Sàn nhà hát thường được trải thảm, trong khi trần và các bức tường bên trong được thiết kế những cấu trúc đặc biệt vì để giảm tiếng vang giúp mọi người nghe nhạc được rõ hơn và hạn chế sự phản xạ âm cũng như sự truyền âm ra bên ngoài gây ô nhiễm tiếng ồn.

a) Học sinh B áp tai vào ống nhựa có nghe được tiếng nói của bạn A.

b) Sóng âm được phát ra khi bạn A nói, nó truyền qua không khí bên trong ống nhựa đến điểm N của vật cản rồi từ N phản xạ lại vào ống nhựa mà bạn B đang áp tai vào, như vậy bạn B có thể nghe được âm do bạn A nói.

c) Sự truyền sóng âm khi có vật cản chậm hơn khi không có vật cản.

d) Khi thay quyển sách bằng tấm xốp và tấm thảm nhựa thì bạn B nghe được âm sẽ nhỏ hơn.

Còn khi thay quyển sách bằng tấm kính mờ thì ta nghe được âm rõ và to hơn.

Trong hình 14.2 có:

- Những vật phản xạ âm tốt: gạch men, cửa kính.

- Những vật phản xạ âm kém: tấm xốp, thảm len.

Ví dụ về tiếng vang em từng được nghe trong thực tế như:

- Khi nói vào giếng sâu, do khi nói âm thanh truyền đáy giếng rồi phản xạ lại.

- Khi nói trong hang động, do khi nói âm thanh truyền đến các vách đá trong hang động rồi phản xạ lại.

- Khi nói trong phòng rộng, ít đồ vật, do khi nói âm thanh truyền đến cuối phòng gặp tường rồi phản xạ lại.

Vì trong thực tế, ta chỉ nghe được tiếng vang khi âm phản xạ nghe được chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai ta ít nhất là $\frac{1}{15}$ giây.

Lại có, tốc độ truyền âm trong không khí ở điều kiện thường là v = 343 m/s.

Vậy một người phải đứng cách một vách đá ít nhất số mét để có thể nghe được tiếng vang của mình khi hét to là:

$s=v.t=343.\frac{1}{15}\approx \mathrm{22,87}\text{ m}$

Bề mặt các bức tường bên trong phòng thu âm chuyên nghiệp thường được dán các miếng xốp mềm có gai và sần sùi vì

- Những vật liệu trên có tác dụng hấp thụ âm phản xạ, hạn chế tối đa tiếng vang.

- Ngoài ra vật liệu trên còn có tác dụng cách âm giúp phòng thu âm yên tĩnh, tránh tạp âm, tiếng ồn làm ảnh hưởng đến kết quả bản thu.

- Âm thanh phát ra từ phòng thu rất lớn nên cần ngăn chặn chúng lọt ra bên ngoài làm phiền người khác.

Các loại tiếng ồn được minh họa trong Hình 14.4:

- Tiếng ồn từ phương tiện giao thông: tiếng còi xe, tiếng động cơ ô tô, ...

- Tiếng ồn từ các cửa hàng: cửa hàng kinh doanh nhạc cụ, ...

- Tiếng ồn từ công trình xây dựng: máy khoan bê tông, ...

Tác hại của ô nhiễm tiếng ồn đối với sức khỏe và các hoạt động thường ngày của chúng ta như:

- Não bị tổn thương và suy giảm thính giác.

- Tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim, mạch.

- Rối loạn tâm lý.

- Giảm chất lượng giấc ngủ.

- Ảnh hưởng đến giao tiếp.

- Suy giảm nhận thức ở trẻ em.

- Suy giảm chất lượng học tập và làm việc.

a) Ta có thể phân loại các biện pháp chống ô nhiễm tiếng ồn từ Hình 14.5 vào các nhóm biện pháp như sau:

- Giảm độ to của âm: Đi nhẹ - nói khẽ.

- Làm phân tán âm trên đường truyền: Trồng nhiều cây xanh.

- Ngăn chặn đường truyền âm bằng cách sử dụng vật liệu cách âm: Sử dụng cửa kính hai lớp.

b) Một số biện pháp chống ô nhiễm tiếng ồn khác thuộc mỗi nhóm như:

- Giảm độ to của âm: Treo biển “Cấm sử dụng còi” tại những tuyến đường gần bệnh viện, trường học; hạn chế sử dụng các phương tiện giao thông cá nhân bằng cách tăng cường sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, …

- Làm phân tán âm trên đường truyền: Xây tường ngăn cách, xây hàng rào xung quanh nhà ở, văn phòng, ...

- Ngăn chặn đường truyền âm bằng cách sử dụng vật liệu cách âm: Làm trần thạch cao, sử dụng đồ nội thất bằng gỗ trong gia đình, thiết kế tường bằng các vật liệu cách âm: gạch cách âm, xốp, ...

Ta có thể giải thích như sau:

- Trước khi sắp xếp đồ đạc, tiếng vỗ tay hoặc tiếng nói sẽ bị các bức tường phản xạ lại và truyền đến tai chúng ta tạo thành tiếng vang truyền tới tai ta sau âm thanh phát ra ban đầu.

- Khi căn phòng được trang bị nhiều đồ đạc, các đồ đạc này sẽ hấp thụ hoặc có phản xạ lại âm thanh nhưng rất ít không đủ độ to để chúng ta có thể cảm nhận thấy. Vì thế, chúng ta chỉ có thể nghe thấy âm thanh mình phát ra mà không nghe thấy tiếng vang.

Vật phản xạ âm tốt là: sàn gỗ, tường bê tông, bảng mica, tấm thép.

Vật phản xạ âm kém là: thảm cỏ, hàng cây, rèm nhung.

Một số biện pháp phòng chống tiếng ồn đề xuất:

- Sử dụng kính 2 lớp, đồ nội thất bằng gỗ, ... để hạn chế tiếng ồn.

- Xây dụng tường cao, hàng rào xung quanh nhà.

- Trồng nhiều cây xanh xung quanh nhà, bên trong nhà có thể trang trí một số chậu cây vừa đủ, trồng thảm cỏ trước sân nhà.

- Treo biển "Vui lòng giữ trật tự" đặt trước cửa để nhắc nhở mọi người không làm ồn quanh khu vực nhà mình.

- Làm tường cách âm: trang trí bằng thạch cao hoặc xốp cách âm.