Nhận định trên không hoàn toàn đúng vì hiện tượng đời sống không chỉ thu hẹp trong phạm vi văn hoá, nghệ thuật, văn học mà xuất hiện ở mọi lĩnh vực trong xã hội. Vì thế, cần sửa lại như sau: “Viết bài nghị luận về một hiện tượng đời sống là viết bài văn trình bày ý kiến phân tích, trao đổi, bàn luận về một hiện tượng của đời sống nhân sinh (chính trị, kinh tế, văn hoá, nghệ thuật, đạo đức, khoa học công nghệ, giáo dục, môi trường,...) mà người viết quan tâm.”.

Những yêu cầu cần phải chú ý khi viết bài nghị luận xã hội về một hiện tượng đời sống: a-b-d-e-h-i-k.

a - Xác định đối tượng mà bài viết muốn hướng tới.

b - Xác định mục đích nghị luận.

d - Xác định các thao tác nghị luận phù hợp.

e - Xác định các phương thức hỗ trợ khác (miêu tả, tự sự, biểu cảm, thuyết minh). 

h - Lựa chọn tranh, ảnh, bảng biểu, số liệu đi kèm,..

i - Thu thập các tư liệu liên quan đến hiện tượng đời sống được bàn luận. 

k - Tìm ý cho bài viết.

a) Đối tượng chính mà bài viết muốn hướng tới là các bạn trẻ, nhất là những bạn đang sử dụng kiểu ngôn ngữ biến tướng, “quái dị”.

b) Mục đích của người viết là gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh các bạn trẻ và cả xã hội về một hiện tượng đáng lo ngại trong xã hội hiện đại – hiện tượng sử dụng ngôn ngữ theo kiểu kì quái, có nguy cơ làm mất sự trong sáng của tiếng Việt.

c) Mở bài là đoạn (1), thân bài là đoạn (2) và kết bài là đoạn (3).

d) Phần mở bài nêu hiện tượng lạm dụng ngôn ngữ kiểu quái dị trong các diễn đàn, tin nhắn điện thoại,... đến mức báo động của một bộ phận các bạn trẻ ngày nay.

e) Trong phần thân bài, tác giả đã lần lượt trình bày các nội dung về hiện tượng sử dụng ngôn ngữ quái dị của các bạn trẻ việc sử dụng phần mềm chuyển dịch thứ ngôn ngữ ấy, chỉ ra một vài tờ báo cổ vũ cho kiểu sử dụng ngôn ngữ nêu trên và các nguyên nhân của hiện tượng ngôn ngữ này.

g) Người viết đã kết thúc bài viết bằng việc khẳng định hiện tượng trên là một ván đã đến mức báo động, đồng thời đề xuất một số giải pháp cần phải thực hiện đê ngăn chặn tình trạng trên, trả lại sự trong sáng cho tiếng Việt.

h) Để minh hoạ cho ý kiến của mình, người viết đã nêu ra khá nhiều dẫn chứng xác thực, cụ thể về việc sử dụng ngôn ngữ quái dị của các bạn trẻ. Chẳng hạn: “Em chut ar2 dzui dze trog ngey le tizh iu nha!” (tạm “dịch” là: Em chúc anh hai vui vẻ trong ngày lễ tình yêu nha!), hoặc “Ar2 ui, hum ney em bun wa...” (tạm “dịch” là: Anh hai ơi, hôm nay em buồn quá); hay “Zeu ngay moi a hog zi zau, a zhe wua trug dzon e, a zoi em wua Bih Qoi choi. Zeu a baz thi nhen tih e bit em koi pai zoi"; ""...†|CI¥]_CI (u "])CI]\[t] (μ°(" V°] §° 1°C]\[...???",...

i) Các câu văn thể hiện rõ quan điểm, thái độ của tác giả:

- Tuy nhiên, việc quá lạm dụng ngôn ngữ kiểu quái dị trong các diễn đàn hoặc tin nhắn điện thoại,... thật sự đã đến mức báo động.

- “ nhưng tôi thật sự sốc khi bắt gặp những dòng chữ kì quặc của một cô bạn đang là sinh viên năm thứ nhất” nào ngờ nó lại đang trở thành một thứ ngôn ngữ thông dụng trong giới tuổi teen hiện nay”.

- “Vậy mà thật bất ngờ khi hiện nay có không ít tờ báo, đặc biệt là những tờ báo viết cho đối tượng tuổi mới lớn lại bê nguyên xi ngôn ngữ đời thường mà giới trẻ hay sử dụng vào ngôn ngữ báo chí để làm tăng tính biểu cảm, sinh động cho bài viết và gây được ấn tượng đối với độc giả.”.

- “Có thể khẳng định vấn đề sử dụng ngôn ngữ của giới trẻ như đã nêu trên hết sức nhức nhối, thậm chí có thể coi là một hiện tượng xã hội rất đáng lo ngại.”. 

* Tìm ý bằng cách trả lời các câu hỏi như:

- Hiện tượng đi du học nước ngoài của các bạn trẻ Việt Nam trong những năm gần đây gia tăng như thế nào?

