Nguyên nhân chủ yếu hình thành các trung tâm mưa ít, mưa nhiều ở nước ta là do

Đáp án đúng là: D

 Chúng ảnh hưởng đến sự phân bố mưa theo không gian. Địa hình tạo ra các vùng chắn gió hoặc khu vực gió thổi vào, làm thay đổi lượng mưa ở các khu vực khác nhau.

→ D đúng  

- A sai vì hoàn lưu gió mùa và sự thay đổi áp suất khí quyển có ảnh hưởng lớn hơn đến sự phân bố mưa. Các yếu tố này tác động trực tiếp đến sự di chuyển và phân bố mây mưa.

- B sai vì chúng chỉ ảnh hưởng gián tiếp. Hoàn lưu gió mùa và sự tương tác giữa gió và địa hình mới là yếu tố quyết định chính đến lượng mưa ở các khu vực.

- C sai vì yếu tố địa hình đóng vai trò quyết định hơn trong việc phân bố mưa. Địa hình có thể tạo ra các vùng mưa nhiều hoặc mưa ít do tác động của gió và sự chắn mây.

Nguyên nhân chủ yếu hình thành các trung tâm mưa ít và mưa nhiều ở Việt Nam là do ảnh hưởng của địa hình và hoàn lưu gió mùa, hai yếu tố này có sự tương tác phức tạp, tạo ra sự phân hóa lượng mưa giữa các vùng.

1. Ảnh hưởng của địa hình:

• Địa hình núi cao ở miền Tây Bắc và miền Trung có vai trò quan trọng trong việc phân chia lượng mưa. Khi gió mùa Tây Nam hoặc gió mùa Đông Bắc thổi vào Việt Nam, gặp phải các dãy núi cao như Hoàng Liên Sơn, Trường Sơn và dãy núi Bạch Mã, gió bị đẩy lên cao, gây hiện tượng mưa orographic (mưa do nâng đỡ không khí).
• Tại các vùng núi, không khí bị nâng lên, giảm nhiệt độ và gây mưa nhiều, đặc biệt ở các khu vực phía Tây của dãy núi. Ví dụ, Sapa, Lào Cai là những nơi có lượng mưa lớn do vị trí nằm trong vùng núi cao.
• Ngược lại, vùng phía Đông dãy núi hoặc các thung lũng sẽ có lượng mưa ít hơn, do không khí đã mất đi độ ẩm khi vượt qua núi, tạo ra các khu vực mưa ít, chẳng hạn như vùng đồng bằng Hà Nội hay Đồng bằng sông Cửu Long.

2. Ảnh hưởng của hoàn lưu gió mùa:

• Việt Nam nằm trong khu vực chịu ảnh hưởng của gió mùa (gió mùa Tây Nam và gió mùa Đông Bắc). Gió mùa Tây Nam mang theo nhiều hơi nước từ Biển Đông, gây mưa nhiều ở các tỉnh miền Trung và Nam Bộ trong mùa hạ.
• Ngược lại, gió mùa Đông Bắc vào mùa đông mang theo không khí lạnh và khô, làm giảm lượng mưa ở các tỉnh phía Bắc, đặc biệt là ở vùng đồng bằng Bắc Bộ và Đông Bắc.

3. Sự kết hợp của hai yếu tố:

• Vùng mưa nhiều như miền Trung và miền Bắc chịu tác động của cả gió mùa và các dãy núi, tạo ra lượng mưa lớn vào mùa hè.
• Các vùng mưa ít như Đồng bằng sông Cửu Long hoặc miền Tây Nam Bộ ít chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc và có địa hình thấp, khiến lượng mưa không đáng kể trong mùa đông.

Kết luận:

Vì vậy, địa hình và hoàn lưu gió mùa là hai yếu tố chủ yếu hình thành các trung tâm mưa nhiều và mưa ít ở Việt Nam. Địa hình núi cao gây mưa lớn ở vùng Tây và Bắc, trong khi hoàn lưu gió mùa điều chỉnh lượng mưa theo mùa và khu vực.