Em hãy lựa chọn một vấn đề trong chương trình Địa lí lớp 10 hoặc vấn đề địa lí địa phương

Giải Chuyên đề Địa lí 10 Chân trời sáng tạo Phần 4: Thực hành viết một báo cáo địa lí

Câu hỏi trang 30 Chuyên đề Địa lí 10: Dựa vào lí thuyết hướng dẫn viết báo cáo địa lí, em hãy lựa chọn một vấn đề trong chương trình Địa lí lớp 10 hoặc vấn đề địa lí địa phương để viết một bài báo cáo địa lí.

Trả lời:

Vấn đề: Báo cáo tìm hiểu về hoạt động trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới ở Trung du miền núi Bắc Bộ

I. Ý nghĩa của vấn đề trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới ở Trung du miền núi Bắc Bộ

1. Đối với sự phát triển kinh tế

- Trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới là một trong những thế mạnh của vùng Trung du miền núi Bắc Bộ.

- Việc phát triển thế mạnh này của vùng sẽ góp phần nâng cao vị thế của vùng trong nên kinh tế cả nước, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của vùng và tạo cơ cấu kinh tế hoàn thiện hơn.

- Việc tập trung và chú trọng trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới là đang góp phần khai thác, sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên thiên nhiên có sẵn của vùng. Đồng thời sẽ là nguồn cung cấp nông sản, mặt hàng cho cả nước và xuất khẩu.

Hình 1. Mô hình trồng cây ăn quả tạo thu nhập cho người dân địa phương

2. Đối với chính trị và xã hội

- Trung du miền núi Bắc Bộ là vùng có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số lại nằm sát biên giới Trung Quốc và Lào. Đồng bào các dân tộc đã đóng góp rất lớn cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, tuy nhiên đời sống còn nhiều khó khăn. Vấn đề trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới sẽ góp phần giải quyết vấn đề kinh tế của vùng, từ đó đảm bảo ổn định kinh tế, đời sống và chính trị của người dân.

- Phát huy thế mạnh trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới của vùng sẽ góp phần nâng cao đời sống người dân, xó bỏ sự cách biệt giữa đồng bằng và miền núi, đảm bảo sự bình đẳng, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc. Góp phần giao lưu kinh tế, trao đổi hàng hóa với các nước láng giềng, giữ vững an ninh vùng biên giới.

Hình 2. Đẩy mạnh giao thương, giao lưu kinh tế trong vùng

II. Khả năng trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới

1. Tài nguyên đất

- Phần lớn đất ở Trung du miền núi Bắc Bộ là đất feralit trên đá vôi, đá phiến và các loại đá mẹ khác.

- Ngoài ra còn có đất phù sa cổ (vùng trung du) và đất phù sa ở các cánh đồng giữa núi (Than Uyên, Nghĩa Lộ).

Hình 3. Tài nguyên đất đa dạng của vùng Trung du miền núi Bắc Bộ

2. Tài nguyên khí hậu

- Vùng Trung du miền núi Bắc Bộ có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh, ngoài ra lại chịu ảnh hưởng sâu sắc của điều kiện địa hình vùng núi nên có sự phân hóa thời tiết. Đây là điều kiện thuận lợi đẻ phát triển đa dạng cây công nghiệp có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới.

3. Tài nguyên địa hình

- Địa hình phân hóa đa dạng:

+ Địa hình núi cao (dãy Hoàng Liên Sơn)

+ Vùng đồi trung du (các dãy núi hình cánh cung Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều, Sông Gâm)

+ Đồng bằng, thung lũng,…

=> Tạo điều kiện đa dạng hóa cây trồng.

Hình 4. Mô hình canh tác ngô bền vững trên đất dốc của vùng

4. Tài nguyên xã hội

- Dân cư có kinh nghiệm sản xuất và thị trường tiêu thụ rộng lớn (vùng rộng nhất trong các vùng, tiếp giáp Trung Quốc và Lào, giáp Biển Đông)

Bảng 1. Một số chỉ tiêu về lao động vùng Trung du miền núi Bắc Bộ so với cả nước

5. Khó khăn

- Thời tiết khắc nghiệt, thường xảy ra rét đậm, rét hại, sương muối,… và tình trạng thiếu nước vào mùa khô.

- Các cơ sở chế biến kém phát triển trong khi khả năng mở rộng diện tích và nâng cao năng suất là rất lớn.

Hình 5. Hiện tượng sương muối, tuyết rơi

III. Thực trạng sản xuất trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới

- Cây công nghiệp và cây đặc sản được đẩy mạnh phát triển, góp ơhaafn phát triển nền nông nghiệp hàng hóa có hiệu quả cao và hạn chế nạn du canh du cư trong vùng.

- Một số cây công nghiệp chủ yếu của vùng là:

+ Chè: có diện tích và sản lượng lớn nhất cả nước, nổi tiếng là chè ở Thái Nguyên, Phú Thọ, Hà Giang, Sơn La

+ Ngoài ra còn có quế (Yên Bái), hồi (Lạng Sơn), thuốc lá (Cao Bằng)

- Một số cây dược liệu như: tam thất, đương quy, thảo quả, đỗ trọng

- Cây ăn quả: mận, đào, lê, mơ,… trồng ở vùng núi giáp biên giới các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn và vùng núi cao Hoàng Liên Sơn.

- Ở Sa Pa (Lào Cai) còn trồng được rau ôn đới và sản xuất hạt giống rau quanh năm, trồng hoa xuất khẩu.

Hình 6. Dây chuyền sơ chế sản phẩm nông nghiệp tại Nhà máy chế biến hoa quả tươi và thảo dược Vân Hồ tại xã Lóng Luông - Vân Hồ - Sơn La, kết nối với các vùng nguyên liệu cây ăn quả ở Sơn La và Hòa Bình - Nguồn Thông tấn xã Việt Nam.

IV. Phương hướng phát triển trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới

- Phát triển nền nông nghiệp hàng hóa bằng việc đẩy mạnh phát triển cây công nghiệp và cây đặc sản

- Áp dụng các tiến bộ khoa học - kĩ thuật vào sản xuất

- Mở rộng các cơ sở chế biến sản phẩm cây công nghiệp

- Tổ chức định canh định cư cho đồng bào an cư lập nghiệp