Nguyên tắc pháp chế là gì? Nguyên tắc này được thể hiện trong Bộ luật Hình sự năm 2015

Giải Chuyên đề Kinh tế pháp luật 10 Chân trời sáng tạo Bài 6: Khái quát về pháp luật hình sự

Câu hỏi trang 43 Chuyên đề KTPL 10: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

Câu hỏi:

- Nguyên tắc pháp chế là gì? Nguyên tắc này được thể hiện trong Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 như thế nào?

- Theo em, trong trường hợp nêu trên bà B có bị xử lí hình sự hay không? Tại sao?

Trả lời:

Yêu cầu số 1:

- Nguyên tắc pháp chế là việc tuân thủ các quy định của Hiến pháp, Luật Hình sự trong truy cứu trách nhiệm hình sự bảo đảm đúng người, đúng tội, không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm. Chỉ được kết tội bằng tội danh được quy định trong Luật Hình sự, chỉ được tuyên hình phạt trong khung hình phạt mà Bộ luật Hình sự quy định.

- Nguyên tắc pháp chế trong Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017:

+ Những hành vi bị coi là tội phạm phải được quy định thành các tội danh cụ thể và được mô tả rõ ràng bởi quy phạm pháp luật hình sự;

+ Những loại hình phạt có thể được áp dụng cho người phạm tội (cũng như cho pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự) phải được quy định bởi quy phạm pháp luật hình sự và phải được xác định cho từng tội danh đã được quy định;

+ Các căn cứ của việc quyết định hình phạt cụ thể cho người phạm tội (cũng như cho pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự) phải được quy định thống nhất bởi quy phạm pháp luật hình sự;

+ Việc truy cứu trách nhiệm hình sự người phạm tội (cũng như pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự) phải tuân thủ các quy định của ngành luật hình sự: Chỉ được kết tội họ về tội danh đã được quy phạm pháp luật hình sự quy định cũng như chỉ được tuyên hình phạt trong phạm vi mức độ cho phép của quy phạm pháp luật hình sự.

Yêu cầu số 2: Bà B không bị xử lí hình sự, vì: Bộ Luật hình sự 2015 đã bác bỏ tội kinh doanh trái phép, bởi Hiến pháp 2013 đã thể hiện rõ tư tưởng tôn trọng và đảm bảo quyền tự do kinh doanh theo nguyên tắc người dân, doanh nghiệp được đầu tư, kinh doanh những gì pháp luật không cấm.