Thanh nam châm khi treo tự do luôn chỉ hướng Bắc - Nam vì Trái Đất là một nam châm khổng lồ, tương tác với kim nam châm.

Thanh nam châm khi treo tự do luôn chỉ hướng Bắc - Nam vì:

- Bản thân Trái Đất là một "thanh nam châm khổng lồ".

- Thanh nam châm khi treo tự do sẽ chịu ảnh hưởng của từ trường Trái Đất và lệch về phía hai cực.

Trên Hình 20.3, ta thấy Việt Nam nằm trong vùng màu vàng nên có từ trường tương đối mạnh.

a) Điểm giống nhau giữa đường sức từ của Trái Đất và đường sức từ của một nam châm thẳng:

- Đều là những đường cong khép kín nối từ cực này sang cực kia.

- Hướng của đường sức từ tuân theo quy ước: đi vào ở cực Nam và đi ra ở cực Bắc.

b) Các cực địa từ và các cực địa lí được xác định:

- Cực Bắc địa từ và cực Nam địa từ nằm trên trục từ của Trái Đất

- Cực Bắc địa lí và cực Nam địa lí nằm trên trục quay của Trái Đất.

- Trục từ và trục quay của Trái Đất không trùng nhau.

Nhận xét: Các cực này đều không trùng nhau.

Khi sử dụng la bàn, ta phải để la bàn xa các nam châm hoặc vật có từ tính để tránh từ trường của chúng ảnh hưởng trực tiếp đến việc xác định hướng của la bàn, gây ra sai sót.

Kim la bàn chỉ gần đúng với hướng Bắc chứ không trùng khớp hoàn toàn với cực Bắc của trục Trái Đất vì nó còn bị ảnh hưởng bởi từ trường của Trái Đất (trục quay của Trái Đất và trục từ không trùng nhau).

Các bước tiến hành xác định hướng của cổng nhà em:

- Đặt la bàn trên mặt phẳng nằm ngang. Chờ cho kim la bàn đứng yên, xoay la bàn sao cho vạch số 0 trùng với cực Bắc của kim nam châm.

- Đọc giá trị của góc hợp bởi hướng của cổng cần xác định và hướng Bắc trên la bàn.

Một số hiện tượng chứng tỏ Trái Đất có từ trường:

- Kim nam châm luôn chỉ theo hướng Nam - Bắc.

- Hiện tượng cực quang

- …

Độ lớn của từ trường Trái Đất tại xích đạo nhỏ hơn độ lớn của nó tại Bắc cực vì:

- Càng về hai cực, các đường sức từ càng mau nên từ trường càng mạnh.

- Càng về phía xích đạo, các đường sức từ càng thưa nên từ trường càng yếu.