- Công dân bình đẳng về quyền và nghĩa vụ:

+ Công dân bình đẳng về quyền. Bất kì công dân nào nếu có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật đều được hưởng các quyền công dân.

+ Công dân bình đẳng về nghĩa vụ như: tuân theo Hiến pháp và pháp luật; nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc; nghĩa vụ bảo vệ môi trường, nghĩa vụ nộp thuế,...

+ Quyền và nghĩa vụ của công dân không bị phân biệt, đối xử bởi lí do dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, thành phần và địa vị xã hội. Pháp luật không thừa nhận đặc quyền, đặc lợi của bất kì đối tượng, tầng lớp nào.

- Công dân bình đẳng về trách nhiệm pháp lí:

+ Bình đẳng về trách nhiệm pháp lí là bất kì công dân nào vi phạm pháp luật đều phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm của mình và phải bị xử lí theo quy định của pháp luật, không phân biệt đó là người có chức, có quyền, có địa vị xã hội hay là một công dân bình thường, không phân biệt giới tính, tôn giáo,...

+ Khi công dân vi phạm pháp luật với tính chất và mức độ vi phạm như nhau, trong một hoàn cảnh như nhau thì từ người lãnh đạo cho đến người lao động bình thường đều phải chịu trách nhiệm pháp lí như nhau, không phân biệt đối xử.

♦ Yêu cầu a) Trong trường hợp 1, các bạn học sinh lớp 12 đã được hưởng quyền bình đẳng về học tập, nghĩa là bình đẳng về quyền, vì đều được đăng kí tham gia tuyển sinh vào đại học theo nguyện vọng cá nhân.

♦ Yêu cầu b) Ở trường hợp 2, việc anh Kiên và chị Hạnh cùng được cấp giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh là thể hiện bình đẳng trong việc hưởng quyền tự do kinh doanh của công dân.

♦ Yêu cầu c) Trong tình huống 1, cơ quan thuế không chấp nhận đề nghị của bà V được chậm nộp thuế là để đảm bảo bình đẳng về nghĩa vụ nộp thuế của công dân theo quy định của pháp luật.

♦ Yêu cầu d) Đồng ý với ý kiến của bạn Q trong tình huống 2, vì mọi công dân trong độ tuổi đều phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự. Việc bố của K nộp thuế là thực hiện nghĩa vụ nộp thuế của người kinh doanh, còn K cũng như Q và P đều phải thực hiện đăng kí nghĩa vụ quân sự, thực hiện đúng nghĩa vụ công dân, không phân biệt.

♦ Yêu cầu a)

- Bà X, bà Y ở thông tin 3, bị cáo C và D ở thông tin 4 đều bị xử lí do vi phạm pháp luật, vì bất kì người nào vi phạm pháp luật đều phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm của mình, không phân biệt.

- Việc Đội quản lí thị trường huyện T ở thông tin 3 và Toà án nhân dân tỉnh V ở thông tin 4 xử phạt những người vi phạm pháp luật đã thể hiện công dân bình đẳng về trách nhiệm pháp lí.

♦ Yêu cầu b) Công dân bình đẳng về trách nhiệm pháp lí có nghĩa là bất kì người nào vi phạm pháp luật đều phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm của mình theo quy định của pháp luật.

♦ Yêu cầu a) Quy định ưu tiên tuyển sinh đại học cho học sinh người dân tộc thiểu số là thể hiện quyền bình đẳng của công dân trước pháp luật, vì trong trường hợp này quyền bình đẳng thể hiện ở chỗ học sinh người dân tộc thiểu số được bình đẳng về cơ hội học tập để có cơ hội được học đại học như học sinh người dân tộc Kinh; nếu không được ưu tiên cộng điểm thì học sinh người dân tộc thiểu số sẽ khó có cơ hội được học đại học, sẽ bị thiệt thòi dẫn đến bất bình đẳng trong việc thực hiện quyền học tập.

♦ Yêu cầu b) Ở trường hợp 2, quyền bình đẳng của công dân thể hiện ở chỗ cả anh Thành và anh Tài đều được đối xử như nhau khi đăng kí thành lập doanh nghiệp, đều được cấp giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh, không phụ thuộc vào vốn điều lệ và địa bàn hoạt động.

♦ Yêu cầu c) Quyền bình đẳng có ý nghĩa quan trọng đối với mỗi con người, vì nó tạo điều kiện cho con người được phát triển đầy đủ, toàn diện, có điều kiện và khả năng thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình.

- Đáp án đúng: A. Vì ông G và ông H tuy có điều kiện, hoàn cảnh khác nhau, nhưng nộp hồ sơ kinh doanh đều được cấp giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh. Điều này thể hiện bình đẳng trong việc hưởng quyền tự do kinh doanh của công dân.

- Tình huống a.

+ Không đồng ý với ý kiến của một số bạn lớp 12A khi cho rằng các bạn HS lớp 12B không có quyền bình đẳng với nhau trong học tập.

+ Vì: quyền bình đẳng của HS đã được thể hiện ở quyền dự thi tốt nghiệp trung học phổ thông và đăng kí dự tuyển vào đại học mà không bị phân biệt đối xử. Còn việc trúng tuyển hay không trúng tuyển lại tuỳ thuộc vào số điểm quy định, nghĩa là phụ thuộc vào khả năng thực hiện quyền của mỗi người.

Tình huống b.

+ Hành vi xử phạt của Thanh tra y tế là thể hiện không đúng về quyền bình đăng của công dân về trách nhiệm pháp lí.

+ Việc Thanh tra y tế không xử phạt chị C làm ảnh hưởng đến tính nghiêm minh của pháp luật, tạo tiền lệ xấu cho việc thực hiện pháp luật của các cơ quan nhà nước và công dân.

(*) Tham khảo: Bản thân em đã thực hiện một số hoạt động thể hiện quyền bình đẳng của công dân. Ví dụ như:

+ Trong kì thi tuyển sinh vào lớp 10, em đã đăng kí dự thi vào ngôi trường mà bản thân em yêu thích.

+ Khi đăng kí tổ hợp môn học, em đăng kí lựa chọn các môn học phù hợp với sở thích và năng lực của bản thân,…

(*) Gợi ý: Lập kế hoạch tuyên truyền.

+ Nêu rõ mục đích tuyên truyền; tuyên truyền cho những đối tượng nào.

+ Hình thức tuyên truyền: tranh ảnh; áp phích; bài viết; thuyết trình;...

+ Nội dung tuyên truyền: Về quyền bình đẳng của công dân trong một số lĩnh vực cụ thể (HS chọn lĩnh vực tuyên truyền phù hợp với đối tượng tuyên truyền).

+ Xác định rõ thời gian, địa điểm

(*) Sản phẩm tham khảo: Tờ gấp tuyên truyền pháp luật về “Bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị”