Nếu là người nghe bài thuyết trình về Hiện tượng sính dùng tiếng nước ngoài trong giao tiếp hằng ngày của giới trẻ Việt Nam, em sẽ chuẩn bị những gì để có thể tham gia trao đổi, thảo luận một cách tích cực, hiệu quả?

Dựa vào dàn ý đã thực hiện ở câu 4, hãy viết bài nghị luận xã hội bàn luận về hiện tượng gia tăng đi du học của các bạn trẻ Việt Nam trong những năm gần đây.

Xác định từ ngữ phù hợp với mỗi chỗ trống trong các đoạn sau:

(luận điểm, lệch lạc, lí lẽ, luận cứ, bác bỏ, sai lầm, thuyết phục, dẫn chứng, cái sai, khách quan, tất cả, quá)

Em có nhận xét gì về ý kiến sau đây (đúng / sai / không hoàn toàn đúng)? Vì sao?

“Viết bài nghị luận về một hiện tượng đời sống là viết bài văn trình bày ý kiến phân tích, trao đổi, bàn luận về một hiện tượng của đời sống văn hoá, nghệ thuật, văn học.”.

Tìm ý và lập dàn ý cho đề văn sau:

Những năm gần đây, số lượng các bạn trẻ Việt Nam đi du học gia tăng một cách đáng kể.

Yêu cầu nào dưới đây cần phải chú ý khi viết bài nghị luận xã hội về một hiện tượng đời sống:

a – Xác định đối tượng mà bài viết muốn hướng tới.

b – Xác định mục đích nghị luận.

c - Xác định nội dung cần thuyết trình.

d – Xác định các thao tác nghị luận phù hợp.

e – Xác định các phương thức hỗ trợ khác (miêu tả, tự sự, biểu cảm, thuyết minh).

g – Xác định cấu trúc bài báo cáo.

H – Lựa chọn tranh, ảnh, bảng biểu, số liệu đi kèm,...

i – Thu thập các tư liệu liên quan đến hiện tượng đời sống được bàn luận.

k – Tìm ý cho bài viết.

1 – Lập đề cương cho bài báo cáo.

m – Trung thành tuyệt đối với dàn ý khi viết, không được bổ sung, điều chỉnh.

Tác giả đã tiến hành việc phân tích dẫn chứng như thế nào trong đoạn văn sau?

“Thế mà hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa.

Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào. Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết.

Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu.

Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân.

Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược.

Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến xương tuỷ, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thôn, nước ta xơ xác, tiêu điều. Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu.

Chúng giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng.

Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn, trở nên bần cùng.

Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn.”

Trong đoạn văn sau, người viết đã bác bỏ quan điểm nào? Cách thức bác bỏ là gì?

“Nhiều đồng bào chúng ta, để biện minh việc từ bỏ tiếng mẹ đẻ, đã than phiền rằng tiếng nước mình nghèo nàn. Lời trách cứ này không có cơ sở nào cả. Họ chỉ biết những từ thông dụng của ngôn ngữ và còn nghèo những từ An Nam hơn bất cứ người phụ nữ và nông dân An Nam nào. Ngôn ngữ của Nguyễn Du nghèo hay giàu?

Vì sao người An Nam có thể dịch những tác phẩm của Trung Quốc sang nước mình, mà lại không thể viết những tác phẩm tương tự?

Phải quy lỗi cho sự nghèo nàn của ngôn ngữ hay sự bất tài của con người?

(Nguyễn An Ninh, Tiếng mẹ đẻ ... nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức)

Em sẽ làm gì để chuẩn bị cho bài thuyết trình theo các yêu cầu dưới đây?

- Chủ đề: Trình bày ý kiến về hiện tượng sinh dùng tiếng nước ngoài trong giao tiếp hằng ngày của giới trẻ Việt Nam.

- Đối tượng nghe: các bạn HS cùng lớp.

- Thời gian trình bày: 15 phút.

- Phương thức trình bày: trình bày miệng kết hợp trình chiếu bằng phần mềm PowerPoint.

