Trên động cơ phải có hệ thống bôi trơn và hệ thống làm mát vì:

- Hệ thống bôi trơn đưa dầu bôi trơn đến các bề mặt ma sát để thực hiện bôi trơn làm giảm ma sát, mài mòn và tăng tuổi thọ của chi tiết máy.

- Hệ thống làm mát giữ cho nhiệt độ các chi tiết của động cơ không vượt quá giới hạn cho phép khi làm việc.

* Các bộ phận chính hệ thống bôi trơn:

- Cac te dầu

- Bơm dầu

- Đường dẫn dầu

- Bầu lọc dầu

- Van

* Nguyên lí làm việc

Bơm hút dầu từ cac te, qua bầu lọc thô để lọc và đưa đến đường dầu chính. Sau đó, dầu được đưa đến bôi trơn các bề mặt ma sát như ổ trục khuỷu, ổ trục cam, thành xilanh… rồi quay trở về cacte sau khi qua bầu lọc tinh.

* Các bộ phận chính hệ thống làm mát:

- Bơm nước

- Két nước

- Quạt gió

- Van hằng nhiệt

- Đường ống nước

* Nguyên lí làm việc:

Bơm hút nước từ két qua đường nước vào làm mát tới áo nước trong thân máy làm mát xilanh, làm mát nắp mấy đến van hằng nhiệt.

+ Nếu nhiệt độ nước thấp, van hằng nhiệt mở nước theo đường tắt về bơm.

+ Nếu nhiệt độ nước quá cao, van hằng nhiệt mở thông két nước.

Sau đó, nước tiếp tục đi làm mát.

* Các bộ phận chính của hệ thống làm mát bằng không khí: cánh tản nhiệt, quạt gió, bản hướng gió, vỏ, cửa gió ra.

* Nguyên lí

Khi động cơ làm việc, nhiệt từ các chi tiết cần làm mát được truyền đến các cánh tản nhiệt và tản ra ngoài không khí.

Cần lọc dầu qua bầu lọc trước khi đi bôi trơn để giúp dầu sạch hơn, đảm bảo chất lượng dầu.

Để làm mát nước tại két, quạt gió là quạt hút

Phải định kì thay dầu bôi trơn và bổ sung nước làm mát cho động cơ vì trong thời gian hoạt động, lượng dầu bôi trơn và nước sẽ hao hụt đáng kể. Cùng với đó là dầu bôi trơn và nước sẽ kéo theo mạt sắt gây bẩn, giảm chất lượng làm mát và bôi trơn.