Nghe bài hát Cảm ơn chiến sĩ áo trắng (Nhạc và lời: Ninh Bảo Văn) và trả lời câu hỏi

- Người “chiến sĩ áo trắng” trong bài hát là ai?

- Lòng biết ơn đối với họ được thể hiện như thế nào?

Hãy ghi sổ tay mô tả về công việc và đóng góp của một số nghề nghiệp mà em yêu thích.

Chia sẻ về đóng góp của một người lao động mà em biết

Xử lí tình huống

- Tình huống 1: Chú của Bin làm kiểm lâm. Bin rất thích công việc của chú và chia sẻ điều này với Tin. Tin nói: “Kiểm lâm thì có gì đáng tự hào đâu!”

Nếu là Bin, em sẽ ứng xử như thế nào?

- Tình huống 2: Na và Cốm đang thảo luận về chủ đề “Người lao động quanh em”. Na chia sẻ: “ Chúng ta phải biết ơn người lao động trong xã hội”. Cốm tiếp lời: “Làm như thế để được thầy cô và người lớn khen”.

Nếu là Na, em sẽ khuyên Cốm điều gì?

Em đồng tình hay không đồng tình với lời nói, việc làm nào sau đây? Vì sao?

Nhận xét các ý kiến sau:

– Theo em, vì sao phải biết ơn người lao động?

Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi.

BUỔI HỌC ĐẦU TIÊN

Năm nay, lớp 4A có cô giáo mới. Buổi đầu tiên làm quen với lớp, cô giáo yêu cầu:

– Các em hãy giới thiệu đôi nét về bản thân và gia đình mình.

Cả lớp sôi động hẳn lên, bạn nào cũng hào hứng:

– Thưa cô, em tên là Hồng. Bố mẹ em là kiến trúc sư.

– Thưa cô, em tên là Trang. Bố em là bộ đội, mẹ em là giáo viên.

– Thưa cô, em tên là Quỳnh. Bố em là phóng viên, mẹ em là bác sĩ ạ. Đến lượt Hà, cũng như các bạn, em kể rất tự hào:

– Thưa cô, em là Hà. Bố mẹ em là công nhân vệ sinh môi trường ạ.

Bỗng dưng có vài tiếng cười khúc khích. Cô giáo bước đến bên Hà, âu yếm đặt tay lên vai em và nói:

– Cảm ơn bố mẹ em, những người lao động đã giữ cho thành phố của chúng ta sạch đẹp. Không có nghề nào là tầm thường, chỉ có những ai lười lao động mới đáng xấu hổ. Hơn nữa, mọi của cải trong xã hội có được là nhờ những người lao động. Chúng ta phải biết ơn họ.

Không khí cả lớp nhẹ nhàng, vui vẻ. Hà cảm ơn cô vì cô giáo đã làm cho

cả lớp thêm quý trọng nghề nghiệp của bố mẹ mình.

(Phỏng theo Thuỳ Dung, Buổi học đầu tiên, Đạo đức 4, NXB Giáo dục Việt Nam, 2006)

Nêu công việc và đóng góp của những người lao động trong tranh:  

Kể thêm đóng góp của người lao động trong các công việc khác.

Tham gia trò chơi Đố bạn

Em hãy tự giác thực hiện các công việc ở nhà, ở trường phù hợp với khả năng của bản thân và đánh dấu vào bảng theo gợi ý dưới đây:

Chia sẻ cảm xúc của em sau khi đã làm xong một công việc (ở trường, ở nhà, ở nơi công cộng…)

Hãy sưu tầm và kể cho các bạn nghe về một tấm gương yêu lao động mà em biết. Em học tập được điều gì từ tấm gương đó?

Xử lí tình huống

a. Tổ của Lan tổ chức bình bầu một bạn tiêu biểu trong học tập và trong các hoạt động tập thể. Lan bầu cho Kiên vì Kiên vừa học giỏi vừa tích cực tham gia các hoạt động tập thể, nhất là trong lao động. Nhưng một số bạn lại bầu cho Hoa vì cho rằng mặc dù Hoa không chăm chỉ lao động nhưng lại học giỏi hơn Kiên. Nếu là thành viên trong tổ của Lan, em sẽ chọn ai? Vì sao?

b. Em chưa lau dọn xong nhà cửa thì bạn hàng xóm sang rủ chơi cầu lông. Em sẽ làm gì?

c. Ngọc đang chơi thì thấy ông nội chăm sóc cây trong vườn. Nếu là Ngọc, em sẽ làm gì?

Em sẽ khuyên bạn điều gì

Em đồng tình hay không đồng tình với việc làm của bạn nào dưới đây? Vì sao?

