Giải KTPL 11 trang 160 Chân trời sáng tạo

Giải KTPL 11 trang 160 Chân trời sáng tạo

Luyện tập 2 trang 160 KTPL 11: Em hãy nhận xét hành vi của nhân vật trong các trường hợp sau:

a. K (Đoàn viên thanh niên) tích cực tham gia hoạt động tuyên truyền các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở địa phương.

b. Ông A thông qua các buổi giảng đạo, truyền đạo cho bà con trong khu vực, giúp mọi người thấu hiểu hơn lẽ phải, đạo đức, lối sống cũng như chấp hành tốt các quy định pháp luật của Nhà nước.

c. Anh P (cán bộ Phường Y) hỗ trợ nhiệt tình người dân thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo phù hợp với các quy định của pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo.

Lời giải:

- Trường hợp a: Hành vi tích cực tham gia hoạt động tuyên truyền các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở địa phương của K là phù hợp với quy định của pháp luật về tự do tín ngưỡng và tôn giáo của công dân.

- Trường hợp b: Hành vi dùng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo để tuyên truyền pháp luật, lẽ phải, đạo đức của ông A là phù hợp với quy định của pháp luật về tự do tín ngưỡng và tôn giáo của công dân.

- Trường hợp c: Hành vi tôn trọng và hỗ trợ người dân thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của anh P là phù hợp với quy định của pháp luật về tự do tín ngưỡng và tôn giáo của công dân.

Luyện tập 3 trang 160 KTPL 11: Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi

a. Trên địa bàn huyện A có nhiều cơ sở tôn giáo hoạt động, các đối tượng phản động ở nước ngoài đã liên hệ với các chức sắc tôn giáo và đề nghị họ không thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Tuy nhiên, các chức sắc tôn giáo tại đây đã từ chối và thông tin kịp thời đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền về hành vi của các đối tượng trên để có biện pháp ngăn chặn và xử lí.

b. Tại bữa tiệc liên hoan cuối năm với nhiều khách hàng của tập đoàn M, khi trao đổi về tôn giáo cùng các thành viên công ty, anh T cho rằng tôn giáo P là ưu việt nhất và khuyên mọi người nên thực hành tôn giáo này. Bên cạnh đó, anh T còn có hành vi hạ thấp vai trò của các tôn giáo khác nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết giữa các tôn giáo.

Câu hỏi: Em đánh giá như thế nào về hành vi của nhân vật trong các trường hợp trên?

Lời giải:

- Trường hợp a: Hành vi không thực hiện theo đề nghị của các đối tượng phản động ở nước ngoài của các chức sắc tôn giáo là phù hợp với quy định của pháp luật (theo quy định tại khoản 3 Điều 24 Hiến pháp năm 2015 và điểm a khoản 4 Điều 5 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016).

- Trường hợp b: Hành vi gây chia rẽ các tôn giáo, gây mâu thuẫn giữa những công dân theo các tôn giáo khác nhau của anh T là không phù hợp với quy định của pháp luật (theo quy định tại Điều 5 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016) và hành vi này cần bị lên án, phê phán.

Luyện tập 4 trang 160 KTPL 11: Em hãy đọc trường hợp sau và nhận xét về hành vi của K

Anh K tự ý xây dựng các cơ sở thờ tự trái phép để lôi kéo người dân tham gia, kêu gọi quyên góp nhằm trục lợi bất chính. Sau khi biết được hành vi của anh K, anh D (hàng xóm của anh K) đã nhắc nhở, yêu cầu anh K chấm dứt hành vi của mình và tuyên truyền mọi người xung quanh không nên tin theo những hành vi vi phạm của anh K. Tuy nhiên, anh K vẫn không chấm dứt hành vi của mình.

Lời giải:

- Hành vi tự ý xây dựng các cơ sở thờ tự trái phép để lôi kéo người dân tham gia, kêu gọi quyên góp nhằm trục lợi bất chính của anh K là không phù hợp với quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng và tôn giáo (theo quy định tại khoản 5 Điều 5 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016).

- Hành vi của anh D nhắc nhở, yêu cầu anh K chấm dứt hành vi vi phạm và tuyên truyền mọi người xung quanh không nên tin theo những hành vi vi phạm của anh K là phù hợp với quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng và tôn giáo.

Vận dụng

Vận dụng 1 trang 160 KTPL 11: Em hãy xây dựng một kịch bản và diễn trước lớp để tuyên truyền, phê phán các hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân về tự do tín ngưỡng và tôn giáo.

