Giải Công nghệ 9 Bài 7 (Cánh diều): Chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt

Giải Công nghệ 9 Bài 7: Chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt

Mở đầu trang 34 Công nghệ 9: Kể tên các món ăn trong Hình 7.1 và cho biết điểm giống nhau trong cách thức làm chín các món ăn này.

Trả lời:

- Các món ăn trong hình:

- Điểm giống nhau trong cách thức làm chín các món ăn này là đều sử dụng nhiệt.

Khám phá trang 36 Công nghệ 9: Theo em, việc chần thịt trước khi luộc có tác dụng gì?

Trả lời:

Việc chần thịt trước khi luộc giúp loại bỏ các tạp chất, bọt bề mặt và làm sạch thịt, giúp cho thịt sau khi luộc có màu sắc đẹp hơn và hương vị tốt hơn.

Luyện tập trang 36 Công nghệ 9: Ngoài cách luộc như trên em có thể giới thiệu cách luộc thịt khác mà em biết để thịt luộc được mềm, thơm và ngon.

Trả lời:

Cách khác để luộc thịt mềm và thơm là thêm một ít giấm hoặc muối vào nước luộc để thịt không bị tanh và hấp thụ được hương vị từ gia vị.

Vận dụng trang 36 Công nghệ 9: Thực hiện luộc thịt có bổ sung hành khô nướng và không bổ sung. So sánh và nhận xét hương và vị của thịt luộc, nước luộc thịt.

Trả lời:

Việc bổ sung hành khô khi luộc thịt có thể tạo ra hương vị đặc trưng của hành và làm cho nước luộc thêm thơm ngon. Tuy nhiên, việc này cũng tùy thuộc vào khẩu vị và sở thích cá nhân.

Khám phá trang 38 Công nghệ 9: Theo em, việc ướp thịt trước khi nấu canh có tác dụng gì?

Trả lời:

Việc ướp thịt trước khi nấu canh có tác dụng:

+ Giúp thịt thấm gia vị sâu hơn.

+ Làm cho thịt mềm

+ Ngon hơn sau khi nấu.

Luyện tập trang 38 Công nghệ 9: Em hãy giới thiệu một số loại nguyên liệu động vật khác có thể nấu canh với rau cải.

Trả lời:

Các loại nguyên liệu động vật khác có thể nấu cùng canh rau cải bao gồm tôm, cá, thịt gà hoặc thịt bò để tăng thêm hương vị và giá trị dinh dưỡng cho món canh.

Vận dụng trang 38 Công nghệ 9: Thực hiện nấu canh cải có mở nắp khi sôi và không mở nắp. So sánh và nhận xét màu của rau.

Trả lời:

Mở nắp khi nấu canh giúp thực phẩm chín đều hơn và giữ được màu sắc tươi sáng của rau cải. Ngược lại, không mở nắp khi nấu có thể giữ lại hương vị và chất dinh dưỡng hơn.

Khám phá trang 41 Công nghệ 9: Việc khứa (khía) nhẹ trên bề mặt cá khi sơ chế trước khi ướp nhằm mục địch gì?

Trả lời:

Việc khía nhẹ giúp cho gia vị trong quá trình ướp có thể thẩm thấu sâu vào thịt cá, làm cho cá có hương vị đậm đà và ngon miệng hơn.

Luyện tập 1 trang 41 Công nghệ 9: Ngoài cách kho cá như trên, hãy giới thiêu một số món kho khác em biết hoặc đã làm.

Trả lời:

- Một số món kho khác em biết hoặc đã làm:

+ Cá kho tộ

+ Thịt kho tàu

+ Trứng kho tàu

+ Thịt heo kho tiêu

+ Thịt gà kho gừng

Luyện tập 2 trang 41 Công nghệ 9: Cá kho có thể ăn cùng với những món ăn nào?

Trả lời:

- Cá kho có thể ăn cùng với những món ăn: cơm trắng, canh chua, rau củ quả luộc chấm nước kho …

Vận dụng trang 41 Công nghệ 9: Thực hiện kho cá có bổ sung nước màu hoặc không bổ sung. So sánh và nhận xét chất lượng 2 loại cá kho này.

Trả lời:

So sánh cá kho bổ sung nước màu và cá kho không bổ sung nước màu:

Khám phá 1 trang 43 Công nghệ 9: Mục đích của việc khứa (khía) 2 - 3 đường chéo lên mỗi mặt của thân cá trước khi ướp là gì?

