Câu hỏi:
19/03/2025 22Người công dân số Một
Cảnh trí
Một ngôi nhà ở Xóm Chiếu, Sài Gòn. Dưới ngọn đèn dầu lù mù, anh Thành đang ngồi ghi chép. Anh Lê vào.
Lê: Anh Thành! Mọi thứ tôi thu xếp xong rồi. Sáng mai, anh có thể đến nhận việc đấy.
Thành. Có lẽ thôi, anh ạ.
Lê: Sao lại thôi? Anh chỉ cần cơm nuôi và mỗi tháng một đồng. Tôi đã đòi cho anh thêm mỗi năm hai bộ quần áo và mỗi tháng thêm năm hào... (Nói nhỏ) Vì tôi nói với họ: Anh biết chữ Tàu, lại có thể viết phắc-tuya bằng tiếng Tây.
Thành: Nếu chỉ cần miếng cơm manh áo thì tôi ở Phan Thiết cũng đủ sống
Lê: Vậy anh vào Sài Gòn này làm gì?
Thành: Anh Lê này! Anh học Trường Sa-xơ-lu Lô-ba... thì .... ờ …anh là người nước nào?
Lê: Anh hỏi lạ thật! Anh người nước nào thì tôi là người nước ấy.
Thành: Đúng! Chúng ta là đồng bào. Cũng máu đỏ da vàng với nhau. Nhưng... anh có khi nào nghĩ đến đồng bào không?
Lê: Sao lại không? Không bao giờ tôi quên đống máu chảy trong cánh tay này là của họ Lê, anh hiểu không? Nhưng tôi chưa hiểu vì sao anh thay đổi ý kiến, không định xin việc làm ở Sài Gòn này nữa.
Thành: Anh Lê ạ, vì đèn dầu ta không sáng bằng đèn hoa kỳ. Đèn hoa kỳ lại không sáng bằng đèn tọa đăng. Hôm qua, tôi đi xem chớp bóng lại thấy ngọn đèn điện mới thật là sáng nhất. Sáng như ban ngày mà không có mùi, không có khói.
Lê: Anh kể chuyện đó làm gì
Thành: Vì anh với tôi.. Chúng ta là công dân nước Việt...
(Còn nữa)
THEO HÀ VĂN CẦU - VŨ ĐÌNH PHÒNG
Anh Lê trao đổi với anh Thành về việc gì?
Trả lời:
Giải bởi Vietjack
* Đáp án:
Anh Lê đã trao đổi với anh Thành về việc ngày mai có thể đến nhận công việc mà anh Lê xin giúp anh Thành
* Kiến thức mở rộng:
NỘI DUNG BÀI "NGƯỜI CÔNG DÂN SỐ MỘT"
1. Nội dung đoạn trích
a) Bối cảnh:
+ Câu chuyện diễn ra tại một căn nhà nghèo ở Sài Gòn, nơi anh Thành (Nguyễn Tất Thành - sau này là Chủ tịch Hồ
Chí Minh) đang tạm trú.
+ Anh Lê – một người đồng hương, đã giúp anh Thành thu xếp một công việc ổn định.
b) Diễn biến cuộc trò chuyện:
- Anh Lê báo tin đã tìm được việc làm cho anh Thành: Công việc này tuy lương ít nhưng đủ sống, có chế độ đãi ngột
tốt hơn nhờ anh Lê thương lượng.
- Anh Thành từ chối công việc:
+ Nếu chỉ cần cơm áo, anh đã có thể sống ở quê nhà Phan Thiết.
+ Điều anh tìm kiếm khi vào Sài Gòn không phải là công việc nuôi thân mà là một lý tưởng lớn hơn.
- Cuộc trò chuyện dẫn đến tư tưởng yêu nước:
+ Anh Thành đặt câu hỏi: "Anh là người nước nào?" để khơi gợi ý thức dân tộc.
+ Khi anh Lê khẳng định mình là người Việt Nam, anh Thành tiếp tục hỏi: "Anh có khi nào nghĩ đến đồng bào không?" → Câu hỏi mang tính thức tỉnh, khiến người đọc suy ngẫm về trách nhiệm đối với đất nước.
