* Các vương triều Ấn Độ thời phong kiến:

- Vương triều Gúp-ta (319 – 467)

- Vương triều Hồi giáo Đê li (1206 – 1526)

- Vương triều Mô-gôn (1526 đến giữa thế kỉ XIX)

* Điều kiện tự nhiên Ấn Độ:

- Có địa hình đa dạng.

- Ba mặt giáp biển (đông, tây, nam)

- Phía Tây bắc, Đông bắc có đồng bằng màu mỡ.

- Dãy Himalaya cao tạo thành bức tường che chắn.

- Nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa.

* Tình hình chính trị, kinh tế, xã hội

- Chính trị: thường bất ổn

- Kinh tế: có bước phát triển mới.

- Xã hội: tồn tại chế độ đẳng cấp Caxta, mâu thuẫn giai cấp và dân tộc.

* Điều kiện tự nhiên:

- Ba mặt (đông, Tây, Nam) giáp biển, nằm trên trục đường biển từ tây sang đông

- Phía bắc được bao bọc bởi dãy núi Hi-ma-lay-a

- Phía Tây Bắc và phía Đông Bắc là những đồng bằng trù phú.

- Phía Nam là cao nguyên Đê-can cùng hai dãy núi Gát Đông, Gát Tây có nhiều khu rừng nguyên sinh với nguồn lâm sản và hương liệu quý.

- Nằm trong khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhưng do lãnh thổ rộng lớn và bức chắn địa hình nên khí hậu Ấn Độ có sự khác biệt giữa các vùng.

* Tác động đến sự phát triển kinh tế của Ấn Độ

- Các đồng bằng màu mỡ và những con sông lớn cung cấp nguồn nước dồi dào… đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nông nghiệp.

- Ở phía Nam, nghề phai thác lâm sản, hương liệu có điều kiện phát triển do ở khu vực đó có nhiều cánh rừng nguyên sinh.

- Do có vị trí thuận lợi là nằm trên trục đường biển từ tây sang đông, nên hoạt động giao lưu thương mại ở Ấn Độ cũng rất phát triển.

- Vương triều Gúp-ta do San-đra gúp ta I sáng lập vào năm 319.

- Vương triều Hồi giáo Đê-li ra đời năm 1206, gắn liền với cuộc chinh chiến, xâm lược của người Tuốc (theo đạo Hồi) vào miền Bắc Ấn Độ.

- Vương triều Mô-gôn ra đời vào năm 1526, gắn liền với cuộc xâm lược Ấn Độ của người Mông Cổ (theo đạo Hồi).

- Đặc điểm chung:

+ Bộ máy cai trị được thiết lập theo chế độ quân chủ chuyên chế: đứng đầu nhà nước là Vua, có quyền lực tuyệt đối; giúp việc cho Vua là các quan lại, quý tộc, tướng lĩnh.

+ Do chế độ đẳng cấp và mâu thuẫn dân tộc, tình hình chính trị thường bất ổn.

- Chính sách cai trị của từng vương triều:

+ Vương triều Gúp-ta: mở rộng và thống nhất phần lớn lãnh thổ Ấn Độ.

+ Vương triều hồi giáo Đê-li: xác lập sự thống trị của người Hồi giáo, phân biệt sắc tộc giữa người theo Hồi giáo và người theo Ấn Độ giáo.

+ Vương triều Mô-gôn: thực hiện nhiều chính sách để hòa hợp dân tộc.

- Nông nghiệp:

+ Là ngành kinh tế chủ đạo

+ Cư dân trồng nhiều loại cây và nuôi nhiều gia súc, gia cầm.

+ Dưới thời Gúp-ta, công cụ bằng sắt được sử dụng rộng rãi., diện tích canh tác được mở rộng; nhiều công trình thủy lợi được xây dựng.

+ Thời Môn-gô, vua A-cơ-ba cho đo đạc lại ruộng đất và định lại mức thuế.

- Thủ công nghiệp: được mở rộng, sản phẩm phong phú đa dạng. Tiêu biểu là các sản phẩm: vải in có hoa văn, đồ tráng men, đồ sứ…

- Thương nghiệp: trao đổi, buôn bán trong nước được mở rộng; ngoại thương phát triển, hình thành nhiều thành thị lớn…

- Từ các thế kỉ IV – V, do những thay đổi về địa bàn cư trú, phân hóa nghề nghiệp, địa vị kinh tế,… nên tình trạng phân biệt chủng tộc ở Ấn Độ giảm bớt.

- Chế độ đẳng cấp Vác-na dần chuyển sang chế độ Cax-ta, theo đó, xã hội chia thành 4 đẳng cấp:

+ Đẳng cấp thứ nhất gồm: Quý tộc, tăng lữ, vũ sĩ, địa chủ.

+ Đẳng cấp thứ 2 gồm: nông dân, thợ thủ công, thương nhân.

+ Đẳng cấp thứ 3 gồm: tiện dân, nô tì.

+ Đẳng cấp thứ 4 là những người “nằm ngoài xã hội”, có địa vị thấp kém nhất.

- Ngoài những mâu thuẫn của chế độ cax-ta, xã hội Ấn Độ còn xuất hiện mâu thuẫn giai cấp và mâu thuẫn dân tộc.

Học sinh có thể tham khảo bài sau:

Vương triều Gúp-ta

+ Vương triều Gúp-ta do vua San-đra Gúp-ta sáng lập vào năm 319.

+ Gúp-ta I có vai trò tổ chức, chống lại sự xâm lấn của các tộc người trung Á vào Ấn Độ, thống nhất miền Bắc, sau đó tấn công chiếm cao nguyên Đê-can, làm chủ toàn bộ miền Tring Ấn Độ.

+ Năm 467, Vương triều Gúp-ta sụp đổ, Ấn Độ lại rơi vào phân tán, loạn lạc kéo dài.