Nhận xét các ý kiến dưới đây:

Khám phá vì sao phải yêu lao động.

Đọc truyện và trả lời câu hỏi:

Những giọt mồ hôi trên trán mẹ

          Cô bé bận lắm, ngoài học trên lớp, cô bé còn ôn bài và sinh hoạt ở các câu lạc bộ. Để cô bé có nhiều thời gian, mẹ thường phải thức dậy từ sáng sớm để chạy đua với mặt trời và thức rất khuya để làm việc nhà. Ấy thế mà chưa bao giờ mẹ than vãn mệt mỏi với cô bé cả. Nhìn khuôn mặt mẹ lúc nào cũng chỉ thấy cố gắng và cố gắng.  Cô bé thương mẹ lắm! Cô bé thường xuyên giúp mẹ làm việc nhà. Quần áo mẹ phơi khô mà chưa kịp gấp, cô bé không ngần ngại gấp gọn gàng, rồi còn cất vào tủ của mỗi người nữa. Thấy những ngăn kệ phủ bụi mẹ chưa kịp lau, cô bé đã làm giúp mẹ mỗi chiều. Nhìn cô bé chăm chỉ, mẹ rất vui.

      Một hôm, cô bé có một người bạn đến chơi. Ngoài tiếp bạn rất chu đáo, cô bé vẫn không quên tranh thủ làm việc nhà. Thấy vậy, người bạn rất ngạc nhiên và hỏi:

- Sao cậu phải làm nhiều như thế? Ở nhà tớ, mẹ tớ là người làm hết những việc này đấy.

Ngước mắt nhìn người bạn mới, cô bé mỉm cười trả lời:

- Vì nhìn những giọt mồ hôi trên trán mẹ nên tớ làm đấy!

(Theo Ba Lê, Thói quen nhỏ, hạnh phúc to,

NXB Dân Trí, 2020)

Tìm hiểu một số biểu hiện của yêu lao động.

Quan sát tranh và trả lời câu hỏi:

- Em hãy nêu biểu hiện của yêu lao động qua các bức tranh trên.

- Hãy nêu thêm các biểu hiện khác của lao động mà em biết.

- Kể những việc em đã làm được khi ở nhà, ở trường.

- Khi làm những việc đó, em cảm thấy như thế nào?

Em hãy cùng các bạn trong nhóm xây dựng và thực hiện kế hoạch giúp đỡ người khó khăn theo bảng gợi ý sau:

Em hãy viết những lời yêu thương để gửi đến người có hoàn cảnh khó khăn (Ví dụ: một bạn ở vùng cao bị lũ quét cuốn trôi hết sách vở, một bạn bị bệnh nặng không thể đến trường…)

Xử lí tình huống

a. Linh dự định chiều Chủ nhật sẽ cùng các bạn tới giúp bà cụ neo đơn ở cùng xóm nhưng Hải mời Linh chiều hôm đó sang nhà bạn dự sinh nhật. Nếu là Linh, em sẽ làm gì?

b. Ông nội Phong ốm nặng nên bạn rất buồn. Nếu là bạn của Phong, em sẽ làm gì?

c. Với mong muốn mang đến một mùa đông ấm áp cho các bạn vùng cao, trường em phát động phong trào “Áo ấm tặng bạn”. Em sẽ làm gì?

Lựa chọn thái độ, hành vi thể hiện sự cảm thông, giúp đỡ

Em đồng tình hay không đồng tình với lời nói, việc làm nào dưới đây? Vì sao?

Kể về một người có hoàn cảnh khó khăn mà em biết theo gợi ý sau:

- Tên của người đó;

- Nơi họ sống:

- Những khó khăn mà họ đang gặp;

- Những việc em có thể làm để giúp đỡ họ.  

Khám phá vì sao phải cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

Đọc truyện và trả lời câu hỏi

Giúp bạn

     Gia đình dê con không may gặp hỏa hoạn. Đồ đạc trong nhà đều bị thiêu rụi, may mắn cả nhà không ai bị thương.

    Thầy giáo hà mã kể chuện không may của gia đình dê con cho các bạn nhỏ nghe. Các bạn nghe xong ai nấy đều thương cảm gia đình dê con.

     Nhà khỉ cách nhà dê không xa, khỉ con chủ động mời dê con tới nhà mình. Khỉ kể chuyện dê của gia đình dê con với mẹ rồi xin phép mẹ tặng cho dê con một số sách mở, quần áo, đồ chơi và vật dụng sinh hoạt. Khỉ nói với dê: “Dê ơi! Bạn đừng buồn, quần áo, sách vở và đồ chơi này mình tặng cho bạn đấy!”.

