Ở lúa, cho cây lúa có hạt chín sớm giao phấn với cây lúa có hạt chín muộn thu được F₁ đồng loạt cây hạt chín sớm. Tiếp tục cho F₁ tự thụ phấn với nhau thu được F₂.

a. Có thể dựa vào định luật di truyền nào để xác định tính trạng trội, tính trạng lặn? Quy ước gen và viết sơ đồ lai cho phép lai nói trên? 

b. Trong số các cây lúa có hạt chín sớm ở F₂ làm cách nào để chọn được cây thuần chủng? Giải thích?

Đáp án

a) Dựa vào quy luật phân li của Men đen để xác định trội, lặn: Theo

đề bài F₁ đồng tính (Hạt chín sớm) Chín sớm là tính trạng trội, chín

muộn là tính trạng lặn.

  Quy ước gen:  Gen A: Hạt chín sớm, Gen a: Hạt chín muộn

- Khi cho cây lúa có hạt chín sớm giao phấn với cây lúa có hạt chín muộn thu được F₁ đồng loạt cây hạt chín sớm. Theo định luật đồng tính của Men đen, Suy ra P thuần chủng: Chín sớm (AA) × Chín muộn (aa).

Sơ đồ lai:    P :    Chín sớm (AA)     ×        Chín muộn (aa)

                   G:                       A                                    a

                    F₁                            Aa (Chín sớm)

b. F_{1  ×}  F₁ :   (Chín sớm) Aa        ×  (Chín sớm) Aa      

G :                             A, a                               A, a

F₂:                                     AA, Aa, Aa, aa

Tỉ lệ  kiểu gen :  1 AA : 2 Aa : 1aa

Tỉ lệ  kiểu hình :  3 Chín sớm: 1 Chín muộn.

b) Để chọn được cây thuần chủng ta cho các cây chín sớm ở F₂ lai phân tích ( lai với cây chín muộn).

    Nếu con lai đồng tính thì cây chín sớm ở F₂ thuần chủng. Nếu xuất hiện 2 kiểu hình khác nhau thì cây chín sớm F₂ không thuần chủng.