Một số loại bệnh ở vật nuôi:

+ Dịch tả lợn;

+ Dịch tả trâu bò;

+ Bệnh dịch tả vịt;

+ Bệnh lỵ trên gia cầm;

+ Bệnh sưng phù đầu ở lợn;

+ Bệnh viêm thanh khí quản truyền nhiễm trên gà;

+ Bệnh tụ huyết trùng ở gia cầm;

+ Bệnh đầu đen...

+ Hình 10.1a: Suy nhược và gầy yếu

+ Hình 10.1b: bỏ ăn, nằm một chỗ, trên da nổi nhiều nốt đỏ bằng đồng xu

+ Hình 10.1c: Mệt mỏi, buồn ngủ.

+ Hình 10.1d: cơ thể phình to.

Bệnh ở vật nuôi xảy ra khi tồn tại ba yếu tố:

+ Tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể động vật

+ Động vật có sức đề kháng thấp

+ Môi trường bất lợi cho động vật và thuận lợi cho tác nhân gây bệnh.

Có hai loại tác nhân gây bệnh:

+ Tác nhân bên ngoài

+ Tác nhân bên trong cơ thể.

Bệnh truyền nhiễm gây tổn thất lớn cho ngành chăn nuôi vì bệnh truyền nhiễm thường lây lan nhanh thành dịch.

Các tác nhân gây bệnh của vật nuôi trong Hình 10.3

+ Hình 10.3a: Cơ học: chấn thương, tai nạn

+ Hình 10.3b + 10.3c + 10.3d + 10.3i: Sinh học: vi sinh vật, kí sinh trùng..

+ Hình 10.3e +10.3h: Lí học

+ Hình 10.3g: Hóa học

Những bệnh do tác nhân sinh học và hóa học gây ra có khả năng lây lan thành dịch.

Vai trò của phòng, trị bệnh cho vật nuôi trong chăn nuôi:

+ Đảm bảo phát triển chăn nuôi ổn định, bền vững

+ Cung cấp thực phẩm an toàn cho người tiêu dùng

+ Phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường sinh thái.

Các biện pháp phòng bệnh cho vật nuôi:

+ Tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine.

+ Chăm sóc tốt, cho ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng.

+ Vệ sinh, khử trùng chuồng trại, các thiết bị chăn nuôi, thức ăn, nước uống

+ Nhốt riêng vật nuôi ốm để theo dõi và điều trị để tránh lây lan.

+ Không bán và mổ thịt vật nuôi bị bệnh Không đưa vật nuôi ốm, chết và các chất thái của chúng ra môi trường khi chưa xử lí.

+ Không sử dụng thức ăn thừa, các thiết bị dụng cụ của vật nuôi ốm, chết khi chưa được sát trùng.

Khi vật nuôi bị bệnh, người nuôi cần trị bệnh cho vật nuôi, báo ngay cán bộ thú y đến khám và điều trị. Bác sĩ thú y sẽ căn cứ vào loại bệnh, mức độ bệnh và hiệu quả kinh tế mà đưa ra biện pháp xử lí thích hợp.

Những yêu cầu về vệ sinh trong chăn nuôi:

- Vệ sinh chuồng và dụng cụ chăn nuôi

- Vệ sinh thức ăn, nước uống trong chăn nuôi
- Vệ sinh thân thể vật nuôi
- Quản lí chất thải chăn nuôi.

Chuồng nuôi hợp vệ sinh là chuồng có điều kiện khí hậu (nhiệt độ, độ ẩm, độ chiếu sáng..) phù hợp cho vật nuôi, có địa điểm, hướng chuồng và kiểu chuồng phù hợp; chuồng và dụng cụ chăn nuôi được làm sạch hàng ngày, tiêu độc khử trùng trước và sau mỗi lứa nuôi hoặc khi có dịch bệnh.

Thức ăn, nước uống trong chăn nuôi đảm bảo vệ sinh là:

- Đúng chủng loại

- Đủ khối lượng

- Hợp vệ sinh

* Vệ sinh thân thể vật nuôi phải: tùy loại vật nuôi, giai đoạn phát triển và thời tiết để cho vật nuôi tắm, chải và vận động hợp lí.

* Ý nghĩa: Tắm, chải và vận động hợp lí nhằm làm sạch thân thể, phòng ngừa các bệnh ngoài da, tăng cường trao đổi chất và nâng cao sức khỏe.

* Quản lí chất thải chăn nuôi bao gồm phân, nước tiểu, thức ăn thừa, xác vật nuôi và các loại rác thải khác như túi nylon, chai lọ.. cần được thu gom, phân loại và xử lí đúng cách. Chất thải hữu cơ có thể được xử lí bằng phương pháp ủ làm phân bón (phân compost), phương pháp ủ khí sinh học (biogas) để tạo ra nhiên liệu, phương pháp nuôi trùn quế,..Các loại rác thải khác cần được gom vào nơi quy định để tiêu hủy.

* Ý nghĩa của việc quản lí chất thải chăn nuôi: góp phần phòng ngừa dịch bệnh cho vật nuôi, làm tăng thêm nguồn thu và hạn chế ô nhiễm môi trường.

Những công việc trong phòng và trị bệnh cho một loại vật nuôi phổ biến (VD:chó):

+ Vệ sinh thường xuyên khu vực sinh hoạt của thú cưng.

+ Xây dựng chế độ ăn uống khoa học cho thú cưng.

+ Tiêm phòng đầy đủ các loại bệnh (bệnh dại, viêm phế quản hô hấp,..)

+ Lựa chọn bệnh viện thú y uy tín để chăm sóc thú cưng.

Quan sát hoạt động chăn nuôi tại địa phương em, ghi lại những điểm chưa hợp vệ sinh và đề xuất biện pháp khắc phục.

+ Những điểm chưa hợp vệ sinh có thể do vị trí chuồng nuôi, hướng chuồng; cách  sinh khử trùng chuồng trại, các thiết bị chăn nuôi, thức ăn, nước uống; cách xử lí chất thải chuồng nuôi...

+ Biện pháp khắc phục: cần dọn vệ sinh định kì, đảm bảo chuồng nuôi và dụng cụ chăn nuôi cần được làm sạch hằng ngày, tiêu độc khử trùng nước trước và sau mỗi lứa nuôi hoặc khi có dịch bệnh.