Tottochan bên cửa sổ kể câu chuyện về cô bé lớp một tên là Tottochan, cô bé chuyển trường ngay sau khi nhập học vài ngày vì bị “đuổi học”. May mắn thay, mẹ đã tìm được cho cô bé một ngôi trường mới tên là Tomoe. Tottochan thích trường mới lắm vì cái trường có cái cổng “từ dưới đất mọc lên”, rồi những lớp học bằng toa xe điện.

– VB gồm đoạn sa-pô và ba phần: phần 1 (đoạn 1, đoạn 2); phần 2 (đoạn 3 — đoạn 8); phần 3 (hai đoạn cuối).

– Nội dung:

+ Sa-pô: nêu sự phổ biến của tác phẩm qua số lượng phát hành và sự yêu thích của người đọc.

+ Phần 1: giới thiệu tác giả, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm.

+ Phần 2: tóm tắt nội dung cuốn sách, nêu ấn tượng của người viết về cuốn sách

+ Phần 3: sự phổ biến của cuốn sách trên toàn thế giới và ý kiến của người viết về giá trị của cuốn sách.

- Đoạn văn được trình bày theo cách diễn dịch, trong đó, câu chủ đề là câu đầu tiên của đoạn: Từ đây, hành trình đến trường của Totto-chan trở thành những ngày tháng thú vị, không còn bị mọi người chê trách như ở trường cũ. Các câu còn lại bổ sung, làm rõ ý cho câu chủ đề.

– Thông tin cơ bản của VB: giới thiệu câu chuyện về cô bé Totto-chan và cách giáo dục ở ngôi trường Tô-mô; ý nghĩa nhân văn trong cách giáo dục của thầy hiệu trưởng và ngôi trường này: giáo dục dựa trên tình yêu thương và tôn trọng trẻ.

– Thông tin ấy được thể hiện qua nhiều chi tiết, ví dụ: ngôi trưởng có các toa tàu, chi tiết giải thích thành ngữ “bên cửa sổ”, chi tiết thầy hiệu trưởng lắng nghe câu chuyện của Totto-chan, HS được tham gia nhiều hoạt động, HS không bị chê trách, la rầy, lời khen tặng của thầy hiệu trưởng cho Tốt-to-chan, ảnh minh hoạ bìa sách...

- Việc đưa hình ảnh bìa sách vào văn bản giúp học sinh cảm nhận được hình ảnh cô bé Totto-chan, tăng sức thu hút với người đọc.

- Tác giả viết văn bản này nhằm mục đích giới thiệu cuốn sách và lan tỏa ý nghĩa của phương pháp giáo dục trẻ em rất tiến bộ của thầy hiệu trưởng trường Tô-mô.

- Những đặc điểm của văn bản góp phần đạt được mục đích này là: (1) cấu trúc VB; (2) sự kết hợp giữa phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ; (3) sự kết hợp giữa phương thức thuyết minh và tự sự.