Muối của rừng - Tác giả tác phẩm Ngữ văn lớp 11 - Chân trời sáng tạo

Tác giả tác phẩm: Chiều sương - Ngữ văn 11

I. Tác giả Nguyễn Huy Thiệp

- Nguyễn Huy Thiệp (1950- 2021) Sinh tại Thái Nguyên, quê gốc ở H. Thanh Trì, Hà Nội.

- Nổi tiếng với các thể loại truyện ngắn, kịch, tiểu thuyết, phê bình văn học.

- TP nổi bật như: Tướng về hưu, Không có vua, Những ngọn gió Hua Tát, Chảy đi sông ơi, Con gái thủy thần...

- Truyện ngắn của ông đề cập đến nhiều vấn đề nóng hổi của đời sống đương đại và khá đa dạng trong cách viết

= > Nhà văn có đóng góp trong việc đổi mới nội dung và hình thức nghệ thuật của văn xuôi Việt Nam đương đại.

II. Tìm hiểu tác phẩm Muối của rừng

1. Thể loại Truyện ngắn

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

- Muối của rừng là tác phẩm nằm trong một chuỗi các tác phẩm về đề tài đi săn của ông.

3. Phương thức biểu đạt

Văn bản có phương thức biểu đạt là Tự sự kết hợp trữ tình

4. Bố cục bài Muối của rừng

2 phần:

+ Phần 1: Từ đầu đến “ma đuổi như thế này”: Ông Diểu và quá trình thức tỉnh trước thiên nhiên

+ Phần 2: Còn lại: Hình ảnh đẹp về gia đình khỉ và lòng trắc ẩn của ông Diểu.

5. Tóm tắt bài Muối của rừng

Ông Diểu vào rừng đi săn và ông đã bắn hạ được một con khỉ đực trong đàn. Con khỉ cái đã quay lại và đỡ con khỉ đực lên, nhưng nó đã bị ông Diểu đuổi đi. Ông cho rằng hành động của con khỉ cái là giả tạo và dối trá, nhưng nó đã xông đến chỗ con khỉ đực và mang nó đi. Những con khỉ con xuất hiện và cướp súng của ông Diểu đi, nhưng nó lại bị rơi xuống vực. Chứng kiến cảnh tượng đó, người đàn ông vừa hoang mang và sợ hãi rồi ông bỏ chạy như ma đuổi. Ông Diểu lại gặp lại con khỉ đực mà mình vừa mới bắn đang treo leo trên vách đá. Ông đã leo lên mỏm đá đó với ý nghĩ sẽ bắt con khỉ đực về, mặc cho ông phải bỏ lại quần áo. Con khỉ đực đã bị thương, nó chỉ nằm đó chậm rãi kêu và giương ánh mắt thành khẩn cầu xin về phía ông Diệu. Trước hình ảnh đó, ông Diệu lại dâng lên sự đau lòng nên đã tìm lá cây nhai kỹ để cầm máu cho con khỉ và lấy chiếc quần duy nhất trên người để băng bó cho nó. Sau đó ông Diểu vừa đỡ con khỉ đực vừa tìm cách xuống núi. Vừa mang khỉ xuống núi ông đã phải đấu tranh tâm lý rất nhiều, nhưng ông vẫn quyết định buông tha cho con khỉ. Ông Diểu đã gặp được một hình ảnh mà có lẽ cả đời ông nghĩ, mình cũng không thể gặp lại lần thứ hai. Ông đã gặp một loài hoa may mắn mà chỉ ba chục năm mới nở một lần. Loài hoa xuất hiện như là món quà cho những con người có tình thương và chuẩn bị báo hiệu sự sung túc, đủ đầy của đất nước. Và sau đó bóng dáng ông Diểu dần biến mất vào hư không.

6. Giá trị nội dung

- Truyện ngắn đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về nạn săn bắt động vật trái phép. Con người cần ý thức bảo vệ các loài động vật nói riêng và bảo vệ thiên nhiên nói chung để góp phần làm cuộc sống tốt đẹp hơn.