- Hình ảnh ánh sáng – Biểu tượng cho con đường cứu nước:
+ Anh Thành kể về các loại đèn: từ đèn dầu, đèn Hoa Kỳ, đèn tọa đăng đến ánh đèn điện.
+ Đây không chỉ là sự so sánh về mức độ chiếu sáng mà còn mang ý nghĩa ẩn dụ sâu sắc:
Đèn dầu → Tượng trưng cho tình cảnh đất nước Việt Nam lúc bấy giờ: tối tăm, lạc hậu.
Đèn Hoa Kỳ, đèn tọa đăng → Tượng trưng cho sự phát triển ở những nước phương Tây tiên tiến hơn.
Đèn điện → Hình tượng ánh sáng cách mạng, con đường hiện đại hóa đất nước mà anh Thành muốn tìm kiếm.
- Câu nói cuối cùng: "Vì anh với tôi… Chúng ta là công dân nước Việt..." chưa kịp hoàn thành nhưng đã bộc lộ khát
vọng cháy bỏng của anh Thành về việc thay đổi vận mệnh dân tộc.
2. Ý nghĩa và tư tưởng của đoạn trích
a) Lòng yêu nước và ý thức dân tộc
- Đoạn trích thể hiện tinh thần yêu nước của anh Thành – người thanh niên mang trong mình nỗi trăn trở về vận mệnh dân tộc.
- Trong khi anh Lê chỉ quan tâm đến cuộc sống cá nhân, thì anh Thành lại suy nghĩ về cả một dân tộc.
- Câu hỏi của anh Thành như một lời đánh thức ý thức dân tộc không chỉ dành cho anh Lê mà còn cho tất cả những ai chỉ lo mưu sinh mà quên đi trách nhiệm với đất nước.
b) Tư tưởng cách mạng – Khát vọng tìm con đường cứu nước
- Hình ảnh "ánh sáng" trong câu chuyện không đơn thuần là ánh sáng vật lý mà chính là ánh sáng của tư tưởng.
- Anh Thành không bằng lòng với thực tại, anh không chỉ muốn tìm một công việc mà còn muốn tìm con đường giải phóng dân tộc.
- Tư duy so sánh về đèn dầu, đèn điện thể hiện sự quan sát tinh tế, tư duy đổi mới và khát vọng học hỏi cái tiến bộ để đưa đất nước thoát khỏi cảnh tối tăm.
c) Hình ảnh nhân vật Nguyễn Tất Thành (Hồ Chí Minh) thời trẻ
- Anh Thành được khắc họa là một con người có hoài bão lớn, tư duy nhạy bén, có tầm nhìn xa trông rộng.
- Không chấp nhận cuộc sống tạm bợ, anh muốn tìm một con đường sáng hơn cho đất nước.
- Cuộc trò chuyện giữa anh Thành và anh Lê đã cho thấy sự khác biệt giữa những con người chỉ lo cho bản thân và những người mang trong mình khát vọng vì dân tộc.
3. Nghệ thuật của đoạn trích
- Xây dựng tình huống đối thoại hợp lý: Cuộc trò chuyện tưởng như xoay quanh công việc, nhưng lại dẫn đến vấn đề
ý thức dân tộc và con đường cứu nước.
- Sử dụng hình ảnh ẩn dụ đặc sắc: Ánh sáng của các loại đèn tượng trưng cho sự phát triển của các quốc gia và sự
tìm kiếm con đường cứu nước.
- Ngôn ngữ tự nhiên, dễ hiểu: Nhân vật anh Thành nói chuyện mộc mạc nhưng sâu sắc, giúp bộc lộ tư tưởng lớn
lao.
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Câu 1:
Tìm các vế câu trong mỗi câu ghép dưới đây:
b) Trời vẫn còn lạnh lắm và những thân cây vẫn còn run rẩy.
