Phần III Công ước Chống sa mạc hoá của Liên Hợp Quốc: CHƯƠNG TRÌNH HÀNH ĐỘNG, HỢP TÁC KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT VÀ CÁC BIỆN PHÁP HỖ TRỢ

1. Để thực hiện nghĩa vụ của mình theo điều 5, các bên thuộc các nước đang phát triển bị ảnh hưởng bởi sa mạc hoá và các bên khác tham gia công ước cần thông báo cho Ban thư ký Công ước về việc xây dựng, tuyên truyền và thực thi kế hoạch hành động quốc gia chống sa mạc hoá của quốc gia mình. Các chương trình này sẽ được cập nhật trên cơ sở các bài học kinh nghiệm và kết quả nghiên cứu ngoài hiện trường. Việc xây dựng các chương trình hành động quốc gia liên quan chặt chẽ đến việc xây dựng các chính sách quốc gia nhằm phát triển bền vững.

2. Trong Điều 6 có đề cập đến các nước phát triển sẽ trợ giúp các chương trình hành động của các nước đang phát triển bị sa mạc hoá đặc biệt là tại các nước Châu Phi một cách trực tiếp hoặc thông qua tổ chức đa phương.

3. Các bên sẽ huy động nguồn vốn các chương trình thuộc hệ thống Liên Hiệp Quốc các tổ chức phi Chính phủ, liên chính phủ, trường học, hợp tác với khả năng của mình hỗ trợ đánh giá và thực hiện các chương trình hành động.

1. Mục tiêu của các chương trình hành động quốc gia là xác định các nhân tố dẫn đến sa mạc hoá và các biện pháp cần thiết để chống sa mạc hoá.

2. Các chương trình hành động quốc gia sẽ cụ thể hoá vai trò của chính phủ, các cộng đồng địa phương, người sử dụng đất đai và nguồn lực cần thiết

Cụ thể là các quốc gia phải:

- kết hợp chiến lược lâu dài phòng chống sa mạc hoá với các chính sách quốc gia để phát triển bền vững

- linh hoạt điều chỉnh chính sách của mỗi nước sao cho phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội và sinh thái của mỗi nước.

- đặc biệt phải chú trọng đến các biện pháp ngăn ngừa không cho đất đai tiếp tục bị suy thoái.

- tăng cường năng lực quốc gia về các phương tiện dự báo thời tiết, khí tượng thuỷ văn chống sa mạc hoá và hạn hán.

- tăng cường hợp tác và điều phối giữa các nhà tài trợ, các chính phủ, các cộng đồng địa phương và tạo điều kiện cho người dân địa phương tham gia tiếp cận với các thông tin và kỹ thuật phòng tránh khô hạn và hoang mạc.

- tạo điều kiện cho các tổ chức phi chính phủ ở cấp quốc gia, vùng và tiểu vùng, người dân địa phương, những người sử dụng nguồn tài nguyên kể cả nông dân tham gia có hiệu quả vào việc xây dựng kế hoạch, thực hiện và đánh giá các chương trình hành động quốc gia.

- yêu cầu đánh giá và báo cáo tiến độ thực hiện các chương trình chống sa mạc hoá.

3. Các chương trình hành động quốc gia có thể bao gồm:

a. tăng cường hệ thống dự báo ở cấp quốc gia và địa phương, cấp vùng và tiểu vùng.

b. xây dựng kế hoạch dự báo thời tiết và phòng chống khẩn cấp ở cấp quốc gia, cấp địa phương, cấp vùng và cấp tiểu vùng.

c. xây dựng và tăng cường hệ thống an ninh lương thực bao gồm hệ thống kho tàng và tiêu thụ dặc biệt ở các vùng nông thôn.

d. xây dựng các dự án giúp cải thiện đời sống nhân dân các vùng bị khô hạn.

e. xây dựng chương trình thuỷ lợi bền vững cho chăn nuôi và trồng trọt.