- Vì sao có những năm gần đây số lượng các bạn trẻ Việt Nam đi du học có sự gia tăng một cách đáng kể?

- Hiện tượng nêu trên tốt hay không tốt, tích cực hay tiêu cực?

- Bản thân em có ý định du học không? Vì sao? Theo em, cách nhìn nhận đúng đắn và toàn diện đối với vấn đề du học là gì?

- Làm thế nào để việc đi du học nước ngoài của các bạn trẻ đem lại những điều tốt đẹp cho bản thân và cho đất nước?

* Lập dàn ý:

Mở bài: Nêu hiện tượng gia tăng đi du học nước ngoài của các bạn trẻ Việt Nam trong những năm gần đây.

Thân bài:

- Nêu các biểu hiện cụ thể của việc gia tăng đi du học nước ngoài của các bạn trẻ Việt Nam trong những năm gần đây.

Trình bày nguyên nhân dẫn tới hiện tượng nêu trên.

- Đưa ra ý kiến bàn luận về hiện tượng trên: tốt hay không tốt, tích cực hay

tiêu cực.

Kết bài:

- Khẳng định lại vấn đề bàn luận.

- Đưa ra các kiến nghị, giải pháp.

Đã từ lâu thì việc du học đã trở thành con đường được giới trẻ quan tâm và chọn lựa để trau dồi thêm hành trang kiến thức cho tương lai sau này của chính bản thân mình. Cho nên việc du học nước ngoài là một trong những xu hướng, một phong trào như đang nở rộ trong những năm trở lại đây.

Hiện nay, ta như cũng thấy được cũng chính vấn đề bằng cấp được đẩy mạnh trong những năm gần đây hơn bao giờ hết. Sự thực cho thấy được rằng những tấm bằng ngoại là một ví dụ điển hình cho phong trào du học trong giới trẻ hiện nay. Và bằng học ở nước ngoài luôn được đánh giá cao đối với các nhà tuyển dụng trong nước. Có lẽ chính bởi vậy mà đa phần số đông những gia đình có một chút điều kiện, vốn liếng đều muốn hướng con em mình có một điều kiện học tập tốt nhất. Đặc biệt là được tiếp thu với lần tri thức nước ngoài sẽ có một giá trị cao hơn. Thực sự mà nói những tấm bằng ngoại nó dường như minh chứng cho chính khả năng mở rộng tương lai việc làm sau này

Có rất nhiều nguyên nhân để dẫn đến việc học sinh hiện nay rất muốn đi du học nước ngoài. Nguyên do đầu tiên cũng chính là đa số giới trẻ hiện nay đều có mơ ước được có một vé trong suất học bổng ở nước ngoài có thể được học tập ở đó thì thật sự tuyệt vời. Không những vậy trào lưu du học ko còn là khái niệm xa lạ và mới mẻ trong giới trẻ nữa, nên việc đi du học thực sự là một cơ hội lớn đến với tất cả các bạn học sinh cuối cấp, các bạn sinh viên của nước ta. Dễ dàng có thể nhận thấy được rằng, có rất nhiều năm trở lại đây ta như cũng nhận thấy được lại có các yếu tố khác cũng liên quan đến việc du học đó có thể kể ra như: Thời gian học và học phí bao nhiêu? Hay những câu hỏi như điều kiện nhập học là như thế nào? Quan trọng hơn nữa đó chính là trình độ ngoại ngữ luôn được giới trẻ quan tâm.

Chính bởi lẽ việc học sinh du học là con đường ngắn nhất để thực sự nâng cao tầm hiểu biết của mình trong các lĩnh vực chuyên môn đang theo đuổi. Vfa đồng thời cũng là con đường ngắn nhất để có thể giúp cho học sinh, sinh viên có thể nắm bắt những tri thức mới mẻ. Khi đó học sinh cũng có thể vận dụng thực hành trong các trường nước ngoài mà có lẽ là với những trường Đại học ở trong nước còn hạn chế về điều kiện nghiên cứu.

Thực tế, nếu chúng ta nói rằng chính kiến thức đem lại cho bạn cuộc sống tốt đẹp quả thật không hề ngoa chút nào. Nhưng đương nhiên bạn cũng phải nhớ và cũng phải xác định rõ ràng rằng kiến thức, việc học tập và ứng dụng kiến thức vào công việc. Tất cả những điều này cũng chính là những cái đem lại cho bạn một cuộc sống tốt. Nói thêm một thuận lợi nữa mà du học mang lại là nó cũng có ảnh hưởng bởi các yếu tố dân chủ trong các trường Đại học nước ngoài thật sự đem lại một môi trường dân chủ và tự lập cho mỗi sinh viên theo học. Việc sống nơi đất khách quê người cũng chính là một trong những cách mà khiến cho bản thân mỗi sinh viên luôn cần phải có sự tự lập rất lớn. Sự tự lập này cũng sẽ giúp cho bạn đứng vững trong tương lai sau này của chính bạn.