Trả lời:

Mục đích của việc khứa (khía) 2 - 3 đường chéo lên mỗi mặt của thân cá trước khi ướp là: giúp thân cá hấp nhanh hơn và đồng đều hơn, đồng thời giúp thẩm thấu gia vị vào thân cá.

Khám phá 2 trang 43 Công nghệ 9: Theo em, thời gian hấp cá phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Trả lời:

Thời gian hấp cá phụ thuộc vào:

- Loại cá

- Kích thước của miếng cá

- Cường độ lửa khi hấp.

Luyện tập trang 43 Công nghệ 9: Để món thịt lợn nướng chín đều, lên màu đẹp và không bị cháy, trước khi chế biến em sẽ lưu ý các bạn trong nhóm những điều gì?

Trả lời:

Để món thịt lợn nướng chín đều, lên màu đẹp và không bị cháy, trước khi chế biến em sẽ lưu ý các bạn trong nhóm những điều sau:

- Chọn những miếng thịt có độ dày đồng đều để đảm bảo thời gian nướng đồng đều và món ăn chín đều từ trong ra ngoài.

- Sử dụng các loại gia vị, gia vị tự nhiên hoặc gia vị chế biến sẵn để ướp thịt trước khi nướng, giúp thịt thấm gia vị và có hương vị đậm đà.

- Đảm bảo nhiệt độ nướng phù hợp để thịt không bị cháy hoặc chín quá nhanh.

- Đảo chiều thịt đều đặn trong quá trình nướng để thịt chín đều và không bị cháy.

Vận dụng 1 trang 43 Công nghệ 9: Ngoài cá rô phi, cá diêu hồng hay cá chim, kể tên những loại cá có thể hấp xì dầu mà em biết.

Trả lời:

Những loại cá có thể hấp xì dầu mà em biết:

- Cá chẽm

- Cá lóc

- Cá trê

- Cá chép

Vận dụng 2 trang 43 Công nghệ 9: Chế biến một món cá hấp xì dầu phù hợp với thực tiễn ở gia đình, địa phương em.

Trả lời:

Học sinh tự thực hiện. Có thể tham khảo cách chế biến sau: Cá chép hấp xì dầu:

Nguyên liệu (Cho 4 người ăn):

Cá chép 1 con (khoảng 1.5kg); Gừng 1 củ; Ớt tươi 2 trái; Hành tây 1 củ; Hành tím 3 củ; Hành lá/ thì là 30 gr; Ớt bột 2 muỗng cà phê; Nước tương 300 ml (xì dầu); Dầu mè 1 muỗng cà phê; Rượu trắng 1 muỗng canh; Gia vị thông dụng 1 ít (đường/ muối/ bột ngọt/ hạt nêm/ tiêu)

* Sơ chế cá chép

Để khử mùi tanh và làm sạch cá chép, bạn dùng dao và kéo cắt bỏ hết ruột, mang và các đường gân máu bám vào xương sống cá, đánh sạch vẩy cá.

Đem cá xoa đều với 1 muỗng canh rượu trắng và để yên khoảng 10 phút, sau đó rửa sạch lại với vài lần nước.

* Sơ chế các nguyên liệu khác

Gừng gọt bỏ vỏ, rửa sạch và cắt thành những lát mỏng. Hành tím bóc vỏ, cắt lát.

Hành tây gọt vỏ, rửa sạch và cắt thành những múi cau nhỏ.

Hành lá cắt bỏ gốc, rửa sạch rồi cắt khúc dài khoảng 1 ngón tay. Thì là rửa sạch cắt khúc.

* Ướp cá

Cho vào chén 2 muỗng cà phê hạt nêm, 2 muỗng cà phê ớt bột, 1/2 muỗng cà phê tiêu, 1/2 muỗng cà phê bột ngọt, 1 muỗng cà phê muối, 3 muỗng cà phê đường, 1 muỗng cà phê dầu mè rồi trộn đều.

Dùng tay thoa đều hỗn hợp này lên bên trong và ngoài con cá chép. Sau đó cho 1 ít gừng, hành tím cắt lát, 1 trái ớt tươi và hành lá cắt khúc, 1/2 củ hành tây nhồi vào bụng cá.

Rắc đều 1 ít gừng và hành tím cắt lát lên bên trên mình cá và ướp khoảng 30 phút cho cá thấm gia vị.

* Nấu sốt

Bắc chảo lên bếp cho vào 300ml nước tương (xì dầu) cùng với 300ml nước, phần gừng cắt lát còn lại, hành lá cắt khúc, phần hành tây còn lại đun sôi hỗn hợp.