THEO NGUYỄN PHAN HÁCH
Câu 2:
Giới thiệu một tác phẩm (câu chuyện hoặc bài thơ, bài văn, bài báo, vở kịch) mà em đã đọc về lòng yêu nước và những công dân gương mẫu
Gợi ý
– Việt sử giai thoại (Nguyễn Khắc Thuần)
– Danh nhân đất Việt (Văn Lang, Quỳnh Cư, Nguyễn Anh)
– Kể chuyện Bác Hồ (Nhiều tác giả)
– Tuyển tập truyện ngắn hay dành cho thiếu nhi (Nhiều tác giả)
– Dòng Lô xanh thẳm (Đỗ Hàn)
Câu 3:
Em hãy đóng vai cô chủ tiệm tạp hoá, kể lại một đoạn trong bài đọc Cậu bé và con heo đất.
Câu 4:
Dựa vào nội dung Bài đọc 1, hãy phát biểu cảm nghĩ của em về việc làm của cậu bé trong câu chuyện.
Câu 5:
Giới thiệu một tác phẩm (câu chuyện hoặc bài thơ, bài văn, bài báo, vở kịch) mà em đã đọc về học và hành
Câu 6:
Giới thiệu một tác phẩm (câu chuyện hoặc bài thơ, bài văn, bài báo, vở kịch) mà em đã đọc về việc phân xử, giải quyết các tình huống bất đồng trong cuộc sống.
Câu 7:
Tìm câu ghép trong mỗi đoạn văn dưới đây. Các về câu được nối với nhau bằng cách nào?
b) Mới đây thôi, đồng lúa phơi một màu vàng chanh; còn bây giờ, nó đã rực lên màu vàng cam rồi. Mặt Trời từ từ trôi về phía những dãy núi mờ xa. Dường như đồng lúa và Mặt Trời đang có một sự đua tài thầm kín nào đấy. Mặt Trời càng xuống thấp, cánh đồng càng dâng lên.
NGUYỄN TRỌNG TẠO
Câu 8:
Các vế câu ghép dưới đây được nối với nhau bằng cách nào?
b) Chúng tôi đi đến đâu, rừng rào rào chuyển động đến đấy.
Theo NGUYỄN PHAN HÁCH
Câu 9:
Các vế câu ghép dưới đây được nối với nhau bằng cách nào?
d) Mây đen đang ùn ùn kéo đến: mưa sắp xuống rồi.
THÁI AN
Câu 10:
Cậu bé và con heo đất
Trong một lần theo ba lên thị xã, Hải mua được con heo đất. Con heo trông tròn xoay, ngộ nghĩnh, lại giữ được tiền nên các bạn trong xóm rất mê. Chẳng bao lâu, mỗi bạn đều mua một con và đua nhau để dành tiền tiết kiệm. Mỗi lần cho heo "ăn", Hải đều nhớ lời má dặn, ghi số tiền vào một cuốn sổ.
Sắp đến năm học mới, bụng chú heo đã đầy ăm ắp. Hải định mổ heo, lấy tiền mua quần áo mới. Nhưng mấy ngày qua, xem truyền hình, em thương các bạn nhỏ ở vùng lũ lụt quá. Thấy các cô bác trong xã đang quyên góp tiền hỗ trợ người dân bị thiên tai, Hải cũng xin ba mà cho mổ heo, lấy tiền để đóng góp.
Nhưng khi đập bể heo, em thấy lạ quá: đếm đi đếm lại vẫn dư ra gần ba trăm nghìn. Lại có nhiều tờ hai mươi nghìn, năm mươi nghìn. Tiền mà Hải nhờ heo giữ giúp thường chỉ là tiền lẻ. Không lẽ ba mà cũng bỏ tiền tiết kiệm vào bụng heo? Hay có cô tiên thấy Hải ngoan nên thưởng cho em?
Nghĩ mãi, Hải chợt giật mình nhớ ra: Hôm mua con heo đất, em chọn đi chọn lại mãi. Cuối cùng, vì thích một con heo trên một quầy hơn những con trong quầy nên em đã lấy nó. Lỡ nó là heo đất của con cô chủ tiệm vô ý để trên mặt quầy thì sao nhỉ?
Thế rồi một buổi sáng, tiệm tạp hoá có hai vị khách ghé thăm. Đó là Hải được ba đưa đến tận nơi để trả lại số tiền không phải của em. Cô chủ tiệm rất cảm động vì chuyện xảy ra đã rất lâu mà cậu bé vẫn còn nhớ. Cô cũng cảm động hơn nữa khi được biết Hải sẽ đem toàn bộ số tiền tiết kiệm ủng hộ các bạn nhỏ ở vùng lũ lụt. Cô đưa thêm mấy trăm nghìn, nhờ Hải giúp cô gửi đến đồng bào bị thiên tai.
