a. Nhiều người cho rằng: “Việc sinh con trai và con gái là do người mẹ quyết định”

Theo em quan niệm này là đúng hay sai? Giải thích quan điểm dựa trên cơ chế phân li NST trong việc hình thành giới tính ở người?

b. Đọc thông tin sau:

Những năm 2000 và gần đây, tỷ số giới tính khi sinh có sự chênh lệch khá cao, liên tục tăng và nghiêng về trẻ em trai; năm 2006 tỷ số giới tính khi sinh của Việt Nam là: 110 trẻ trai/100 trẻ nữ (110/100), cao ở mức thứ 4 trên thế giới; năm 2007 và 2008, tỷ số này đã là 112/100; năm 2009 là 110,5/100 và năm 2010 là 111,2/100.

+ Em hãy nêu nguyên nhân ảnh hưởng đến sự mất cân bằng giới tính trong xã hội hiện nay.

+ Nếu em là người lãnh đạo của Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, em sẽ đề xuất những biện pháp nào để góp phần cân bằng giới tính ở địa phương em sinh sống.

Đáp án

a. Quan niệm sinh con gái, con trai là do người mẹ là sai, 

Người mẹ có bộ NST XX chi cho trứng mang NST X; người bố XY có thể cho tinh trùng mang NST X và tinh trùng mang NST Y

Khi trứng kết hợp với tinh trùng:

+ X + X → XX (con gái)

+ X + Y → XY (Con trai)

b.

* Nguyên nhân ảnh hưởng đến sự mất cân bằng giới tính trong xã hội hiện nay

- Bất bình đẳng giới: Tư tưởng trọng nam khinh nữ, thích con trai hơn con gái, mong muốn có con trai để nối dõi tông đường, tạo nguồn thu nhập chính trong gia đình và chăm sóc bố mẹ khi tuổi già dẫn đến tâm lý muốn có thêm con trai để phòng ngừa các trường hợp rủi ro, làm tăng thêm mong muốn sinh được con trai hơn con gái.

- Các dịch vụ y tế có liên quan đến lựa chọn giới tính thai nhi: sự phát triển ngày càng tốt hơn của hệ thống dịch vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân cũng làm tăng tình trạng lạm dụng những tiến bộ khoa học công nghệ để lựa chọn giới tính thai nhi trước sinh.

- Nhận thức của người dân còn hạn chế: đặc biệt là những cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ về pháp luật liên quan tới việc lựa chọn giới khi sinh và hậu quả do mất cân bằng giới tính khi sinh gây ra còn rất hạn chế..

- Chưa thực hiện tốt pháp luật liên quan đến lựa chọn giới tính thai nhi: nhiều cơ sở y tế cung cấp dịch vụ siêu âm cho biết giới tính của thai nhi dưới nhiều hình thức khác nhau vẫn chưa kiểm soát chặt chẽ, sự hiểu biết của người dân về pháp luật liên quan đến việc lựa chọn giới tính thai nhi còn thấp

* Các biện pháp nào để góp phần cân bằng giới tính ở địa phương.

- Đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục các tầng lớp nhân dân nhằm chấp hành nghiêm và thực hiện tốt các văn bản pháp luật của Đảng và Nhà nước về việc lựa chọn giới tính thai nhi

- Đẩy mạnh công tác truyền thông giáo dục để nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi nhằm hạn chế và đi đến loại trừ lựa chọn giới tính thai nhi. Đối tượng ưu tiên được tuyên truyền là phụ nữ và các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, đặc biệt đã có 02 con một bề và nhất là 02 con gái, nam giới, người cung cấp các dịch vụ lựa chọn giới tính.

- Có chính sách ưu tiên dành cho nữ giới, khen thưởng xứng đáng các cặp vợ chồng chỉ có 1 con gái hoặc 2 con gái. Nêu cao vai trò và những thành đạt của nữ giới trong xã hội hiện nay, nhấn mạnh vai trò của nam giới trong việc chấp hành các chính sách dân số và thực hiện các biện pháp KHHGĐ.

- Sử dụng những hình thức xử phạt thực sự có hiệu quả để răn đe mọi hành vi tuyên truyền, hướng dẫn lựa chọn và xác định giới tính thai nhi dưới mọi hình thức, đặc biệt là các ấn phẩm với nội dung hướng dẫn sinh con  trai hay con gái theo ý muốn, phương pháp siêu âm chẩn đoán giới tính thai nhi, phá thai lựa chọn giới tính.

- Cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo xuyên suốt của các cấp có thẩm quyền từ trung ương đến cơ sở, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, đoàn thể, hội đoàn, các chuyên gia để hạn chế tối đa chênh lệch giới tính khi sinh.