Lời giải:

(*) Tham khảo: tiểu phẩm “Con dâu tương lai theo đạo Mẫu”

Người dẫn truyện (đọc): Vợ chồng ông Chung, bà Chanh đang ngồi xem chương trình thời sự đợi con trai tắm rửa xong rồi ăn cơm tối thì thấy bà Toan - em gái ông Chung, lấy chồng ở xóm dưới từ sân bước vào.

Bà Toan: Anh, chị. Mẹ nghỉ trong buồng hả chị?

Bà Chanh: Ừ, cụ kêu người hơi khó ở nên đi nằm sớm, lát dậy ăn sau. Mà cô mang gì sang vậy? Vừa nói bà Chanh vừa chỉ vào chiếc cạp lồng bà Toan đặt trên bàn uống nước.

Bà Toan: Chả là sáng nay em mua được mớ cá rô đồng ngon, nấu bát cháo cá mang sang mời mẹ

Bà Chanh: Các cụ ngày xưa nói cấm sai tí nào, đúng là “Có con mà gả chồng gần. Có bát canh cần nó cũng đem cho. Có con mà gả chồng xa. Một là mất giỗ, hai là mất con”. Như con Hiền nhà này đấy, lấy chồng xa gần nghìn cây số. Cả năm may ra thăm bố mẹ được đôi lần. À, mà hôm qua cô chú đi đâu, tôi sang mấy lần không gặp?

Bà Toan: Vợ chồng em đi đám hiếu cụ Tư, cô họ ông Phương (chồng bà Toan) trên thành phố. Mà có chuyện gì sao chị? Tối vợ chồng em về thấy con Liên nói chị sang tìm mấy lần nhưng cũng khuya rồi nên không gọi hỏi.

Bà Chanh: Thảo nào. Sáng qua, mẹ bảo tôi gọi cô sang mẹ có việc gì đó. Tôi có hỏi việc gì thì mẹ không nói, lát mẹ dậy cô vào xem mẹ bảo gì. Mà cụ Tư năm nay cũng phải ngoài 90 rồi đấy nhỉ?

Bà Toan: Dạ, cụ hưởng dương 93. Mà trên thành phố, nó cũng khác nhiều so với ở nông thôn quê mình thật chị ạ.

Bà Chanh: Khác gì cơ cô?

Bà Toan: Chị biết không, hai bà con gái của cụ bảo khi còn sống bà cụ rất năng đi lễ chùa, lại mất phải giờ không tốt nên nhất định yêu cầu các anh em trai phải làm đủ cho cụ những nghi thức tôn giáo, để cụ siêu thoát và tránh ảnh hưởng xấu đến con cháu. Họ thuê hẳn một đội đưa tang, em thấy đâu có 03 vị sư, một vị đội mũ "hiệp chưởng" và đâu khoảng chục bà vãi đi sau 01 chiếc xe ô tô 7 chỗ thiết trí tranh Phật A Di Đà kết đầy hoa lan, hoa cúc vàng trên nóc xe, nghe nói riêng tiền thuê đội này mất 30 triệu đồng đấy chị.

Bà Chanh (mắt tròn mắt dẹt ngạc nhiên): Những 30 triệu đồng. Ở quê mình, khi đưa tang các cụ, sư thầy đưa đến tận huyệt, rồi còn tất cả các vãi trong làng tụng kinh cho đến lúc mồ yên mả đẹp... mà có mất đồng nào đâu. Nhà nào muốn góp thêm nhang đăng ở chùa thì "thướng" vào khay của các cụ chút tiền lẻ, không có cũng chẳng sao.

Bà Toan: Ừ thì phú quý sinh lễ nghĩa mà chị. Họ có điều kiện thì làm vậy chứ như mình ở quê nhặt nhạnh từng đồng thế này thì lấy đâu ra.

Ông Chung: Úi giào, có mà mê tín dị đoan thì có. Tôi là tôi chúa ghét. Quan trọng là chăm sóc, phụng dưỡng bố mẹ già khi còn sống ấy. Tôi nói hai bà nghe chứ chết là hết. Con cháu nó có khóc to cũng có nghe thấy đâu, chúng có làm mâm cao cỗ đầy thì chúng nó ăn chứ mình có ăn được đâu, mà thậm chí chúng nó có bó chiếu đem chôn cũng chẳng biết cơ mà. Bày vẽ, cúng bái nhiều làm gì, chỉ nuôi béo mấy ông bà thầy cúng.