Đọc bài viết sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới

(1) "Zeu ngey moi a hog zi zau, a zhe wua trug dzone, a zoi em wua Bih Qoi choi. Zeu a baz thi nhen tih e bit em koi pai zoi". Đây là một trong số các tin nhắn của những bạn trẻ. Việc các bạn trẻ tuổi mới lớn sử dụng tiếng lóng, ngôn ngữ thời @ để nói chuyện với nhau theo cách như trên không còn là hiện tượng lạ. Tuy nhiên, việc quá lạm dụng ngôn ngữ kiểu quái dị trong các diễn đàn hoặc nhắn tin qua điện thoại,... của một bộ phận giới trẻ thật sự đã đến mức báo động.

 (2) Đã nghe nhiều và cũng từng đọc nhiều lần cái thứ ngôn ngữ là lạ của giới trẻ qua một vài tin nhắn mà cậu em trai gửi trước đây nhưng tôi thật sự sốc khi bắt gặp những dòng chữ kì quặc của một cô bạn đang là sinh viên năm thứ nhất. Lúc trước, khi em trai nhắn tin cho tôi với ngôn ngữ kiểu @ đó, tôi đã phải ngồi đọc mãi mới hiểu em ấy viết gì. Ví dụ như: “Em chut ar2 dzui dze trog ngey le tizh iu nha!” (tạm “dịch” là: Em chúc anh hai vui vẻ trong ngày lễ tình yêu nha!), hoặc là: “Ar2 ui, hum ney em bun wa...” (tạm “dịch” là: Anh hai ơi, hôm nay em buồn quá). Mặc dù khó đọc và khó luận là vậy, nhưng tôi vẫn có thể hiểu được ngôn ngữ mà em trai tôi nhắn, dù đó không phải là tiếng Việt, cũng không phải là tiếng nước ngoài. Tuy nhiên, với những dòng tin nhắn mà cô bạn (sinh viên Trường Đại học Văn Lang) nhắn cho, tôi không thể nào dịch ra được những gì cô ấy muốn nói. Cụ thể: “Zeu ngey moi a hog zi zau, a zhe wua trug dzon e, a zoi em wua Bih Qui choi. Zeu a baz thi nhen tih e bit em koi pai zoi” hoặc một đoạn bị chuyển mã hoàn toàn ...†|CH¥ ]_CT (u “])C1] \[†| (u V°] §° ]°†|C1]\[.....???”,... Những tưởng chỉ một vài bạn trẻ mới lạm dụng kiểu ngôn ngữ Việt không ra Việt, Tây không ra Tây này, nào ngờ nó lại đang trở thành một thứ ngôn ngữ thông dụng trong giới tuổi teen hiện nay. Cái thứ ngôn ngữ quái đản ấy phổ biến rộng rãi đến mức tôi có thể bắt gặp nó bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu khi tham gia vào một vài diễn đàn, các forum chat hoặc các trang blog cá nhân. Có rất nhiều dẫn chứng về việc lạm dụng tiếng lóng làm cho ngôn ngữ “chính thống” bị méo mó, mất giá trị văn hoá, chẳng hạn như: “bùn wá mài nhỉ, lại gần hít nem lép 12 roài... thí tụi mìn ko đc zui như hồi nem ngoái, nghĩ vậy thoai mừ teo bùn ghê gúm... nhưng mìn hứa sẽ mãi lè bẹn thân, đeng wên teo dzà mái trừng iu zấu nì nha”. Với đoạn đối thoại trên, nếu không phải là “dân chat” chuyên nghiệp chắc hẳn bạn sẽ không thể hiểu nổi “đoạn văn” đó nói cái gì? Sau nhiều lần cố gắng, tôi đã có thể tạm dịch đoạn thoại trên như sau: “Buồn quá mày nhỉ, lại gần hết năm lớp 12 rồi. thế tụi mình không được vui như năm ngoái, nghĩ vậy thôi mà tao buồn ghê gớm... nhưng mình hứa sẽ mãi là bạn thân, đừng quên tạo và mái trường yêu dấu này nha”.

Không dừng lại ở những phiên bản ngôn ngữ tiếng Việt quái đản kiêu trên, tại một số trang blog cá nhân, các bạn tuổi teen còn giới thiệu cho những ai không đọc được ngôn ngữ thời @ này cách dùng phần mềm V2V (tạm xem là công cụ “dịch” tự động Việt sang Việt, và còn “dịch” được cả “ngôn ngữ siêu Việt”) để hiểu được nội dung của các câu, đoạn mà các bạn ấy đang sử dụng. Ví dụ: Tôj đâu co lỗj gì cơ chư (tôi đâu có lỗi gì cơ chứ), hoặc là 3m hj~u chjt ljn (Em hiểu chết liền)...

