sau:

a) Dự trữ vật tư không đúng kế hoạch, nhiều qúa mức kế hoạch đã định, quy cách phẩm chất xấu.

b) Các hàng hóa đã nhận tiền bán mà chưa giao cho người mua.

c) Các chi phí về trả lương ăn cho công nhân qúa với kế hoạch dự trù đã được hợp tác xã cấp duyệt y.

 Khi yêu cầu vay vốn hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp phải làm đầy đủ các giấy tờ sau đây nộp cho Ngân hàng trước 10 ngày:

a) 1 đơn xin vay tiền theo mẫu số 1.

b) 2 bản khế ước vay tiền theo mẫu số 2.

c) 1 bảng kê vật tư thực tế tồn kho, các vật tư mua chưa trả tiền hoặc mua đã trả tiền nhưng chưa vận chuyển đến. Ngoài ra nếu còn tiền mặt thì cũng phải ghi rõ theo mẫu số 3.

Ngân hàng sẽ căn cứ vào các giấy tờ trên đây để xem xét và nếu hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp vay lần đầu tiên, Ngân hàng quốc gia sẽ cử cán bộ đi về điều tra tận nơi và giúp đỡ ý kiến cho hợp tác xã (nếu cần thiết) sau đó mới quyết định việc cho vay.

 Việc ấn định thời gian cho vay căn cứ vào kế hoạch sử dụng vật tư được vay và kế hoạch tiêu thụ, nghĩa là căn cứ vào thời hạn cụ thể giao hàng theo các hợp tác xã đã ký kết với người mua. Khi nhận được tiền hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp phải trả nợ dần cho Ngân hàng quốc gia.

Trường hợp hàng của hợp tác xã tiêu thụ thường xuyên ra thị trường không có hợp đồng thì đặt kế hoạch trả nợ dần tùy theo khả năng tiêu thụ từng tuần kỳ 15 ngày hay 30 ngày.

 Trong những trường hợp hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp bán hàng nhưng chưa thu được tiền hoặc mua hàng phải đặt tiền trước, vốn của hợp tác xã bị thiếu hụt, Ngân hàng có thể căn cứ vào các chứng từ mua bán hàng để cho vay bù đắp số vốn luân chuyển đang nằm trong các thanh toán.

Về hình thức cho vay này sẽ áp dụng thể lệ cho vay thanh toán của Ngân hàng Quốc gian Việt Nam đối với các khu vực kinh tế quốc doanh và hợp tác xã.

 Ngân hàng cho hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp vay về nhu cầu tạm thời để dữ trữ các nguyên nhiên vật liệu, thành phẩm và bán thành phẩm ngoài kế hoạch do những nguyên nhân khách quan, trong những trường hợp sau:

a) Do người cung cấp, giao hàng không đúng kỳ hạn hợp đồng vì chuyên chở khó khăn.

b) Do phải thay đổi chương trình sản xuất hoặc cần cải tiến chất lượng sản phẩm hay mở rộng sản xuất.

c) Do hoàn thành trước thời hạn đặt hàng, hoặc vượt kế hoạch (nếu là bán thành phẩm thì phải bảo đảm đặt mức kế hoạch về sản xuất thành phẩm).

d) Hoặc do các nguyên nhân khách quan khác chứ không phải do công tác xấu của hợp tác xã.

 Thời hạn cho vay về nhu cầu tạm thời tối đa không qúa 3 tháng.

Trường hợp qúa thời hạn trên được Ngân hàng Trung ương xét duyệt.

 Khi yêu cầu vay vốn về nhu cầu tạm thời, hợp tác xã nộp đầy đủ các giấy như: kế hoạch sản xuất mới do cấp trên duyệt và Ủy ban hành chính địa phương thông qua, kế hoạch mở rộng sản xuất hoặc các giấy tờ chứng thực lý do như điều 14 đã quy định và phải có kèm theo kế hoạch trả nợ cụ thể.

 Ngân hàng cho vay sửa chữa lớn đối với các hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp trong trường hợp số tiền khấu hao tài sản cố định dành cho sửa chữa lớn đến ngày xin vay không đủ để sửa chữa.

 Những hợp tác xã được vay về sửa chữa lớn phải bảo đảm sản xuất đều đặn thường xuyên và có khả năng thực hiện khấu hao sửa chữa lớn.

 Các hợp tác xã phải dựa vào kế hoạch sửa chữa lớn đã được cấp trên chuẩn y, để hàng tháng trích tiền khấu hao sửa chữa lớn.

Nếu đã có nợ vay Ngân hàng về sửa chữa lớn thì hàng tháng phải dùng tiền trích khấu hao để trả dần cho Ngân hàng.

 Khi làm đơn xin vay sửa chữa lớn hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp phải nói rõ đối tượng, thời gian và số tiền, số tiền cho vay sửa chữa lớn tối đa không vượt số tiền trong kế hoạch khấu hao của niên độ đã được hợp tác xã cấp trên duyệt và Ủy ban hành chính tỉnh chứng nhận.

  Thời hạn cho vay sửa chữa lớn dài nhất không qúa niên độ.