Bạn cũng có thể nhận thấy được nếu như ở trong các trường đại học ở trong nước ta thì chủ yếu là luôn luôn chú trọng những lý thuyết cho sinh viên. Còn đối với các trường Đại học ở nước ngoài thì lại có các hình thức dạy và học cực kỳ tiến bộ. Sự bắt buộc sinh viên phải tự học cũng như chủ động trong việc tiếp thu kiến thức thực sự là một trong những điều tốt mà ở môi trường đại học của nước ta còn non yếu.

Có thể nhận thấy được chính hệ thống Giáo dục Đại học Hoa Kỳ đã phát triển mạnh mẽ và cũng đã đạt được nhiều thành quả. Vậy thì các trường Đại học ở Việt Nam có thể học được gì từ hệ thống này? Nếu như so sánh nền giáo dục giữa hai quốc gia mà có sự kinh tế khách biệt, văn hóa khác nhau thì cũng có phần chênh lệch. Nhưng ta cũng nên học hỏi được cách thức tổ chức quản lý của đất nước tiến bộ này.

Thực sự có thể nhận thấy được phong trào du học của giới trẻ hiện nay là một con đường mới mẻ để phát huy khả năng sáng tạo. Thế rồi ta cũng như phải biết được những tri thức được nâng cao thì mới phù hợp với sự đổi mới của đất nước. Khi có kiến thức thì tương lai mới có thể được rộng mở. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải nhận thấy được rằng chính ngoài khả năng trau dồi kiến thức nhân loại một cách thường xuyên ở nước ngoài thì một câu hỏi được đặt ra đó chính là liệu sau khi những sv giỏi và có đầy đủ tố chất của một người trẻ tài năng, và sau khi học tập ở nước ngoài thì giới trẻ còn có muốn quay về với Việt Nam để phục vụ cho đất nước của mình hay không? Và đây cũng chính là một trong những căn nguyên về nạn chảy máu chất xám đang ngày càng trầm trọng. Bởi nếu những người họ muốn về cống hiến cho đất nước thì đất nước chưa có những chính sách tốt để đãi ngộ họ cho hợp lý. Và cơ sở vật chất của nước ta không đủ để cho họ tiếp tục nghiên cứu chuyên sâu. Sự thật này cũng đã trở thành một câu hỏi mãi không lời đáp cho chúng ta. Cho nên, ta luôn nhớ rằng việc tiếp thu tri thức nhân loại sẽ luôn là điều cần thiết và việc có kiến thức và xây dựng đất nước là nghĩa vụ của mỗi người công dân Việt Nam. Bên cạnh đó Nhà nước cũng cần phải có những chính sách ưu ái những nhân tài để họ có thể toàn tâm toàn ý giúp sức cho đất nước.

Trào lưu du học không còn là vấn đề quá xa lạ. Nhưng những học sinh, sinh viên cuối cấp hãy nên nhớ rằng dù học ở đâu thì cũng cần phải cố gắng, tự học. Có như thế thì mới có thể trau dồi kiến thức của mình hơn nữa trong cuộc sống, để cuộc sống có tri thức sẽ là một cuộc sống tươi sáng và hạnh phúc hơn.

Tác giả đã chia tách dẫn chứng thành các khía cạnh cụ thể để làm rõ luận điểm và lí lẽ được nêu ra.

- Luận điểm: “Thế mà hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa.”,- Lí lẽ 1: “Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào.”

- Dẫn chứng 1:

+ “Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết..

+ “Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu.”.

+ “Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân.”.

+ “Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược.”. − Lí lẽ 2: “Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến tận xương tuỷ, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều.”.

- Dẫn chứng 2:

+“Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu.”.

+ “Chúng giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng”.

+“Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn, trở nên bần cùng”.

+ “Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn.”

Quan điểm bị bác bỏ: “Nhiều đồng bào chúng ta, để biện minh việc từ bỏ tiếng mẹ đẻ, đã than phiền rằng tiếng nước mình nghèo nàn”.

Cách thức bác bỏ: Bằng thực tiễn (“Ngôn ngữ của Nguyễn Du nghèo hay giàu?”) kết hợp suy luận (“Vì sao người An Nam có thể dịch những tác phẩm của Trung Quốc sang nước mình, mà lại không thể viết những tác phẩm tương tự?”).

Để chuẩn bị cho bài thuyết trình có trình chiếu bằng phần mềm PowerPoint về chủ đề: Trình bày ý kiến về hiện tượng sính dùng tiếng nước ngoài trong giao tiếp hằng ngày của giới trẻ Việt Nam, cho đối tượng nghe là các bạn học sinh cùng lớp, trong thời gian 15 phút, cần thực hiện các việc sau:

- Lập dàn ý cho bài thuyết trình.

- Viết nội dung cụ thể cho bài thuyết trình.

- Lựa chọn các ý chính để trình bày bằng phần mềm PowerPoint.

- Căn cứ vào nội dung thuyết trình, có thể tìm chọn các hình ảnh, đoạn văn,... để minh hoạ cho sinh động.

- Tập trình bày, kết hợp ngôn ngữ nói với điệu bộ, cử chỉ và điều khiển máy tính, máy chiếu (nếu có).