Ngôn ngữ tin nhắn và chat đang dần làm mất đi sự trong sáng của tiếng Việt. Những tưởng những thứ “ngôn ngữ trên sao Hoả” này sẽ bị chỉ trích, bài xích,... Vậy mà thật bất ngờ khi hiện nay có không ít tờ báo, đặc biệt là những tờ báo viết cho đối tượng tuổi mới lớn lại bê nguyên xi ngôn ngữ đời thường mà giới trẻ hay sử dụng vào ngôn ngữ báo chí để làm tăng tính biểu cảm, sinh động cho bài viết và gây được ấn tượng đối với độc giả. Ví dụ, mới đây trên trang viết của một tờ báo điện tử đã đăng: tiền thành xiền, tình yêu thành tình iu, ghét như con bọ chét, nhỏ như con thỏ, tin vịt, chạy mất dép, bó tay.com, bốc hơi (biến mất), đít chai (kính), 2 (hi - chào), 4U (For you – cho bạn), 2NT (Tonight – tối nay), G92U (Good night to you),... Tình trạng lạm dụng quá nhiều tiếng lóng, từ địa phương cũng như vậy mượn từ nước ngoài của một số tờ báo như thế đang ngày càng trở nên đáng lo ngại và cần được quan tâm điều chỉnh.

Trước thứ ngôn ngữ không giống ai như đã nêu trên, tôi tự hỏi không biết có phải vì những câu nói kiểu này dễ giao tiếp trong giới trẻ nên đang dần được cộng đồng, xã hội chấp nhận? Tuy nhiên, thực tế cho thấy, đa số lớp trẻ thích tạo cho mình một phong cách riêng không giống ai từ cách ăn, mặc, đi đứng cho đến cách sử dụng ngôn từ để tự khẳng định mình là người của thời đại mới. Một số em cho rằng ở lứa tuổi này mà sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ thì bị coi là “nhà quê”. Chính vì tâm lí không muốn thua bạn kém bè mà em này bắt chước em kia, từ đó xuất hiện một ngôn ngữ riêng dành cho tuổi “teen” và trở thành “mốt”. Việc lạm dụng ngôn ngữ chat của lớp trẻ thời @ không chỉ khiến cho các em mất dần vốn tiếng mẹ đẻ mà nó còn đánh mất sự trong sáng của tiếng Việt, làm mất bản sắc văn hoá của dân tộc.

(3) Có thể khẳng định vấn đề sử dụng ngôn ngữ của giới trẻ như đã nêu trên hết sức nhức nhối, thậm chí có thể coi là một hiện tượng xã hội rất đáng lo ngại. Thiết nghĩ, đã đến lúc cần có sự phối hợp chặt chẽ và hiệu quả của gia đình, nhà trường và xã hội để ngăn chặn tình trạng này. Đặc biệt, cần tăng cường giáo dục ngôn ngữ cho giới trẻ, nâng cao ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt cho thanh thiếu niên ở mọi nơi, mọi lúc, trong mọi hoàn cảnh. Cần có các biện pháp cụ thể để mỗi bạn trẻ có tinh thần tự tôn, lòng tự hào dân tộc về tiếng mẹ đẻ của mình, coi việc sử dụng đúng và hay tiếng Việt cũng là trách nhiệm của tuổi trẻ, là một biểu hiện của lòng yêu nước, của xã hội văn minh trong thời đại hội nhập.”.

(Theo Anh Nguyễn, báo Sài Gòn Giải phóng, số ra ngày 18-9-2012)

a) Hãy chỉ ra đối tượng chính mà bài viết muốn hướng tới.

b) Xác định mục đích của người viết.

c) Xác định phần mở bài, thân bài và kết bài của văn bản trên.

d) Phần mở bài nêu vấn đề gì?

e) Trong phần thân bài, tác giả đã trình bày những nội dung nào?

g) Người viết đã kết thúc bài viết ra sao?

h) Những dẫn chứng xác thực nào đã được người viết nêu ra để minh hoạ cho ý kiến của mình?

i) Chỉ ra các câu văn thể hiện rõ quan điểm, thái độ của tác giả.