Trường hợp nào sau đây có sự chuyển dời của các hạt mang điện và tạo thành dòng điện?

a. Sét.

b. Nối bóng đèn vào hai cực của một pin.

Trong đời sống, chúng ta thường sử dụng nhiều thiết bị điện: đèn điện, quạt điện, máy vi tính, ti vi, … Tuy nhiên, các thiết bị này chỉ hoạt động khi chúng được nối với nguồn điện và có dòng điện chạy qua. Ta hãy tìm hiểu dòng điện, nguồn điện là gì và các thiết bị điện được nối với nguồn điện như thế nào.

Vào những ngày thời tiết khô ráo, khi lau chùi gương soi, kính cửa sổ hay màn hình ti vi bằng khăn bông khô, ta thường thấy có bụi vải bám vào chúng. Giải thích.

Nêu cách để biết một chiếc thước nhựa có nhiễm điện hay không và nhiễm điện dương hay âm.

Quan sát Hình 21.3 và trả lời các câu hỏi sau:

a. Trước khi cọ xát, thanh cao su và len có nhiễm điện không? Làm thế nào để kiểm tra điều đó?

b. Sau khi cọ xát, vật nào nhiễm điện dương, vật nào nhiễm điện âm?

Có ba vật A, B và C đều bị nhiễm điện. Nếu vật A hút vật B, vật B đẩy vật C. Hãy dự đoán hai vật A và C sẽ hút nhau hay đẩy nhau?

Thí nghiệm tìm hiểu hiện tượng nhiễm điện do cọ xát

Chuẩn bị: thước nhựa, các vụn giấy, các mảnh nilông, vải khô.

Tiến hành thí nghiệm:

Bước 1: Đặt các vụn giấy trên mặt bàn. Đưa một đầu thước nhựa (chưa được cọ xát) đến gần các vụn giấy. Quan sát hiện tượng xảy ra.

Bước 2: Dùng vải khô cọ xát nhiều lần vào một đầu thước nhựa rồi tiếp tục đưa đầu thước đã được cọ xát đến gần các vụn giấy (Hình 21.1a). Quan sát hiện tượng xảy ra.

Bước 3: Thực hiện lại bước 1 và bước 2 nhưng thay các vụn giấy bằng các mảnh nilông (Hình 21.1b).

Dùng kéo cắt một dải giấy thành hình dạng như hình bên, rồi đặt nó cân bằng trên một trục quay. Quan sát và mô tả hiện tượng xảy ra khi đưa một đầu thước nhựa đã được cọ xát với vải khô đến gần dải giấy.

Kim cộng lực là một dụng cụ dùng để cắt các đoạn sắt, thép. Vì sao chúng có tay cầm dài hơn kìm bình thường?

Để nâng các tấm thủy tinh, người ra dùng một dụng cụ gọi là cốc hút. Khi áp cốc hút vào tấm thủy tinh, cốc hút sẽ áp chặt vào tấm thủy tinh. Hãy nêu nguyên tắc hoạt động của cốc hút.

Cơ thể người có khối lượng riêng 985 kg/m³.

a. Người dễ nổi hơn khi bơi ở sông hay ở biển? Vì sao?

b. Thể tích buồng phổi tăng khi hít vào, giảm khi thở ra. Khi hít vào (hay thở ra) sẽ làm “độ nổi” cơ thể người bơi tăng hay giảm? Vì sao?

Một con ong vò vẽ, khi dùng ngòi đốt, có thể tạo ra một áp suất bằng bao nhiêu? Cho biết lực đốt là 10^-5 N và tiết diện ngòi là 3.10^-12 cm².

Trong một công trình xây dựng, người ta cần 10 m³ cát. Một xe tải có tải trọng tối đa 12 tấn nếu chở đúng 10 m³ cát thì tải trọng của xe có vượt giới hạn nói trên không? Biết khối lượng riêng của cát là 1 440 kg/m³.

Khi sử dụng kéo cắt giấy để cắt giấy dày hoặc bìa cứng, ta nên đặt chúng ở phần nào của kéo?

Dùng tuanơvít để mở nắp hộp sơn, Trong trường hợp nào ở hình dưới đây thì mở nắp hộp sơn dễ dàng hơn?