4. Tuỳ theo điều kiện cụ thể của mỗi nước chương trình hành động quốc gia có thể tập trung vào các chương trình ưu tiên như: xoá đói giảm nghèo, tăng cường an toàn lương thực, quản lý bền vững tài nguyên thiên nhiên, tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức của xã hội về tài nguyên môi trường, tăng cường kiểm tra, theo dõi một cách hệ thống thuỷ văn, khí tượng, tăng cường năng lực, nân cao nhận thức của cộng đồng.

Các bên sẽ trao đổi và phối hợp với nhau để xây dựng các chương trình hành động cho vùng và tiểu vùng để lông ghép với các chương trình hành động quốc gia về chống sa mạc hoá. Các chương trình này có thể bao gồm các chương trình quản lý tài nguyên thiên nhiên, hợp tác khoa học kĩ thuật, tăng cường thể chế.

Các nước bị sa mạc hoá sẽ cùng với các nước khác và cộng đồng quốc tế hợp tác để bảo đảm việc thực hiện công ước. Hợp tác bao gồm việc chuyển giao công nghệ nghiên cứu khoa học, thu thập thông tin và phân bổ nguồn tài chính.

1. Các biện pháp hỗ trợ các chương trình hành động đã ghi trong Điều 9 ngoài ra còn phải:

a. Hợp tác tài chính để có thể dự báo các chương trình hành động, lập kế hoạch dài hạn.

b. Hợp tác và giúp đỡ các tổ chức ở địa phương kể cả các tổ chức phi chính phủ để nhân rộng các mô hình trình diễn.

c. Linh hoạt trong thiết kế, tài chính và thực hiện các chương trình có người dân tham gia.

d. Tăng cường tính hiệu quả của các chương trình hợp tác

2. Hỗ trợ các nước đang phát triển bị sa mạc hoá nhất là các nước Châu Phi.

1 . Các bên tham gia Công ước hợp tác chặt chẽ để thực thi các chương trình hành động.

2. Các nước phát triển, đang phát triển, các tổ chức phi chính phủ, liên chính phủ phối hợp hoạt động tránh những hoạt động trùng lắp, hợp tác chặt chẽ sử dụng có hiệu quả nguồn lực để triển khai các chương trình hành động quốc gia và Công ước sa mạc hoá.

Các chương trình hành động của vùng sẽ được xây dựng và áp dụng tuỳ theo điều kiện địa lý và khí hậu của mỗi vùng.

Các bên cam kết thu thập, phân tích và trao đổi các thông tin để bảo đảm theo dõi được thường xuyên tình hình suy thoái đất đai. Phải có kế hoạch dự báo trước tình hình khí hậu thay đổi, thông báo cho các địa phương biết, các công việc cụ thể là :

(a) Tăng cường mạng lưới quốc tế về thu thập, xử lý và trao đổi thông tin thông qua hệ thống quan sát ở các cấp nhằm :

i. Sử dụng có hiệu quả các hệ thống

ii. thu thập số liệu tại các trạm xa xôi hẻo lánh

iii. sử dụng và phổ biến kỹ thuật thu tập số liệu về suy thoái đất đai

iv. nối mạng thống tin các quốc gia và vùng với mạng quốc tế.

(b) Bảo đảm các thông tin thu thập được sẽ hỗ trợ cho các nhà hoạch định chính sách giải quyết các vấn đề cụ thể của địa phương.

(c) Xây dựng và hỗ trợ các dự án so phương và đa phương, thu thập và xử lý các thông tin về sinh học, xã hội, kinh tế.

(d) Sử dụng có hiệu quả các tổ chức chính phủ và liên chính phủ trong việc tuyên truyền, phổ biến thông tin.

(e) Kết hợp thu thập thông tin về kinh tế xã hội và sinh học.

(f) Sử dụng nguồn lực sẵn có của địa phương trong việc phòng chống sa mạc hoá và giảm nhẹ hậu quả hạn hán.

(g) Gắn với chính sách và pháp luật của mỗi quốc gia để bảo đảm trao đổi thông tin và mang lại lợi ích cho mọi người dân.