7. Giá trị nghệ thuật

- Cốt truyện đơn giản, ngắn gọn

- Tình tiết hấp dẫn, xung đột, kịch tính

- Nhân vật chân thực, sinh động

- Ngôn ngữ giản dị, gần gũi

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Muối của rừng

1. Các sự kiện chính, ngôi kể, điểm nhìn

a. Các sự kiện chính

- Mùa xuân, ông Diểu đi săn, ông bắn hạ khỉ bố

- Khỉ bố bị thương nặng khỉ mẹ cứu khỉ bố

- Khỉ con xuất hiện cướp súng của ông Diểu và rơi xuống vực với khẩu súng

- Ông Diểu vác khỉ bố về trong tình trạng khỉ mẹ lẽo đẽo theo sau

- Ông Diểu động lòng trước tình trạng và tình cảm hai vợ chồng nhà khỉ, ông băng bó vết thương cho khỉ bố và tha cho nó

- Ông Diểu trở về nhà trong làn mưa xuân dịu dàng và những đóa hoa tử huyền nở rộ mà 30 năm mới nở một lần.

b. Ngôi kể, điểm nhìn

- Ngôi kể thứ ba hạn tri

- Điểm nhìn: nhân vật ông Diểu

2. Nhân vật ông Diểu

- Ngoại hình: Tuổi trung niên, thấp khớp đôi lúc cũng nhanh nhẹn dẻo dai

- Hành động:

Bắn hạ khỉ bố, đuổi theo khỉ con, tha chết cho khỉ bố và băng bó cho nó, trở về nhà

- Nội tâm:

Bắn khỉ bố	sợ hãi run lên
Khỉ mẹ liều mình cứu khỉ bố	tức giận căm ghét
Khỉ con rơi xuống vực	kinh hoàng
Khỉ đực run bắn lên nhìn ông cầu khẩn	Thương Hại
Khỉ cái cứ đuổi theo ông và con khỉ đực	buồn bã

= > Nhân vật ông Diểu được xây dựng từ ngoại hình, hành động, nội tâm nhưng chủ yếu tính cách được thể hiện chủ yếu qua hành động, nội tâm. Nhân vật đã có sự chuyển biến suy nghĩ và tính cách: từ cách nhìn nhận và hành xử đối với gia đình khỉ mang tính áp đặt chủ quan, có phần vô cảm, ông động lòng trắc ẩn tha cho gia đình khỉ.

3. Sự kết hợp giữa lời người kể chuyện và lời của nhân vật

Lời người kể chuyện		“Sự hỗn loạn của cả đàn khỉ khiến ông hiểu sợ hãi run lên... làm xong việc nặng” “Ông Diểu rên lên khe khẽ”
Lời nhân vật	Đối thoại	Chạy đi
	Độc Thoại	“Hành động hi sinh thân mình của con khỉ cái làm ông căm ghét . Đồ gian dối mày chứng minh tấm lòng cao thượng hợp như một bà trưởng giả!... lừa ông sao được”

= > Lời người kể chuyện giúp dẫn dắt tiến trình phát triển của câu chuyện một cách khách quan, lời nhân vật thể hiện đặc điểm con người của nhân vật.

4. Ý nghĩa hình tượng “Muối của rừng” và thông điệp của truyện ngắn

- Muối của rừng chính là kết tinh của quá trình cái thiện chiến thắng cái ác trong mỗi con người

- Thông điệp của tác giả: mối quan hệ gắn bó giữa con người và thiên nhiên. Chỉ khi nào con người nhận thức được ý nghĩa thực sự của cuộc sống chọn đứng về cái thiện thì lúc đó thiên nhiên mới ban phát quà tặng cho con người.

Xem thêm các bài tác giả, tác phẩm Ngữ văn 11 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Tác giả tác phẩm: Tảo phát bạch đế thành

Tác giả tác phẩm: Kiến và người

Tác giả tác phẩm: Trao duyên

Tác giả tác phẩm: Độc Tiểu Thanh kí

Tác giả tác phẩm: Kính gửi cụ Nguyễn Du