- Văn minh Đông Nam Á được hình thành trên những 3 cơ sở:

+ Cơ sở tự nhiên (vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên)

+ Cơ sở xã hội (thành phần dân cư, tộc người)

+ Ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc, Ấn Độ.

- Việc tiếp xúc với văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc đã thúc đẩy sự ra đời của các quốc gia sơ kì ở Đông Nam Á, tạo nên bước chuyển biến quan trọng trong lịch sử khu vực này.

Yêu cầu số 1: Vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên của Đông Nam Á

- Vị trí địa lí:

+ Nằm ở phía đông nam của châu Á.

+ Gồm hai bộ phận là Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo.

+ Khu vực này được coi là “ngã tư đường” giao thông quốc tế (giữa Ấn Độ Dương với Thái Bình Dương; giữa lục địa Á - Âu với châu Úc)

- Điều kiện tự nhiên:

+ Địa hình: bao gồm hệ thống núi đồi, cao nguyên, thung lũng, đồng bằng, xen kẽ với các đảo, quần đảo,... phần lớn các quốc gia Đông Nam Á đều tiếp giáp biển.

+ Sông ngòi: có nhiều sông lớn, như Mê Công, Sa-lu-en, I-ra-oa-đi, sông Hồng, Chao Phờ-ray-a,...

+ Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa điển hình với đặc trưng chung là nóng ẩm, mưa nhiều

+ Nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng, đặc biệt là sự phong phú của các loại khoáng sản, lâm sản, thổ sản, cây hương liệu, gia vị…

Yêu cầu số 2: Tác động của vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên đến sự hình thành văn minh Đông Nam Á

- Vị trí địa lí thuận lợi cho quá trình giao lưu kinh tế - văn hóa giữa Đông Nam Á với các nền văn minh khác trên thế giới, ví dụ như: Trung Quốc, Ấn Độ…

- Sự chia cắt mạnh mẽ về địa hình đã:

+ Tạo nên những tiểu vùng văn hóa khá biệt lập

+ Hạn chế khả năng tập hợp dân cư. Do đó, ở thời kì đầu, ở Đông Nam Á thường xuất hiện các tiểu quốc nhỏ; các nhà nước thống nhất, rộng lớn xuất hiện ít và tương đối muộn

+ Tạo nên sự đa dạng về cảnh quan tự nhiên, môi trường sinh thái, góp phần dẫn đến sự đa dạng về văn hóa giữa các vùng miền.

- Biển cũng tạo ra đường giao thương cho các nước trong khu vực, đồng thời nối liền Đông Nam Á với các tuyến thương mại hàng hải quốc tế.

- Các dòng sông: cung cấp nguồn nước cho đời sống sinh hoạt và sản xuất của con người; bồi tụ nên các đồng bằng phù sa màu mỡ và là tuyến giao thông quan trọng kết nối các vùng.

- Khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều; đồng bằng màu mỡ đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất nông nghiệp đồng thời chi phối rất lớn đến phong tục tập quán như ăn, mặc, ở, đi lại, lễ hội, tín ngưỡng...

Yêu cầu số 1: khái quát về cư dân, tộc người ở Đông Nam Á.

- Cư dân Đông Nam Á được cho là kết quả của sự pha trộn giữa hai chủng tộc: Môn-gô-lô-ít và Ốt-xtra-lô-ít, sinh ra tiểu chủng Môn-gô-lô-ít phương Nam.

- Từ tiểu chủng Môn-gô-lô-ít phương Nam này lại chia thành 2 nhánh (còn gọi là 2 loại hình nhân chủng), gồm: nhánh Nam Á và nhánh Anh-đô-nê-diêng

- Từ mỗi loại hình nhân chủng trên lại có sự cộng huyết, hòa huyết với nhau, hình thành nên nhiều tộc người khác nhau.

=> Do đó, thành phân dân cư và tộc người ở Đông Nam Á rất phong phú.

Yêu cầu số 2: nét chính về tổ chức xã hội ở Đông Nam Á.

- Tổ chức xã hội cơ bản của cư dân Đông Nam Á là làng (với tên gọi khác nhau ở mỗi vùng, miền).

- Làng có vai trò tạo dựng nên các cộng đồng cư dân có quan hệ gần gũi với nhau, cùng đoàn kết để chinh phục thiên nhiên và chống ngoại xâm.

=> Chính sự phát triển của các cộng đồng cư dân này đã chuẩn bị cho sự ra đời của văn minh Đông Nam Á.

- Văn minh Đông Nam Á được hình thành trên những 3 cơ sở:

+ Cơ sở tự nhiên (vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên)

+ Cơ sở xã hội (thành phần dân cư, tộc người)

+ Ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc, Ấn Độ.

* Phân tích ảnh hưởng của chữ viết Ấn Độ đến văn minh Đông Nam Á:

- Chữ viết của Ấn Độ có mặt ở hầu hết các quốc gia Đông Nam Á.

- Trên cơ sở hệ thống chữ viết của người Ấn Độ, cư dân Đông Nam Á đã sáng tạo ra những chữ viết của riêng dân tộc mình, như:

+ Người Chăm học tập chữ Phạn của Ấn Độ để sáng tạo ra chữ Chăm cổ.

+ Cư dân Khơ-me học tập chữ Phạn của Ấn Độ để sáng tạo ra chữ Khơ-me cổ

+ Người Môn sáng tạo ra chữ Môn cổ trên cơ sở của chữ Pa-li.

+ Người Mã Lai sáng tạo ra chữ Mã Lai cổ trên cơ sở của chữ Phạn.