Các bên tham gia sẽ đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu ở mỗi quốc gia, vùng, tiểu vùng và trên thế giới trong lĩnh vực chống sa mạc hoá.

a) Đóng góp vào việc nghiên cứu các nhân tố tự nhiên và con người gây ảnh hưởng đến sa mạc hoá.

b) Xác định các mục tiêu và nhu cầu của địa phương để tìm giải pháp cải thiện đời sống của người dân trong vùng bị sa mạc hoá làm ảnh hưởng.

c) Bảo đảm rằng kinh nghiệm và kiến thức về sa mạc hoá của mỗi nước đem lại lợi ích hài hoà cho tất cả các nước.

d) Tăng cường khả năng nghiên cứu của các nước bị ảnh hưởng bởi sa mạc hoá đặc biệt tại Châu phi, tập trung nghiên cứu về tình hình kinh tế xã hội có sự tham gia của người dân.

e) Tập trung nghiên cứu về mối quan hệ giữa nạn di cư, nghèo đói và sa mạc hoá.

f) Tăng cường hợp tác nghiên cứu giữa các tổ chức nghiên cứu của các nước, của vùng và trên thế giới để tìm giải pháp kỹ thuật chống sa mạc hoá,có sự tham gia của cả các tổ chức tư nhân và người dân tham gia.

g) Tăng cường dự trữ nguồn nước tại các nước bị ảnh hưởng

2. Chương trình nghiên cứu cần được đưa vào các chương trình hành động các nước và vùng. Hội nghị của các bên tham gia Công ước sẽ xem xét các ưu tiên nghiên cứu, sẽ tổ chức các cuộc họp định kì của Uỷ ban Khoa học kỹ thuật để tư vấn về vấn đề này.

1 Các bên sẽ tuỳ thuộc vào chính sách và luật pháp của nước mình tạo điều kiện và cung cấp tài chính để xây đựng các biện pháp kĩ thuật phù hợp chống sa mạc hoá. Có thể hợp tác song phương hoặc đa phương, sử dụng tốt nhất các chuyên gia tư vấn của các tổ chức liên chính phủ và phi chính phủ. Đặc biệt các bên sẽ :

a) Triệt dể sử dụng các thông tin, nguồn lực và kỹ thuật sẵn có của nước mình và trong vùng.

b) Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và các công nghệ ứng đụng tại các nước bị ảnh hưởng bởi sa mạc hoá, chú trọng đến nhu cầu của địa phương về xã hội, văn hoá, kinh tế và môi trường.

c) Tăng cường hợp tác giữa các nước bị ảnh hưởng bởi sa mạc hoá thông qua việc trợ giúp tài chính hoặc các phương tiện khác.

d) Tăng cường hợp tác kỹ thuật thông qua liên doanh liên kết giữa các tổ chức trong các nước đang phát triển bị ảnh hưởng.

e) Tạo điều kiện và khuyến khích trong mỗi nước phát triển, trao đổi và chuyển giao kỹ thuật và bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ

2. Tuỳ theo chính sách và pháp luật của mỗi nước mà phát triển,bảo vệ và sử dụng các công nghệ và kinh nghiệm truyền thống của mình, đặc biệt là :

a) Tổ chức điều tra xem xét các công nghệ, kinh nghiệm và kiến thức hiện có của mỗi nước, xem xét khả năng tham gia của người dân, của các tổ chức liên chính phủ và phi chính phủ.

b) Bảo đảo duy trì được các công nghệ và kinh nghiệm, mang lại lợi ích cho mọi người dân trên cơ sở sử dụng có thoả thuận và bình đẳng.

c) Tham gia tích cực vào việc cải tiến và phổ biến các công nghệ.

d) Áp dụng rộng rãi các công nghệ và kết hợp với công nghệ hiện đại

1 Các bên khẳng định tầm quan trọng của tăng cường năng lực và đào tạo cho các nước về phòng chống sa mạc và hạn hán, cụ thể là :

a) Tăng cường năng lực cho người dân ở mọi cấp, đặc biệt là phụ nữ và thanh niên

b) Tăng cường khả năng đào tạo và nghiên cứu về sa mạc hoá.

c) Tăng cường phổ biến phương pháp và kỹ thuật phòng chống sa mạc hoá và quản lý tài nguyên thiên nhiên bền vững.

