Từ sau khi trật tự thế giới hai cực Ianta sụp đổ đến năm 2000, quốc gia nào sau đây ra sức thiết lập trật tự thế giới “một cực”?

Đáp án đúng là: D

Vị thế siêu cường duy nhất sau sự tan rã của Liên Xô, muốn duy trì ảnh hưởng toàn cầu và định hình hệ thống chính trị, kinh tế theo lợi ích của mình.

→ D đúng 

- A, B, C sai vì không đủ sức mạnh toàn cầu như Mỹ và có mục tiêu duy trì trật tự đa cực, đồng thời phát triển ảnh hưởng riêng trong các khu vực chiến lược.

1. Hoàn cảnh lịch sử:

   • Trật tự hai cực Ianta hình thành sau Chiến tranh thế giới thứ hai với sự đối đầu giữa hai siêu cường là Mĩ và Liên Xô, đại diện cho hai hệ thống chính trị - kinh tế đối lập: tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa.
   • Năm 1991, với sự tan rã của Liên Xô và khối Đông Âu, trật tự hai cực chấm dứt, tạo điều kiện để Mĩ vươn lên vị trí cường quốc duy nhất với sức mạnh vượt trội về kinh tế, quân sự và khoa học công nghệ.

2. Chiến lược của Mĩ:

   • Mĩ thực hiện chiến lược toàn cầu mới nhằm duy trì vị thế bá quyền, củng cố vai trò lãnh đạo thế giới.
   • Chiến lược này bao gồm việc can thiệp quân sự vào các điểm nóng (như Chiến tranh Vùng Vịnh 1991, chiến dịch tại Kosovo 1999), thúc đẩy các khối liên minh kinh tế và quân sự, điển hình là vai trò lãnh đạo trong NATO.

3. Nỗ lực thiết lập trật tự đơn cực:

   • Mĩ tìm cách áp đặt các chính sách quốc tế theo lợi ích của mình, định hình hệ thống thương mại toàn cầu và mở rộng ảnh hưởng chính trị thông qua ngoại giao kinh tế, tài chính và quân sự.
   • Một số học thuyết như Học thuyết Bush (đề cao quyền tấn công phủ đầu) thể hiện rõ tham vọng kiểm soát trật tự thế giới.

4. Phản ứng của cộng đồng quốc tế:

   • Nhiều quốc gia, đặc biệt là Nga, Trung Quốc và các nước đang phát triển, phản đối trật tự "một cực" do Mĩ dẫn đầu và thúc đẩy xu hướng đa cực nhằm cân bằng quyền lực.

Kết luận

Tham vọng thiết lập trật tự thế giới “một cực” của Mĩ thể hiện rõ ràng từ sau năm 1991 đến năm 2000, nhưng đã vấp phải nhiều thách thức từ các trung tâm quyền lực mới nổi, góp phần định hình xu hướng phát triển đa dạng và phức tạp của thế giới.