 Muốn vay vốn ban Quản trị hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp phải lập kế hoạch vay vốn từng loại như điều 6 đã quy định. Ban Quản trị hợp tác xã thủ công nghiệp phải trực tiếp đứng ra giao dịch với ngân hàng cùng địa phương và phải trình xuất Ngân hàng các giấy tờ sau đây:

a) 2 bản kế hoạch sản xuất.

b) 2 bản kế hoạch sửa chữa lớn, nếu cần vay sửa chữa lớn.

c) 2 bản kế hoạch thu chi tài vụ.

d) 1 trích lục biên bản quyết định vay vốn của Ban Quản trị theo mức vốn đã ghi trong kế hoạch.

e) 2 bản kế hoạch vay vốn. Phải làm kế hoạch riêng từng loại: dự trữ vật tư, chi phí sản xuất, sửa chữa lớn… (theo mẫu số 4, 5, 6).

Nếu hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp mới giao dịch với Ngân hàng lần đầu tiên thì phải làm đơn xin vay kèm theo điều lệ nội quy và những điểm bổ sung có chứng thực của Ủy ban hành chính tỉnh và hợp tác xã cấp trên duyệt.

 Tất cả các kế hoạch phải được xây dựng theo từng qúy có chia ra từng tháng và gửi cho ngân hàng 20 ngày trước khi bắt đầu qúy kế hoạch.

 Ngân hàng địa phương khi đã nhận kế hoạch vay vốn của các hợp tác xã trong địa phương phải xem xét điều tra nghiên cứu cẩn thận và tổng hợp kế hoạch xin vay gửi lên Ngân hàng Trung ương (Vụ tín dụng công thương nghiệp) kèm theo các mẫu bảng kế hoạch đã quy định ở điều 23 (mỗi thứ 1 bảng).

Ngân hàng Trung ương (Vụ tín dụng công thương nghiệp) căn cứ vào các tài liệu ấy để xét duyệt và sẽ chuyển đạt mức quy định cho vay cho Ngân hàng địa phương chấp hành và theo dõi cho vay các hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp.

 Ban Quản trị và Ban Kiểm soát hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp không những có nhiệm vụ giúp đỡ công nhân Ngân hàng kiểm tra trước khi cho vay. Trong suốt qúa trình còn vay nợ của ngân hàng quốc gia, đại diện của hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp phải thường xuyên báo cáo việc sử dụng vốn, thực tế tồn kho và những thiếu sót khó khăn trong qúa trình sản xuất; cụ thể hàng tháng, qúy (hay theo những thời hạn khác do hai bên: Ngân hàng và hợp tác xã thỏa thuận trước) hợp tác xã phải gửi cho Ngân hàng quốc gia những báo cáo sau:

a) Tình hình tồn kho.

b) Tình hình thu chi.

c) Tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất, tiêu thụ và những khó khăn trong sản xuất. Ngân hàng sẽ phái cán bộ tín dụng đến tận nơi kiểm tra sổ sách và tồn kho.

 Phải trả nợ sòng phẳng đúng kỳ hạn như đã ghi trong khế ước. Nếu đến hạn hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp không trả cho Ngân hàng có quyền trích tài khoản tiền gửi thanh toán để trừ nợ. Trường hợp đặc biệt hợp tác xã xin gia hạn nợ, Ngân hàng sẽ nghiên cứu hoàn cảnh cụ thể của hợp tác xã để quyết định.

 Trong khi kiểm tra Ngân hàng sẽ cố gắng giúp đỡ hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp cải tiến công tác tài vụ kế toán, phát hiện các mặt thiếu sót cho cấp lãnh đạo biết để kịp thời giúp đỡ cho hợp tác xã.

 Hàng năm khi tất toán sổ sách để chia lỗ lãi hợp tác xã phải trích số lãi tiền vay Ngân hàng đến ngày hôm đó gửi vào tài khoản ở Ngân hàng để khi đến hạn có tiền trả.

 Các hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp khi có lý do giải tán dùng tài sản chung để trả nợ Ngân hàng trước rồi mới chia cho xã viên sau. Trường hợp tài sản chung không đủ để trả nợ Ngân hàng thì sẽ phân bổ mức nợ cho xã viên. Khi phân bổ mức nợ phải có chữ ký của người nhận nợ và có Ủy ban địa phương chứng thực.

 Nếu hợp tác xã sản xuất thủ công nghiệp vay vốn sử dụng không hợp lý, không đúng mục đích và kế hoạch, Ngân hàng sẽ thu hồi vốn trước kỳ hạn bằng cách trích tài khoản tiền gửi thanh toán, nếu hợp tác xã vay để sửa chữa lớn để trừ nợ.

 Trường hợp qúa hạn mà không trả nợ vì cố ý dây dưa thì Ngân hàng sẽ chuyển số tiền vay sang nợ qúa hạn và hợp tác xã phải chịu phạt về nợ qúa hạn và Ngân hàng áp dụng lợi suất cao gấp rưỡi đối với số lãi tính từ ngày qúa hạn.

Nếu phát hiện thấy công tác quản trị kém, kế toán và tài vụ không rõ ràng lộn xộn hoặc vì cố ý dây dưa nợ, Ngân hàng sẽ tạm đình chỉ cho vay đến khi hợp tác xã cải tiến công tác và được củng cố về mặt nói trên và có sự giúp đỡ trực tiếp của cấp lãnh đạo để đề ra những biện pháp sửa chữa cụ thể và chính xác Ngân hàng mới cho vay lại.