d) Tăng cường sử dụng các kiến thức của địa phương trong các chương trình hợp tác kỹ thuật.

e) Áp dụng các hệ canh tác truyền thống gắn với điều kiện kinh tế xã hội hiện nay.

f) Tăng cường sử dụng các nguồn năng lượng khác, giảm mức sử dụng gỗ làm nhiên liệu.

g) Hợp tác với các nước bị ảnh hưởng để xây dựng và thực thi các chương trình như Điều 16.

h) Cải thiện điều kiện sống, đào tạo công nghệ mới

i) Đào tạo cán bộ thu thập và dự báo về hạn hán và sản xuất lương thực

j) Tăng cường năng lực cho các cơ sở nghiên cứu của mỗi nước trong việc xây dựng kế hoạch chiến lược.

k) Trao đổi các chuyến đi thăm lẫn nhau để tăng cường trao đổi và hỏi hỏi kinh nghiệm.

2. Kết hợp với các tổ chức liên chính phủ và chính phủ để đánh giá lại năng lực của các quốc gia.

3. Các bên sẽ hợp tác thực hiện các chương trình giáo dục dân chúng về nguyên nhân và hậu quả của sa mạc hoá. Cụ thể là:

a) Tổ chức chiến dịch tuyên truyền.

b) Tăng cường các hoạt động tuyền truyền để người dân tiếp cận với thông tin.

c) Phát triển các hiệp hội tuyên truyền

d) Tăng cường trao đổi các chương trình đào tạo và giáo dục về sa mạc hoá giữa các nước bị ảnh hưởng bởi sa mạc hoá.

e) xem xét lại các giáo trình giảng dậy tại các trường về bảo tồn và phát triển bền vững nguồn tài nguyên

f) Đưa chương trình giáo dục về sa mạc hoá vào hệ thống giáo dục

4. Hội nghị của các bên tham gia Công ước sẽ thiết lập các trung tâm đào tạo và giáo dục của vùng về chống sa mạc hoá. Các trung lâm này sẽ giao cho một cơ quan điều phối giúp đào tạo các cán bộ phụ trách giáo dục và đào tạo về sa mạc hoá của các nước

1. Để thực hiện các mục tiêu của Công ước, các bên tham gia với khả năng của mình bằng mọi nỗ lực phải bảo đảm cung cấp đủ nguồn tài chính cho các chương trình phòng chống sa mạc hoá và giảm bớt tình trạng hạn hán.

2. Về vấn đề này, các Bên thuộc các nước đã phát triển sẽ ưu tiên trước hết cho các nước Châu Phi và các nước đang phát triển khác bị ảnh hưởng bởi sa mạc hoá theo như Điều 7 cụ thể là :

a) Huy động nguồn tài chính,vốn viện trợ và vốn vay, nhằm hỗ trợ thực hiện các chương trình hành động quốc gia phòng chống sa mạc hoá.

b) Tăng cường huy động đầy đủ và kịp thời các nguồn kinh phí mới cho tổ chức môi trường toàn cầu trong hoạt động có liên qua đến sa mạc hoá.

c) Tạo thuận lợi cho hợp tác quốc tế và chuyển giao công nghệ.

d) Phối hợp với các nước đang phát triển tìm kiếm các biện pháp nhằm huy động nguồn lực từ các tổ chức quốc tế, phi chính phủ, tư nhân, giảm các khoản nợ nước ngoài cho các nước đang phát triển bị ảnh hưởng bởi sa mạc hoá đặc biệt là tại Châu Phi.

3. Các bên thuộc các nước đang phát triển tuỳ theo điều kiện của mình mà huy động đủ nguồn tài chính để thực hiện các chương trình hành động của mình

4. Để huy động các nguồn tài chính các bên sẽ phải tìm kiếm nguồn tài chính thông qua các hợp tác song phương, đa phương, liên doanh, tổ chức tư nhân, tổ chức phi chính phủ như ghi trong Điều 14.