      Khỉ mẹ cũng làm rất nhiều đồ ăn ngon cho dê con. Cả nhà thay nhau gắp thức ăn cho dê, quan tâm dê chu đáo. Dê con cảm động nói: “Mọi người tốt với cháu quá! Cháu cảm thấy ấm áp như đang ở nhà mình vậy.”

(Theo Nguyễn Thị Vi Khanh, Tôi có cảm xúc tích cực, còn bạn thì sao?

NXB Văn học, 2016)

Tìm hiểu một số biểu hiện của sự cảm thông, giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn.

a.  Em hãy quan sát tranh và cho biết những người trong tranh đang gặp khó khăn gì.

Em còn biết những hoàn cảnh khó khăn nào khác?

b. Em hãy nêu những biểu hiện của sự cảm thông, giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn trong những bức tranh sau:

Em hãy kể thêm những việc làm khác thể hiện sự cảm thông, giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn.

Nghe/hát bài “Bầu và bí” (Nhạc: Phạm Tuyên, lời: Ca dao cổ.

- Bài hát nhắn nhủ chúng ta điều gì?  

Cùng các bạn trong nhóm xây dựng và biểu diễn tiểu phẩm về chủ đề “Biết ơn người lao động”.

Sưu tầm các câu ca dao, tục ngữu, bài thơ, bài hát, tranh, ảnh, truyện… về người lao động.

Hãy chia sẻ một số việc em đã làm để thể hiện lòng biết ơn người lao động. Khi đó, em cảm thấy thế nào?

Em có lời khuyên gì dành cho bạn?

a. Huy giẫm chân bẩn lên hành lang mà bác lao công vừa lau sạch.   

b. Tổng kết năm học, cả lớp được đi liên hoan tại nhà hàng tự chọn. một số bạn lấy rất nhiều đồ ăn mà không ăn hết.

Xử lí tình huống

a. Trên đường đi học, thấy bác đầu bếp của trường bị đổ xe hàng. Phương nói với Khánh: “Mình qua nhặt đồ giúp bác đi”. Khánh nói: “Không phải việc của mình đâu!”. Nếu là Phương, em sẽ làm gì?

b. Cô giáo yêu cầu các bạn giới thiệu về nghề nghiệp của người thân. Một bạn bên cạnh chê nghề nghiệp của bố mẹ Mai. Nếu là Mai, em sẽ nói gì với bạn đó?

c. Các bác ở quê gửi cho nhà Nhung rất nhiều rau, củ, quả. Tuy nhiên, nhà bạn ít người, ăn không hết nên có thể các thực phẩm đó sẽ bị hỏng. Anh của Nhung bảo nếu hỏng thì bỏ đi. Nếu là Nhung, em sẽ làm gì?

Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

Tìm hiểu những việc cần làm để thể hiện lòng biết ơn người lao động.

a. Hà luôn chào hỏi bác lao công quét dọn chung cư

b. Thấy Thảo không cẩn thận khi vo gạo, mẹ chặt những hạt gạo rơi bỏ vào rá. Thảo nói với mẹ: “Có mấy hạt gạo thôi mà mẹ!”.

c. Yến làm thiệp tặng cô giáo nhân ngày Nhà giáo Việt Nam. Trong tấm thiệp nhỏ xinh xắn, bạn nắn nót viết: “Con yêu cô nhiều lắm!”.

d. Nhân ngày Quốc tế Lao động 1-5, nhà trường tổ chức cuộc thi “Vẽ tranh về người lao động”. Linh rủ các bạn cùng tham gia.

e. Chú Hùng làm nghề chạy xe ôm. Chú thường đưa đón chị em Lan đi học. Mấy hôm nay, chú bị ốm không đi làm được. Biết hoàn cảnh gia đình chú rất khó khăn, Lan xin phép bố mẹ mang gạo và rau sang giúp chú.

g. Khi đến bệnh viện thăm bà ốm, chứng kiến các bác sĩ khám, chữa bệnh cho bà, Minh mơ ước sau này sẽ trở thành bác sĩ.

- Hãy nêu những việc làm thể hiện lòng biết ơn người lao động qua các bức tranh trên.

- Theo em, còn việc làm nào khác để thể hiện lòng biết ơn người lao động?

- Những sản phẩm trên cần thiết cho cuộc sống của chúng ta như thế nào?

- Nêu nhận biết của em về công sức của người lao động khi làm ra các sản phẩm đó.

- Theo em, vì sao chúng ta phải biết ơn người lao động?

Tìm hiểu những đóng góp của người lao động

Đọc bài thơ và trả lời câu hỏi: