Thí nghiệm 2: Khảo sát sự phụ thuộc của điểm đặt và độ lớn của lực đến sự quay.

Chuẩn bị:

- Một thanh gỗ dài khoảng 80 cm, có gắn các chốt cách đều nhau 10 cm. Thanh gỗ có thể quay quanh trục O.

- Giá đỡ.

- Các quả cân 20 g, 50 g, 100 g, 200 g.

Bước 1: Tại điểm A cách trục quay 30 cm, gắn quả cân khối lượng 100 g. Tại điểm E, ta thay đổi độ lớn lực tác dụng bằng cách lần lượt gắn các quả cân khối lượng 20 g, 50 g, 200 g để thanh quay và nâng vật treo ở A lên.

Nhận xét tác dụng làm quay của lực.

Bước 2: Giữ nguyên quả cân treo ở A. Để thay đổi khoảng cách từ điểm đặt của lực tác dụng đến điểm đặt O, gắn quả cân 50 g lần lượt vào các điểm B, C, D, E.

Nhận xét tác dụng làm quay của lực.

Vì sao tay nắm cửa thường được lắp cách xa trục bản lề?

Từ thí nghiệm Hình 19.2, hãy cho biết tác dụng làm quay của lực phụ thuộc như thế nào vào:

- Độ lớn của lực tác dụng.

- Điểm đặt của lực tác dụng.

Tác dụng cùng một lực F vào cờ lê theo hai cách như hình dưới. Cách nào có thể tháo lắp được bu lông? Vì sao?

a. Moment lực khác với lực ở điều gì? Nêu ví dụ minh họa.

b. Moment lực phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Tác dụng cùng một lực F vào cờ lê tại hai điểm như hình dưới. Trường hợp nào giúp mở bu lông dễ hơn? Giải thích.

Các dụng cụ trong hình bên có công dụng gì trong thực tế?

Hai lực khác nhau ở những điểm nào khi một lực chỉ làm quay cánh cửa (Hình a), còn lực kia chỉ làm ngăn kéo dịch chuyển theo đường thẳng (Hình b)?

Trả lời câu hỏi đã nêu ở phần Mở đầu bài học.

Tiến hành Thí nghiệm 1 và trả lời các câu hỏi sau:

a. Nếu lực tác dụng có phương đi qua trục bản lề thì cánh cửa có quay không?

b. Để làm cánh cửa quay quanh trục bản lề thì lực tác dụng phải có hướng (phương, chiều) thế nào?