5. Nhằm huy động nguồn tài chính cần thiết cho các nước đang phát triển để chống sa mạc hoá các bên cần phải :

a) Tăng cường quản lý có hiệu quả nguồn lực đã dành cho chống sa mạc hoá, đánh giá thành công và thất bại của các chương trình để điều chỉnh bổ xung;

b) Huy động nguồn vốn thông qua tổ chức tài chính đa phương kể cả các ngân hàng phát triển trong vùng để giúp các nước đang phát triển thực hiện các hoạt động do Công ước đề ra;

c) Tìm kiếm sự hợp tác hỗ trợ của vùng và tiểu vùng giúp các quốc gia

6. Khuyến khích các bên tham gia Công ước đóng góp kỹ thuật, kiến thức và tài chính trên cơ sở tự nguyện giúp các nước đang phát triển bị sa mạc hoá.

7. Để các nước đang phát triển thực hiện đầy đủ được nghĩa vụ của mình theo Công ước đòi hỏi phải có sự giúp đỡ tích cực của các nước đã phát triển, đặc biệt là vấn đề tài chính và chuyển giao công nghệ để giúp các nước đang phát triển thực hiện các chương trình ưu tiên như phát triển kinh tế xã hội và xoá đói giảm nghèo.

1. Hội nghị của các bên tham gia Công ước sẽ thiết lập một bộ máy tài chính

để tìm kiếm và huy động được tối đa nguồn vốn giúp các nước đang phát triển bị sa mạc hoá thực hiện Công ước. Hội nghị sẽ xem xét các chính sách và giải pháp sau :

a) Tạo điều kiện phân bổ các khoản kinh phí cần thiết cho các quốc gia thực hiện các điều khoản của Công ước;

b) Tăng cường tìm kiếm , tổ chức và quản lý nguồn vốn theo Điều 20;

c) Cung cấp cho các bên có liên quan về nguồn tài chính để phối hợp hoạt động.

d) Xây dựng cơ chế tài chính như quĩ phòng chống quốc gia về sa mạc hoá, tranh thủ các tổ chức phi chính phủ tham gia để tạo dễ dàng trong việc chuyển vốn nhanh chóng có hiệu quả đến các nước đang phát triển bị ảnh hưởng bởi sa mạc hoá.

e) Tăng cường tổ chức tài chính và nguồn vốn nhất là tại Châu phi để thực hiện Công ước.

2. Hội nghị các bên tham gia Công ước sẽ thiết lập các cơ quan của mình để tranh thủ các cơ quan thuộc hệ thống Liên Hiệp Quốc và các tổ chức tài chính đa phương nhằm hỗ trợ cho các quốc gia thực hiện Công ước.

3. Các nước đang phát triển cần tăng cường tổ chức điều phối quốc gia để sử dụng có hiệu quả nguồn tài chính. Cần có sự tham gia của các tổ chức phi chính phủ, người dân, tổ chức xã hội ở địa phương và tư nhân để huy động nguồn vốn và xây dựng các chương trình điều phối hợp lý.

4. Để tăng cường tính hiệu quả sử dụng nguồn vốn sẽ thành lập một cơ quan quốc tế để huy động nguồn vốn và chuyển giao công nghệ tới các nước bị ảnh hưởng,

5. Hội nghị các bên tham gia Công ước trong phiên họp đầu tiên sẽ xác định địa điểm đặt cơ quan quốc tế trên. Hội nghị cũng sẽ thống nhất về chức năng nhiệm vụ của cơ quan này sẽ là:

a) Xác định và lên kế hoạch các chương trình hợp tác đa phương để thực hiện Công ước

b) Tư vấn về hỗ trợ tài chính, điều phối các hoạt động của các quốc gia

c) Cung cấp thông tin về nguồn tài chính

d) Báo cáo cho Hội nghị các bên tham gia Công ước về hoạt động của mình

6. Hội nghị cũng sẽ xem xét về tổ chức và tài chính cho cơ quan quốc tế về sa mạc hoá tại phiên họp đầu tiên ,

7. Phiên họp thứ ba của Hội nghị sẽ xem xét về nhiệm vụ, tôn chỉ hoạt động và hoạt động của cơ quan quốc tế về sa mạc hoá như ghi trong Điều 7, và sẽ ra các quyết định.