* Hấp cá

Cho cá vào tô hoặc nồi xửng hấp, tiến hành hấp cá trên lửa vừa khoảng 20 phút, sau đó mở nắp và dùng vá rưới phần nước sốt lên cá để cá thấm vị.

Hấp thêm 20 phút nữa là tắt bếp.

* Thành phẩm

Bày cá ra dĩa, rắc thêm ít thì là và ớt trái cắt nhỏ rồi thưởng thức.

Món cá hấp xì dầu thơm lừng, thịt cá mềm ngọt hòa quyện cùng hành và gừng cay nồng bạn có thể chấm kèm với nước mắm, cuốn với bánh tráng hoặc ăn kèm cơm nóng.

Khám phá trang 46 Công nghệ 9: Để món thịt lợn nướng chín đều, lên màu đẹp và không bị cháy, trước khi chế biến em sẽ lưu ý các bạn trong nhóm những điều gì?

Trả lời:

Để món thịt lợn nướng chín đều, lên màu đẹp và không bị cháy, trước khi chế biến em sẽ lưu ý các bạn trong nhóm những điều sau:

- Chọn những miếng thịt có độ dày đồng đều để đảm bảo thời gian nướng đồng đều và món ăn chín đều từ trong ra ngoài.

- Sử dụng các loại gia vị, gia vị tự nhiên hoặc gia vị chế biến sẵn để ướp thịt trước khi nướng, giúp thịt thấm gia vị và có hương vị đậm đà.

- Đảm bảo nhiệt độ nướng phù hợp để thịt không bị cháy hoặc chín quá nhanh.

- Đảo chiều thịt đều đặn trong quá trình nướng để thịt chín đều và không bị cháy.

Luyện tập trang 46 Công nghệ 9: Em hãy kể tên các món thịt nướng khác mà em biết.

Trả lời:

Các món thịt nướng phổ biến khác mà em có thể biết đến bao gồm:

+ Thịt gà nướng

+ Thịt bò nướng

+ Cánh gà nướng

+ Cá nướng

+ Sườn nướng

+ Heo quay

Vận dụng 1 trang 46 Công nghệ 9: Bạn em rất thích món thịt nướng nên thường xuyên ăn, em có đồng tình với chế độ ăn của bạn em không và tại sao?

Trả lời:

- Em không đồng tình với bạn.

- Giải thích:

+ Thịt nướng thường chứa một lượng cao chất béo và cholesterol, đặc biệt là nếu là loại thịt mỡ.

+ Việc nướng thịt trên lửa than hoặc lửa than củi có thể tạo ra các chất gây ung thư khi thịt tiếp xúc với lửa và khói.

Vận dụng 2 trang 46 Công nghệ 9: Chế biến một món thịt nướng sử dụng nguyên liệu sẵn có ở địa phương em.

Trả lời:

Học sinh tự thực hiện. Có thể tham khảo cách chế biến sau:

Cách nướng gà muối ớt ngon

Nguyên liệu:

- 1 con gà (khoảng 800g)

- 1 quả chanh

- 3 củ hành tím

- 3 tép tỏi

- 10 quả ớt tươi

- 1 củ gừng

- Gia vị

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

- Lựa chọn gà ta để đảm bảo thịt săn chắc và thơm ngon. Sau khi rửa sạch, hãy sử dụng muối hột và gừng để lau khắp mình con gà, loại bỏ mùi hôi. Tiếp theo, mổ phanh gà và ép giữa xương sườn để gà nằm bẹp ra. Rửa gà sạch và để ráo.

- Lột vỏ tỏi, hành tím và băm nhuyễn. Xắt nhỏ ớt tươi.

Bước 2: Làm xốt muối ớt ướp thịt gà

- Pha nước xốt ướp gà bằng việc kết hợp dầu điều, gia vị ướp đồ nướng, hạt nêm, ngũ vị hương, ớt bột, tỏi, hành tím băm nhuyễn và ớt xắt nhỏ. Khi trộn đều, bạn sẽ có một hỗn hợp xốt sánh.

- Lấy một chén nhỏ khác, trộn muối hột, đường và ớt xắt lại còn lại để tạo một loại hỗn hợp khác.

Bước 3: Ướp gà

- Sử dụng một lát chanh để chà xát lên da gà, giúp da sau khi nướng trở nên giòn và hấp dẫn hơn. Sau đó, thoa đều hỗn hợp xốt lên khắp con gà. Tiếp theo cách làm gà nướng muối ớt, thoa lớp muối ớt lên da gà một cách đều và kỹ càng. Sau đó, đặt gà vào ngăn mát của tủ lạnh và ướp khoảng 1 tiếng để gà thấm đều gia vị.