Hãy nêu một số ứng dụng của đòn bẩy trong thực tiễn.

Quan sát Hình 20.4 và cho biết:

a. Các dụng cụ hoạt động dựa trên nguyên tắc đòn bẩy loại nào?

b. Nêu lợi ích của các đòn bẩy kể trên.

Ứng dụng với mỗi loại đòn bẩy (Hình 20.3), hãy nhận xét về vị trí điểm tựa và điểm đặt các lực.

Quan sát Hình 20.2 và trả lời các câu hỏi sau:

a. Để nâng vật, người thợ phải tác dụng lực F₂ có phương, chiều như thế nào? Nêu nhận xét về hướng của lực tác dụng và hướng chuyển động của vật.

b. Muốn nâng vật với lực F₂ nhỏ hơn, phải dịch chuyển điểm tựa O về phía nào?

Búa nhổ đinh hoạt động theo nguyên tắc đòn bẩy, trong đó moment lực tác dụng làm đầu búa quay quanh điểm tựa O giúp nhổ đinh ra khỏi tấm gỗ. Biểu diễn sơ đồ đòn bẩy và chỉ ra các điểm O₁ và O₂ trên hình.

Hình vẽ bên tái hiện một trong những dụng cụ mà người Ai Cập xưa đã dùng để nâng một tảng đá lên cao khi xây dựng kim tự tháp. Đó là dụng cụ nào?

Các dụng cụ trong hình bên có công dụng gì trong thực tế?

Trả lời câu hỏi đã nêu ở phần Mở đầu bài học.

Tác dụng cùng một lực F vào cờ lê tại hai điểm như hình dưới. Trường hợp nào giúp mở bu lông dễ hơn? Giải thích.

Vì sao tay nắm cửa thường được lắp cách xa trục bản lề?

a. Moment lực khác với lực ở điều gì? Nêu ví dụ minh họa.

b. Moment lực phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Từ thí nghiệm Hình 19.2, hãy cho biết tác dụng làm quay của lực phụ thuộc như thế nào vào:

- Độ lớn của lực tác dụng.

- Điểm đặt của lực tác dụng.

Thí nghiệm 2: Khảo sát sự phụ thuộc của điểm đặt và độ lớn của lực đến sự quay.

Chuẩn bị:

- Một thanh gỗ dài khoảng 80 cm, có gắn các chốt cách đều nhau 10 cm. Thanh gỗ có thể quay quanh trục O.

- Giá đỡ.

- Các quả cân 20 g, 50 g, 100 g, 200 g.

Bước 1: Tại điểm A cách trục quay 30 cm, gắn quả cân khối lượng 100 g. Tại điểm E, ta thay đổi độ lớn lực tác dụng bằng cách lần lượt gắn các quả cân khối lượng 20 g, 50 g, 200 g để thanh quay và nâng vật treo ở A lên.

Nhận xét tác dụng làm quay của lực.

Bước 2: Giữ nguyên quả cân treo ở A. Để thay đổi khoảng cách từ điểm đặt của lực tác dụng đến điểm đặt O, gắn quả cân 50 g lần lượt vào các điểm B, C, D, E.

Nhận xét tác dụng làm quay của lực.

Tác dụng cùng một lực F vào cờ lê theo hai cách như hình dưới. Cách nào có thể tháo lắp được bu lông? Vì sao?

Tiến hành Thí nghiệm 1 và trả lời các câu hỏi sau:

a. Nếu lực tác dụng có phương đi qua trục bản lề thì cánh cửa có quay không?

b. Để làm cánh cửa quay quanh trục bản lề thì lực tác dụng phải có hướng (phương, chiều) thế nào?

Hai lực khác nhau ở những điểm nào khi một lực chỉ làm quay cánh cửa (Hình a), còn lực kia chỉ làm ngăn kéo dịch chuyển theo đường thẳng (Hình b)?

Tàu đệm khí có ưu điểm gì so với các tàu thủy thông thường?

Tàu đệm khí có ưu điểm gì so với các tàu thủy thông thường?

Nêu các tiện ích của bình xịt.

Ở vùng áp suất khí quyển cao hay thấp thì giác mút bám chặt vào tường hơn?

Nêu một số ứng dụng của giác mút trong cuộc sống.