Nguyên nhân khiến nhiều bệnh truyền nhiễm sau khi xuất hiện đã lan truyền với tốc độ nhanh chóng:

- Do điều kiện môi trường tự nhiên: Mưa nhiều, khí hậu ẩm ướt, nhiều cây cối rậm rạp; ô nhiễm môi trường.

- Do con người: Nơi ở, nơi làm việc không sạch sẽ; thói quen sinh hoạt hằng ngày chưa đúng; không đảm bảo vệ sinh ăn uống; vệ sinh giao tiếp với người bệnh không đúng cách; vệ sinh cơ thể không đúng cách; không tiêm ngừa đầy đủ.

- Không phải khi tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể thì chúng ta chắc chắn sẽ mắc bệnh.

- Giải thích: Khả năng gây bệnh của các tác nhân gây bệnh phụ thuộc vào một số yếu tố sau: có con đường lây nhiễm thích hợp, có độc lực đủ mạnh và sức đề kháng của cơ thể (đặc điểm di truyền, độ tuổi, tình trạng sức khoẻ). Do đó, nếu một tác nhân xâm nhập vào cơ thể mà con đường lây nhiễm không thích hợp hoặc độc lực của tác nhân không đủ mạnh để vượt qua hàng rào bảo vệ của cơ thể thì tác nhân đó cũng không thể khiến cơ thể mắc bệnh.

Sự bùng nổ dân số gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng như tăng mức độ ô nhiễm môi trường, chất lượng đời sống của con người bị suy giảm, mật độ dân số tăng khiến cơ hội tiếp xúc giữa những cá thể tăng lên → tốc độ lây lan của các tác nhân gây bệnh từ người sang người cao → dịch bệnh lây lan một cách nhanh chóng.

Các tác nhân lây nhiễm qua đường hô hấp có thể xâm nhập từ môi trường vào cơ thể người thông qua sol khí hoặc lây từ người bệnh sang người lành qua tiếp xúc với dịch tiết của người bệnh hoặc sol khí thoát ra khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện, khạc nhổ,... Do đó, ở những nơi tập trung đông người, các tác nhân gây bệnh qua đường hô hấp dễ lây từ người này sang người khác.

Một số ví dụ về việc bảo quản không đúng cách dẫn đến ô nhiễm, hư hỏng thực phẩm:

- Thực phẩm không được che đậy kĩ càng khi chưa sử dụng.

- Bảo quản thực phẩm sống và chín chung với nhau.

- Thực phẩm không được bảo quản ở nơi có điều kiện phù hợp: để thức ăn thừa qua đêm ở bên ngoài, bảo quản thịt cá dài ngày trong ngăn mát tủ lạnh,…

Ý nghĩa của việc kiểm tra sức khoẻ trước khi tham gia hiến máu:

- Đảm bảo người tham gia hiến máu có sức khoẻ tốt, đủ điều kiện để hiến máu, cơ thể không bị suy nhược hay giảm huyết áp sau khi hiến máu.

- Sàng lọc các tác nhân gây bệnh qua đường máu như virus viêm gan B, viêm gan C, HIV, giang mai,… → Đảm bảo nguồn máu an toàn cho người được truyền máu.

- Trẻ em thường có nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm như: cúm, sởi, tay – chân – miệng, sốt xuất huyết,…

- Nguyên nhân trẻ dễ mắc các bệnh trên là do trẻ em có sức đề kháng kém, trẻ tiếp xúc với nhiều người ở những nơi công cộng (như khu dân cư, nhà trẻ, trường học,...), chế độ dinh dưỡng chưa đảm bảo, chưa có ý thức trong việc giữ vệ sinh cá nhân cũng như nơi ở,...