Bước 4: Thực hiện nướng gà

- Cách nướng gà muối ớt được thực hiện làm qua 3 phương pháp nướng khác nhau như nướng bằng than hoa, lò nướng hoặc nồi chiên không dầu. Tùy thuộc vào sở thích của bạn, bạn có thể lựa chọn phương pháp phù hợp.

- Nếu bạn chọn nướng bằng than hoa, hãy sử dụng 2 thanh tre tươi, chẻ đôi, rửa sạch và kẹp gà giữa chúng. Nướng gà trên lửa than hoa đỏ hồng cho đến khi gà chín và có lớp da giòn vàng.

- Nếu bạn sử dụng lò nướng, hãy đặt lò ở nhiệt độ 170 độ C và nướng gà trong khoảng 50 phút.

- Nếu thời gian có hạn, nồi chiên không dầu là sự lựa chọn tốt. Ướp gà xong, đặt gà vào nồi chiên và nướng ở 175 độ C trong 30 phút. Sau đó, quét một lớp dầu ăn lên da gà và tiếp tục nướng thêm 2 phút để hoàn thành.

Bước 5: Làm nước chấm

- Để tạo nên sự hoàn hảo cho món ăn, nước chấm cũng cần phải đặc biệt. Hỗn hợp muối ớt đỏ sẽ là nguyên liệu chính để tạo nên nước chấm thú vị. Bạn chỉ cần xay nhuyễn tất cả các thành phần để có một hỗn hợp đặc đặc.

- Cuối cùng để hoàn thành cách làm gà nướng muối ớt ngon là bạn chỉ cần chặt gà thành những miếng nhỏ, xếp gọn vào đĩa để thưởng thức.

Khám phá trang 48 Công nghệ 9: Khi chế biến món bò cuốn lá lốt, em cần phải đeo găng tay nylon để thực hiện những công việc nào? Vì sao?

Trả lời:

- Khi chế biến món bò cuốn lá lốt, em cần phải đeo găng tay nylon để thực hiện những công việc:

+ Xắn thịt bò lên lá lốt

+ Cuốn

- Giải thích:

Giúp bảo vệ tay khỏi tiếp xúc trực tiếp với thịt bò, tránh tiếp xúc với vi khuẩn và các tác nhân gây dị ứng có thể có trong thịt.

Luyện tập trang 48 Công nghệ 9: Những loại nguyên liệu nào có thể thay thể thịt bò và lá lốt khi làm món chả thịt cuốn?

Trả lời:

Những loại nguyên liệu có thể thay thế thịt bò và lá lốt khi làm món chả thịt cuốn:

- Thịt cá: Thịt cá cũng có thể được sử dụng để làm món chả cuốn lá lốt, tạo ra một phiên bản chả cá cuốn lá lốt ngon miệng và đa dạng về hương vị.

- Thịt gà: Thịt gà có thể được sử dụng thay thế cho thịt bò, tạo ra một phiên bản chả thịt gà cuốn lá lốt.

- Thịt lợn: Thịt lợn cũng là một lựa chọn thay thế phổ biến cho thịt bò khi làm món chả thịt cuốn lá lốt.

Vận dụng 1 trang 48 Công nghệ 9: Kể tên những thành phần dinh dưỡng chính trong món bò cuốn lá lốt chiên mà nhóm em đã thực hiện.

Trả lời:

Trong món bò cuốn lá lốt chiên, những thành phần dinh dưỡng chính bao gồm:

Vận dụng 2 trang 48 Công nghệ 9: Em hãy lên thực đơn, tiến hành chế biến món ăn tương tự từ những nguyên liệu thịt và lá cuốn sẵn có ở địa phương em (thịt bò, thịt lợn, lá lốt, lá xương sông,...).

Trả lời:

Thực đơn với món ăn tương tự có thể bao gồm:

- Món thịt lợn cuốn lá lốt chiên.

- Món cá cuộn lá xương sông.

Khám phá trang 51 Công nghệ 9: Chế biến các món rang có nhất nhiết phải dùng dầu ăn hay mỡ không? Kể tên các món rang có dùng chất béo và không dùng chất béo.

Trả lời:

- Không nhất thiết phải sử dụng dầu ăn hoặc mỡ trong việc chế biến các món rang.