Bà Toan: Anh, đúng là vô sư vô sách, không nói chuyện được. Các cụ bảo rồi, có thờ có thiêng, có kiêng có lành phải không chị?

Người dẫn truyện (đọc): Vừa lúc đấy, Ninh - con trai ông bà Chung từ nhà tắm bước ra.

Ninh: Cô sang chơi ạ.

Bà Toan: Ừ, cô mang cho bà bát cháo cá. Mới đi làm về hả cháu?

Ninh: Dạ vâng.

Bà Toan: Thế mày với con Loan thế nào rồi. Cô thấy con bé cũng được đấy: xinh xắn, lễ phép, công ăn việc làm ổn định. Thôi, cưới đi cho bố mẹ còn sớm có cháu nội bế bồng nữa chứ? Giờ mẹ mày còn khỏe, còn trông nom được chứ mai già rồi thì lại vất ra.

Ninh: Dạ, chúng cháu cũng đang tính. Cô cứ chuẩn bị tiền cho cháu nhiều nhiều vào là được.

Bà Toan: Cứ quyết đi, rồi đâu sẽ có đó. À, mà bữa trước, cái Loan nói tháng ba này có buổi hầu Giá Tam tòa Quốc Mẫu ở phủ T. Cháu hỏi nó xem hôm nào để mẹ và cô qua nghe.

Ông Chung: Cô nói cái gì. Con Loan, người yêu thằng Ninh... hầu đồng?

Bà Toan: Vâng, con bé theo Đạo Mẫu, là một thanh đồng.

Ông Chung: Thằng Ninh và cả bà nữa, một chuyện lớn như này, sao hai người không nói cho tôi hay?

Ninh: Con thấy chuyện này bình thường chứ có gì đâu mà bố cứ làm nghiêm trọng hóa lên.

Ông Chung: Không được, thế thì không được, dứt khoát không được. Tôi, tôi không đồng ý thứ con dâu nửa âm nửa dương ấy được.

Ninh: Bố, sao bố lại nói vậy. Bố cứ nghe người ta đồn thổi, cho rằng hầu đồng ghê gớm lắm và che phủ cho nó một bức màn huyền bí và đầy nghi hoặc... rồi suy nghĩ một chiều cực đoan. Con nhiều lần xem Loan dự hầu rồi, có thấy vấn đề gì đâu.

Ông Chung: Anh có học mà bố chả thấy anh sáng hơn tý nào. Không có vấn đề chứ gì. Thế anh có biết mê tín dị đoan, hầu đồng gọi hồn gọi vía bị nhà nước nghiêm cấm không. Không nói nhiều, muốn về dâu nhà này thì không hầu hiếc gì hết.

Ninh: Con chỉ thấy Nhà nước cấm hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo để xâm phạm quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, môi trường; xâm hại đạo đức xã hội; xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng, tài sản; xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác. Hơn nữa, theo và thực hành lễ nghi tín ngưỡng là quyền của mỗi người được pháp luật bảo hộ. Không ai có quyền xúc phạm tín ngưỡng, tôn giáo, ép buộc, mua chuộc hoặc cản trở người khác theo hoặc không theo tín ngưỡng, tôn giáo. Con yêu Loan và con cũng tôn trọng tín ngưỡng mà cô ấy theo.

Ông Chung: Anh bị tình yêu che mờ mắt thì còn thấy gì. Ừ, anh nói đó là một loại hình tín ngưỡng. Cơ sở đâu, pháp luật nào không nghiêm cấm? Anh học nhiều chứng minh cho bố anh xem đi?

Bà Toan: Anh nhầm rồi, Hầu đồng chỉ là một nghi lễ của Đạo mẫu thôi. Mà “tín ngưỡng thờ mẫu” vừa trở thành di sản thứ 11 của Việt Nam được tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc, gọi tắt là Unesco vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đấy chứ anh tưởng. Trước đây, em cũng nghĩ như anh, nhưng từ hôm xem ti vi thấy đúng là mình mới chỉ nghĩ một chiều anh ạ.

Ông Chung: Úi giời, cái loại múa may quay cuồng, đồng cốt âm dương ấy mà cũng được vinh danh cơ á?

Ninh: Vâng, bố không tin chứ gì? Đợi con mở mạng cho bố xem. (Nói rồi, Ninh lấy điện thoại tìm kiếm rồi đưa ông Chung đọc).