Theo PHAN ANH HOAN
Tìm chi tiết cho thấy Hải là một cậu bé rất hồn nhiên.
Câu 11:
Giới thiệu một tác phẩm (câu chuyện hoặc bài thơ, bài văn, bài báo, vở kịch) mà em đã đọc ở nhà về vẻ đẹp của thiên nhiên hoặc của con người, cuộc sống quanh em.
Gợi ý
– Ai dậy sớm (Võ Quảng)
– Dạt dào sông nước (Nguyễn Như Mai, Nguyễn Quốc Tín, Nguyễn Huy Thắng)
– Chậm lại nào (Nhiều tác giả)
– Câu chuyện của cây xanh (Hoàng Phương Thuý, Chu Đức Thắng)
Câu 12:
Nêu ý kiến của em về vấn đề “Nên hay không nên cho học sinh lớp 5 đi xe đạp tới trường?”.
Câu 13:
Mầm non
Dưới vỏ một cành bàng
Còn một vài lá đỏ
Một mầm non nhỏ nhỏ
Còn nằm nép lặng im.
Mầm non mắt lim dim
Cố nhìn qua kẽ lá
Thấy mây bay hồi hả
Thấy lất phất mưa phùn
Rào rào trận lá tuôn
Rải vàng đầy mặt đất
Rừng cây trông thưa thớt
Thấy chỉ cội với cành
Một chú thỏ phóng nhanh
Chạy nấp vào bụi vắng
Và tất cả im ắng
Từ ngọn cỏ làn rêu...
Chợt một tiếng chim kêu:
– Chíp chiu chiu! Xuân đến!
Tức thì trăm ngọn suối
Nổi róc rách reo mừng
Tức thì ngàn chim muông
Nổi hát ca vang dậy.
Mầm non vừa nghe thấy
Vội bật chiếc vỏ rơi
Nó đứng dậy giữa trời
Khoác áo màu xanh biếc...
VÕ QUẢNG
Từ “mầm non” trong bài thơ được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển ? Em hãy đặt một câu có từ "mầm non" được dùng theo nghĩa khác với nghĩa trong bài thơ
Câu 14:
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Đầu năm học mới, chúng em được học bài thơ Khi bé Hoa ra đời của nhà thơ Nguyễn Đức Mậu. Ngay từ đầu, lời thơ dịu dàng, âu yếm đã cuốn hút em. Em yêu những cánh cô nhẹ nhàng bay vào giấc ngủ, đậu trên vành nôi của em bé theo lời ru của mẹ. Em yêu đôi bàn tay của mẹ đan len thành áo, lấy bông làm tấm gối êm. Thật thú vị khi thấy những cánh bướm và trái cây chín hồng in trên gối, trên chăn, trên áo quần của bé như cũng từ bên ngoài bay vào với bé. Con búp bê bỗng trở thành một người bạn cầm quà đến chơi. Ông trăng trên trời, đám mây, ngọn gió ghé vào thăm, thì thầm kể cho bé biết bao điều mới lạ. Bài thơ không có câu nào tả em bé nhưng vẫn hiện lên hình ảnh em nằm trong nôi, như chiếc búp trên cành, nhận được biết bao tình yêu mến. Đọc bài thơ, em thấy yêu thêm em bé của mình ở nhà và hiểu thêm về tình thương yêu mà cha mẹ đã dành cho mỗi đứa con.
LÊ MINH THẢO
Đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc của người viết về điều gì?
Câu 15:
Trong những câu dưới đây, các từ mặt, xanh, chạy mang nghĩa gốc? Trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?
a) Mặt
– (1) Một buổi sáng, chúng tôi đến chỗ bác Tâm – mẹ của Thu – làm việc... Bác đội mũ, khăn trùm gần kín mặt, chỉ để hở mỗi cái mũi và đôi mắt.
– (2) Tôi và Thu ngắm mãi không biết chán những miếng và trên mặt đường.
