Mỗi môi trường đều có các phương thức khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên khác nhau:

- Môi trường xích đạo ẩm: hình thành các vùng trồng cà phê, ca cao, cao su, …

- Môi trường nhiệt đới: trồng kê, chăn nuôi dê, cừu theo hình thức chăn thả.

- Môi trường hoang mạc: phát triển chăn nuôi du mục, du lịch.

- Môi trường Địa Trung Hải: trồng cây ăn quả cận nhiệt và cây lương thực, khai thác xuất khẩu phốt phát, dầu mỏ,…

Con người đã khai thác tài nguyên đất, nước, rừng để hình thành các vùng trông cà phê, ca cao, cao su, cọ dầu,… để xuất khẩu, khai thác và xuất khẩu dầu mỏ, bô-xit,…

Cách thức con người khai thác thiên nhiên ở môi trường nhiệt đới:

- Khu vực khô hạn: người dân chủ yếu trồng kê, chăn nuôi dê, cừu theo hình thức chăn thả.

- Khu vực phía đông: mưa nhiều chủ yếu trồng cây ăn quả và cây công nghiệp xuất khẩu, chăn nuôi gia súc.

- Khu vực tập trung khoáng sản: con người tiến hành khai thác và chế biến để xuất khẩu.

Con người đã khai thác tài nguyên nước, sinh vật để phát triển chăn nuôi du mục.Tại ốc đảo, người dân trồng chà là, cam, chanh,…

Những nơi khoáng sản phong phú, trữ lượng lớn đã khai thác vàng, dầu mỏ, kim cương để xuất khẩu.

Một số quốc gia tận dụng cảnh quan hấp dẫn, độc đáo để thu hút khách du lịch.

Người dân đã khai thác đặc điểm thiên nhiên về nhiệt độ, lượng mưa, đất và sinh vật để trồng cây ăn quả cận nhiệt như nho, oliu, cam, chanh,… và trồng cây lương thực như lúa mì, ngô.

Tiến hành khai thác và xuất khẩu dầu mỏ, phốt phát,…

Nhiều giải pháp đã được đưa ra để hạn chế tình trạng hoang mạc hóa đó là sự hợp tác của các quốc gia trong việc xây dựng “Bức tường xanh vĩ đại”, rộng 15 km, dài 8 000 km, phủ tới 700 triệu ha đất khô cằn, nơi sinh sống của trên 230 triệu người.

Nguồn khoáng sản còn bị khai thác mạnh, nhỏ lẻ, trái phép; xuất khẩu khoáng sản dưới dạng nguyên liệu thô; công nghệ khai thác, chế biến còn lạc hậu, chậm được đổi mới... dẫn đến tổn thất, lãng phí nguồn tài nguyên không tái tạo quan trọng này. Bên cạnh đó, tài nguyên nước chưa được khai thác tổng hợp, phục vụ đa mục tiêu dẫn đến hiệu quả thấp; tình trạng thiếu nước theo mùa, cục bộ theo vùng còn nghiêm trọng; diện tích che phủ của rừng có tăng nhưng chất lượng rừng giảm, rừng tự nhiên xuống cấp mạnh; nguồn lợi thủy sản ngày càng suy giảm, năng suất, hiệu quả khai thác thấp…