Người dẫn truyện (đọc): Mặc dù đọc và biết được sơ qua thông tin về Đạo mẫu, song với bản tính cố chấp, ông Chung vẫn lắc đầu nói:

Ông Chung: Kệ. Tôi không cổ súy. Tóm lại, tôi là tôi vẫn cấm tiệt, bà, cô và cả thằng Ninh nữa, không được tham gia vào cái Đạo đấy đâu nhé. Con Loan, muốn về làm dâu nhà này thì ra khỏi cái đạo đấy đi trước đã.

Bà Chanh: Ông, ông cứ phân biệt đối xử, xúc phạm tín ngưỡng, tôn giáo của người khác như vậy là vi phạm pháp luật đó.

Ông Chung: Bà nói gì? Vi phạm pháp luật á? Pháp luật nào cấm mà bà bảo tôi vi phạm?

Bà Chanh: Pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo. Bữa trước tôi đi nghe tuyên truyền phổ biến pháp luật ở xã, họ có phát tờ rơi tuyên truyền về Luật tín ngưỡng, tôn giáo. Để tôi tìm cho ông xem, nói có sách mách có chứng. (Vừa nói bà Chanh vừa kéo ngăn bàn lật tìm và đưa ông Chung).

Bà Chanh: Đây, ông đọc đi.

Ông Chung: Đâu, bà đưa tôi… Ồ, hóa ra quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo là một trong những quyền cơ bản của con người, thuộc nhóm quyền dân sự và chính trị, được ghi nhận trong pháp luật quốc tế về quyền con người cũng như trong pháp luật của nhiều quốc gia trên thế giới và được ghi nhận và bảo đảm bằng cả một đạo luật cơ đấy. Để tôi xem lại nào, tại Khoản 1, 2 Điều 6 Luật tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016 đã quy định, mọi người có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Mỗi người có quyền bày tỏ niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo; thực hành lễ nghi tín ngưỡng, tôn giáo; tham gia lễ hội; học tập và thực hành giáo lý, giáo luật tôn giáo. Ngoài ra,  tại Điều 5 của Luật đã quy định về các hành vi bị nghiêm cấm gồm:

1. Phân biệt đối xử, kỳ thị vì lý do tín ngưỡng, tôn giáo.

2. Ép buộc, mua chuộc hoặc cản trở người khác theo hoặc không theo tín ngưỡng, tôn giáo.

3. Xúc phạm tín ngưỡng, tôn giáo.

... 5. Lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo để trục lợi.

Trầm ngâm một lúc, ông Chung ghé tai Ninh hỏi:

Ông Chung: Thế hai đứa “sâu nặng” lắm chưa? Anh nghe bố rút thì có được không?

Ninh (tươi cười đáp): “Nặng” lắm rồi bố. Tháng tám tới, chúng con sẽ về thưa chuyện bố mẹ hai bên cho cưới ạ.

Ông Chung (thở dài nói): Vậy à.

Bà Toan: Thế anh vẫn định không cho hai đứa lấy nhau sao?

Ông Chung: Không cho chúng nó lấy nhau vì lý do theo tín ngưỡng để lại vi phạm pháp luật à?

Bà Toan: Anh trai em hôm nay nhận thức vấn đề nhanh thật đấy. Khác hẳn mọi ngày Ninh nhỉ. Đúng là nhận thức đâu phải lúc nào cũng phải là cả một quá trình. (Vừa nói, bà Toan vừa giả bộ rất tâm đắc).

Ông Chung: Ừ, thì… Quan trọng là… mà tôi đói rồi, bà vào mời cụ dậy ăn đi.

Người dẫn truyện (đọc): Nói rồi, ông Chung chắp tay sau lưng đứng dậy để lại phía sau là tiếng cười khúc khích, châm chọc của bà Chanh, bà Toan và Ninh.

Vận dụng 2 trang 160 KTPL 11: Em hãy sưu tầm và phân tích những việc làm thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

Lời giải:

(*) Tham khảo: Một số việc làm thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do tín ngưỡng, tôn giáo

+ Tỏ thái độ tôn trọng đối với những người theo tôn giáo; thành kính đối với các cơ sở tôn giáo;

+ Mặc trang phục lịch sự, kín đáo khi tới tham quan các cơ sở tôn giáo;

+ Sử dụng ngôn từ phù hợp, tích cực khi viết bài giới thiệu về các lễ hội tôn giáo, tín ngưỡng của địa phương...

Xem thêm lời giải bài tập Kinh tế pháp luật lớp 11 Chân trời sáng tạo với cuộc sống hay, chi tiết khác: 

Giải KTPL 11 trang 157

Giải KTPL 11 trang 158