Đáp án đúng là: A

Tập tính là chuỗi phản ứng của động vật trả lời kích thích từ môi trường (bên trong hoặc bên ngoài cơ thể). Nhờ đó, động vật thích ứng với môi trường, duy trì nòi giống và tồn tại.

Đáp án đúng là: C

Tập tính bẩm sinh là loại tập tính sinh ra đã có, mang tính bản năng, không bị thay đổi theo thời gian, được di truyền từ thế hệ trước và đặc trưng cho loài.

Đáp án đúng là: B

A. Sai. Tập tính học được là tập tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể.

B. Đúng. Sự phát triển của hệ thần kinh và tuổi thọ của động vật càng cao thì loại tập tính học được càng nhiều và phức tạp.

C. Sai. Tập tính học được mang tính đặc trưng cho từng cá thể.

D. Sai. Tập tính học được không có khả năng di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Đáp án đúng là: D

Tập tính hỗn hợp là loại tập tính bẩm sinh nhưng được phát triển và hoàn thiện trong đời sống cá thể thông qua quá trình học tập. Đây là loại tập tính trung gian giữa tập tính bẩm sinh và tập tính học được.

Đáp án đúng là: D

D. Sai. Sư tử đực chiến đấu để đánh đuổi các con đực lạ ra khỏi lãnh thổ của nó là tập tính bảo vệ lãnh thổ.

Đáp án đúng là: C

Các tập tính đúng là: (2), (3), (4).

Tập tính xã hội thể hiện ở các loài động vật sống theo bầy đàn như ong, kiến, mối, sư tử,… Tập tính xã hội bao gồm nhiều loại, trong đó đáng chú ý là tập tập tính thứ bậc, tập tính vị tha, tập tính hợp tác,… để đảm bảo trật tự trong bầy đàn cũng như hỗ trợ nhau trong kiếm ăn, săn mồi hoặc chống lại kẻ thù.

Đáp án đúng là: D

Các phát biểu đúng là: (1), (3), (4), (5).

(2) Sai. In vết là dạng tập tính dễ quan sát thấy ở các con non như gà, vịt, ngỗng, chim,…

Đáp án đúng là: A

Các phát biểu đúng là: (1), (2).

(3) Sai. Kết quả của giai đoạn tiếp nhận là thông tin từ môi trường được tiếp nhận bởi các giác quan và truyền về não bộ.

(4) Sai. Nhờ có tư duy, con người có thể sử dụng thông tin đã ghi nhớ trong những trường hợp cụ thể, đồng thời tích luỹ thêm những thông tin và kinh nghiệm mới.

(5) Sai. Nhờ có quá trình học tập mà con người có được sự hiểu biết, hình thành và phát triển được các kĩ năng, thái độ, hành vi,… đặc biệt là hình thành được nền văn hoá xã hội loài người mà không có ở bất kì loài động vật nào khác.

Đáp án đúng là: D

Các ví dụ là ứng dụng của tập tính trong an ninh, quốc phòng: (2), (4).

(1) Sai. Dùng pheromone để dẫn dụ côn trùng là ứng dụng của tập tính trong trồng trọt.

(3) Sai. Dùng bù nhìn để xua đuổi các loài chim, thú phá hoại mùa màng là ứng dụng của tập tính trong trồng trọt.

Chứng minh tập tính chỉ có ở giới Động vật mà không có ở các giới sinh vật khác:

- Động vật luôn phải tiếp xúc với môi trường xung quanh, chúng nhận biết những tín hiệu và kích thích từ môi trường nhờ các cơ quan cảm giác và phản ứng đáp trả lại các kích thích đó. Cơ thể muốn thực hiện hoạt động để đáp ứng với các kích thích thì phải có sự vận động nhờ các cơ quan vận động và các tuyến để tạo ra những phản ứng nhất định.

- Tập tính là một chuỗi hoạt động đa dạng và phức tạp. Để thực hiện một chuỗi các hoạt động phức tạp thì cơ thể sống cần một cơ quan điều khiển thống nhất là hệ thần kinh. Do đó, cơ chế hình thành tập tính, điều khiển tập tính chính là cơ chế hoạt động của hệ thần kinh; gồm có cơ quan tiếp nhận kích thích, cơ quan điều khiển và cơ quan vận động. Tất cả các yếu tố này chỉ có ở động vật.

Các tập tính ở động vật bậc thấp chủ yếu là tập tính bẩm sinh vì: Động vật bậc thấp có số lượng tế bào thần kinh ít, hoạt động thần kinh còn đơn giản nên các phản ứng thường đơn giản. Mặt khác, tuổi thọ của chúng thường thấp nên không đủ thời gian để học tập và rút kinh nghiệm.

a) Nhận thức và giải quyết vấn đề;

b) Học qua giao tiếp xã hội;

c) In vết.

- Ưu điểm: Động vật sống thành bầy đàn có thể hỗ trợ nhau trong việc kiếm ăn, xây dựng và bảo vệ lãnh thổ, sinh sản, chăm sóc và bảo vệ con non. Ví dụ: Chó sói săn mồi bằng cách cả đàn rượt đuổi theo con mồi, sói đầu đàn vượt lên chặn con mồi để cả đàn về bắt mồi; những con ong thợ đảm nhận các công việc như xây tổ, kiếm ăn, chăm sóc con non, chiến đấu để bảo vệ tổ khi có kẻ xâm phạm.

- Nhược điểm: Khi số lượng cá thể trong đàn vượt quá sức chứa của môi trường dẫn đến sự cạnh tranh về thức ăn, nơi ở, dễ lây lan dịch bệnh,...

Kiến quân đội là loài mù bẩm sinh, chúng có thể nhận biết đường đi là nhờ tín hiệu pheromone do đồng loại tiết ra. Nếu con đầu đàn bị mất phương hướng và đi theo vòng tròn, các con kiến còn lại trong đàn sẽ liên tục đi theo dựa vào tín hiệu pheromone dẫn đến cả đàn sẽ mắc kẹt trong vòng tròn đó. Do có tập tính xã hội rất cao nên chúng cứ di chuyển liên tục theo đàn cho đến khi chết vì kiệt sức.

Tín hiệu kích thích cá đực bộc lộ hành vi hung dữ là màu đỏ vì cá chỉ tấn công vật màu đỏ hoặc cá đực có phần bụng màu đỏ, không tấn công cá cái hay cá đực không có bụng màu đỏ.

Thí nghiệm: Chuẩn bị các mô hình cá ba gai lưng có kích thước và hình dạng khác nhau, trong đó, có mô hình được sơn màu đỏ ở phần bụng và mô hình không được sơn màu đỏ. Thả lần lượt các mô hình này vào trong bể nuôi cá ba gai lưng đực và quan sát phản ứng của nó. Kết quả: Cá đực có phản ứng mạnh mẽ với các mô hình được sơn màu đỏ ở phần bụng → chứng tỏ tín hiệu kích thích cá đực bộc lộ hành vi hung dữ là màu đỏ chứ không phải hình dạng cá.