- Lãnh thổ tựa như bán đảo được ngăn cách với châu Á bởi dãy U-ran, có 3 mặt giáp biển.

- Khí hậu chủ yếu là kiểu ôn đới và có sự phân hóa đa dạng.

* Châu Âu tiếp giáp với:

+ Biển: Địa Trung Hải, biển Ca-xpi, biển Đen, biển Ban-tich, biển Bắc, biển Na-uy,…

+ Đại dương: Bắc Băng Dương và Đại Tây Dương.

+ Châu lục: châu Á.

* Đặc điểm hình dạng và kích thước châu Âu:

- Hình dạng: lãnh thổ châu Âu trông tựa như một bán đảo lớn của lục địa Âu - Á kéo dài về phía Tây Nam.

- Kích thước: châu Âu có diện tích trên 10 triệu km², chiếm 6,8 % diện tích đất liền Trái Đất.

* Các dãy núi và các đồng bằng lớn của châu Âu:

- Các dãy núi chính: dãy Xcan-đi-na-vi, dãy An-pơ, dãy U-ran, dãy Ban-căng, dãy Cac-pat, dãy An-pơ Đi-ma-rich, dãy A-pen-nin, dãy Py-rê-nê.

- Các đồng bằng lớn: đồng bằng Pháp, đồng bằng Đông Âu, đồng bằng trung lưu Đa-nuyp, đồng bằng hạ lưu Đa-nuyp.

* Đặc điểm các khu vực địa hình chính của châu Âu

- Gồm 2 khu vực địa hình chính:

+ Khu vực đồng bằng: chiếm 2/3 diện tích và phân bố chủ yếu ở phía đông với đặc điểm là một miền đồi lượn sóng thoải, xen kẽ vùng đất thấp hoặc thung lũng rộng.

+ Khu vực miền núi:

 Núi già: ở phía Bắc và vùng trung tâm, chủ yếu là núi trung bình và núi thấp với những đỉnh tròn, sườn thoải.

 Núi trẻ: ở phía nam chủ yếu là các dãy núi trẻ có độ cao trung bình, núi cao trên 2000m chỉ chiếm 1,5 % diện tích lãnh thổ. Điển hình là dãy An-pơ cao đồ sộ nhất châu Âu.

Sự phân hóa khí hậu ở Châu Âu: có sự phân hóa đa dạng và nằm trong ba đới khí hậu chính.

- Đới khí hậu cực và cận cực: chiếm một  dải hẹp ở Bắc Âu, có mùa đông không quá lạnh, mùa hạ mát và ẩm. Lượng mưa trong năm ít.

- Đới khí hậu ôn đới: chiếm phần lớn lãnh thổ, gồm Tây Âu, Trung Âu và Đông Âu. Khí hậu có sự phân hóa rõ rệt:

+ Khu vực Tây và Trung Âu: có khí hậu ôn đới hải dương do chịu ảnh hưởng dòng biển nóng Bắc Đại Tây Dương kết hợp gió Tây ôn đới,mùa hạ mát, mùa đông không lạnh lắm, mưa quanh năm với lượng mưa tương đối lớn.

+ Khu vực Đông Âu: có khí ôn đới lục địa lạnh, khô và ít mưa do chịu ảnh hưởng của gió Tây ôn đới.

- Đới khí hậu cận nhiệt đới: nằm ở Nam Âu với kiểu khí hậu cận nhiệt địa trung hải có mùa hạ nóng, khô; mùa đông không lạnh lắm mưa nhiều.

Các đới thiên nhiên phân hóa theo ba đới rõ rệt:

- Đới lạnh: phân bố ở Bắc Âu, thực vật chủ yếu là rêu và địa y, động vật rất nghèo về thành phần loài chủ yếu là chuột Len-mút, chó sói, chồn,…

-  Đới ôn hòa: phần lớn bán đảo Xcan-đi-na-vi, Tây Âu, Trung Âu và một phần ở Đông Âu. Thực vật thay đổi từ tây sang đông: ven biển phía tây có rừng lá rộng, rừng hỗn hợp vào sâu trong nội địa là rừng lá kim, thảo nguyên. Động vật có nai sừng tấm, sóc, gấu nâu…

- Đới nóng: chủ yếu khu vực Nam Âu, ven Địa Trung Hải. Thực vật chủ yếu là rừng thưa và cây bụi lá cứng như sồi, nguyệt quế… Động vật: các loài bò sát: thằn lằn, rùa, nhím,…

Do càng đi sâu vào trong nội địa càng xa biển, ảnh hưởng của dòng biển nóng Bắc Đại Tây Dương và gió Tây ôn đới càng giảm, lượng mưa càng giảm đi và nhiệt độ càng tăng cao.

Sông Von-ga nằm ở miền tây nước Nga là con sông dài nhất châu Âu, với độ dài 3.690 km, tạo thành nền tảng của hệ thống sông lớn nhất ở châu Âu. Sông Von-ga có nhiều sông nhánh, hệ thống sông này có vai trò đảm bảo tưới tiêu cho một số khu vực dân cư sinh sống. Mỗi năm sông sẽ bị đóng băng 3 tháng gần như trên toàn bộ chiều dài của nó. Tính riêng vùng châu thổ sông Von-ga đã có chiều dài 160 km. Sông bắt nguồn từ vùng đồi Valdai ở cao độ 225 m(740 ft) trên mực nước biển ở phía tây bắc Moskva và cách Sankt-Peterburg khoảng 320 km về phía đông nam, sông Von-ga chảy về phía đông, qua các tỉnh và thị thành như Tver, Dubna, Yaroslavl, Nizhny Novgorod, Kazan. Từ đây nó chuyển hướng về phía nam, chảy qua Tolyatti, Samara và Volgograd để sau đó đổ vào biển Caspi ở phía dưới Astrakhan với cao độ 28 mét dưới mực nước biển.