- Các món rang có sử dụng chất béo:

+ Cơm rang: Thường sử dụng dầu hoặc mỡ để chiên cơm cùng với các nguyên liệu khác như thịt, rau củ, trứng...

+ Thịt rang: Để thịt có vị giòn và thơm, thường sẽ cần sử dụng chất béo để chiên.

- Các món rang không sử dụng chất béo thường là các hạt như lạc, hạt dẻ, hạt hạnh nhân,...

Luyện tập trang 51 Công nghệ 9: Hãy kể các loại cơm rang mà em biết và những thành phần chính có trong món cơm rang đó.

Trả lời:

* Các loại cơm rang phổ biến có thể bao gồm:

- Cơm chiên trứng: Cơm chiên với trứng, thường có thêm hành, cà rốt, đậu hủ và các loại gia vị.

- Cơm rang gà: Cơm chiên với thịt gà, có thêm hành, tỏi, cà rốt, hành tây và các loại gia vị khác.

* Thành phần chính trong món cơm rang bao gồm:

- Cơm đã nấu chín

- Nguyên liệu chính như trứng, thịt gà (hoặc các loại thịt khác), rau củ và các loại gia vị như muối, đường, tiêu, nước mắm...

Vận dụng trang 51 Công nghệ 9: Nhà bạn A bữa ăn trước còn lại cơm nguội, ít tôm, ít lạc rang, ít dưa chua. Với các nguyên liệu như vậy, bạn A có thể làm món cơm rang thập cẩm được không? Em hãy tư vấn cho bạn nhé.

Trả lời:

- Với các nguyên liệu như cơm nguội, ít tôm, ít lạc rang và ít dưa chua, bạn A hoàn toàn có thể làm món cơm rang thập cẩm.

- Em có thể tư vấn như sau: Bạn A có thể thêm các loại rau củ khác như cà rốt, hành tây, bắp cải, đậu hủ hoặc thậm chí là thịt gà, thịt heo nếu có.

Khám phá trang 53 Công nghệ 9: Vì sao khi chế biến món xào cần phải dùng lửa to?

Trả lời:

Khi chế biến món xào cần phải dùng lửa to vì:

- Lửa to, chảo mau nóng, dầu cho vào thì nóng nhanh, không đốt cháy dầu lâu trên bếp. Dầu là thực phẩm có chất béo, nếu đun lâu trên bếp nó cũng sẽ trở thành độc tố, đặc biệt rất khó tiêu.

- Lửa to có tác dụng làm cho thức ăn vừa "áp chảo". Tức là vừa đủ độ chín ấm 2/3 thực phẩm - giữ lại được phần nhiều vitamin trong thực phẩm - và hương, vị riêng của thực phẩm đó.

Luyện tập trang 53 Công nghệ 9: Kể tên những chất dinh dưỡng chính trong món thịt lợn xào súp lơ mà nhóm em đã thực hiện.

Trả lời:

Một số chất dinh dưỡng chính có thể có trong món thịt lợn xào súp lơ bao gồm:

- Protein

- Chất béo

- Vitamin và khoáng chất

- Chất xơ

Vận dụng 1 trang 53 Công nghệ 9: Kể tên những loại nguyên liệu thực phẩm có thế sử dụng để chế biến món xào.

Trả lời:

- Nguyên liệu thực phẩm cho món xào:

+ Rau cải: Cải bắp, cải thảo, cải xoong, cải ngọt, bí đỏ, ….

+ Củ quả: Cà rốt, khoai tây, cà chua, cần tây, bí đỏ, hành tây, nấm, ...

+ Thịt: Gà, bò, heo, cừu, cá, tôm, ….

+ Gia vị: Hành tỏi, gừng, ớt, tiêu, dầu ăn, nước mắm, dầu mè, ….

+ Các loại nước sốt: Nước tương, nước mắm, xốt cà chua, xốt ớt, ….

Vận dụng 2 trang 53 Công nghệ 9: Em hãy lên thực đơn, tiến hành chế biến món ăn tương tự từ những nguyên liệu thịt, rau, củ, quả sẵn có ở địa phương em.

Trả lời:

- Thực đơn món xào:

+ Món 1: Xào thịt bò với hành tây, cà chua và ớt.

+ Món 2: Xào tôm sú với nấm và cần tây.

+ Món 3: Xào thịt gà với rau cải và cà rốt.

+ Món 4: Xào cá hồi với bí đỏ và hành tỏi.

+ Món 5: Xào thịt lợn với cải bắp và gừng.